Gezi sebebiyle internette engelleme-yavaşlatma oldu mu?
Geçtiğimiz 1 haftalık süreç, pek çok yönüyle konuşuldu ve tartışıldı; hâlâ da devam ediyor. İşin teknolojik boyutuyla ilgili de çok sayıda söylenti çıktı. İnternet iletişimi yavaşlatıldı mı? Jammer’larla belli yerlerde internet bağlantısı kesildi mi? Bu sorulara yanıtlar arayalım...
Toplumsal hareketliliklerin yoğun olduğu dönemler, “acaba” sorusunun kulaktan kulağa yayılırken “olmuş”a çok rahat dolaşmasına ortam sağlıyor. Gezi Parkı ve Taksim bölgesindeki yoğunlaşma sonrasında yaşanan iletişim sorunları için de “jammer cihazlarıyla interneti kestiler” gibi bir söylenti yayıldı. İnternetin aşırı derecede yavaşlaması da “devlet interneti komple yasaklamak yerine vanayı kısabildiği kadar kıstı” gibi testpitlerin yaygın biçimde paylaşılmasına sebep oldu. Peki bunlarda doğruluk payı var mı?
Jammer işi karışık
“Jammer” adlı cihazlar bilindiği gibi güvenlik amaçlı olarak sıklıkla kullanılıyor. Kablosuz alıcı-vericiler arasındaki sinyalleri boğmaya yarayan bu cihazların farklı türleri bulunuyor. Genelde devlet yöneticilerinin güvenliği için kullanılsa da 800 dolardan fiyatlarla piyasada bulmak imkânsız değil. Küçük bir arama yaparak internette çok ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz.
Sinyal karıştırarak telefon iletişimini ortadan kaldıran bu cihazların mobil internet ve hatta WiFi iletişimini engellediği biliniyor. Jammer cihazları öyle yetenekli ki, etkili olduğu bölgede radyoları, uzaktan kumanda aletlerini, uzaktan kumandalı oyuncakları, kablosuz mikrofonları, kablosuz kameraları ve radarları dahi engelleyebiliyor. Güvenlik amaçlı kullanımı çok daha geniş. Bir binadaki iletişimi dışarıya kapatmak için de kullanmak mümkün.
Taksim bölgesinde telefonla görüşme yapılmasına rağmen mobil internetin kullanılamaması da “jammer’ın işi” olarak görülmüştü. Bu konuda kesin bir yargıda bulunmak güç. Devlet kurumlarından yapılan açıklamada “jammer komple iletişimi kesiyor, sadece 3G’yi kesmez” dendi ama bundan emin olamayız. Bu kadar yetenekli cihazlar geliştirilmişken, Taksim bölgesinde belli noktalara yerleştirilen jammer’ların o civarda sadece internet iletişimini engelleyecek şekilde çalışması mucizevi olmasa gerek.
Valla biz bi şey yapmadık
Taksim’de interneti TTNET’in kestiğini; Turkcell, Avea ve Vodafone’un da 3G’yi kapattığını yayanlar elbette bunu sadece basit tahminlere dayandırıyordu. Tüm şirketler açıklama yaparak “herhangi bir engelleme veya kısıtlamaya gitmediklerini; internette yavaşlama ve kesintinin sebebinin aşırı yüklenme” olduğunu söylediler.
bilgi Teknolojileri Kurumu ve İletişim Kurumu ile İnternet Geliştirme Kurulu da ayrı ayrı açıklama yaparak “sosyal medya veya internet üzerinde herhangi bir engellemede bulunmadıklarını” açıkladılar. Daha doğrusu yeni ve özel bir engelleme yok. Yoksa koç gibi engellemelerimiz sürmekte.
Bence de aşırı yüklenmeden
İnternet bağlantısının elbette belli bir kapasitesi var. Ülkemiz bu konuda sürekli yol kat ediyor, alt yapımız giderek güçleniyor. Mevcut durum hız isteyen kullanıcıları çok memnun edemese de (internetten full HD film izlemek mesela), en azından iletişim ihtiyaçlarımızı karışlamaya genellikle yetiyor. Ben evimde Digiturk’un Play hizmetini kullanarak ayda minimum 100 GB indiriyorum. Üstelik 8 Mbps hızla bir kesinti yaşamadan. Gönül ister ki çok daha iyi olsun. Fiber için beklemeye devam.
Gelelim ülke genelinde internetin yavaşlaması ve belli bölgelerde mobil internetin kullanılamaması mesemesine... Somut bir gerçek var, evet internet bu dönemde yavaşladı ve Taksim’de cep telefonlarından internete bağlanmak çoğu zaman mümkün olmadı.
Bunun sebebini hemen komplo teorileriyle süsleyip “devlet interneti engelledi. ISP’lere ve operatörlere baskı yapıldı” şeklinde yorumlamak dayanaksız. Yoktur demiyorum ama olduğuna dair bir bilgi/delil yok.
Herkesin bildiği gibi bu son bir haftada internet kullanımı kat kat yoğunlaştı. Araştırmalara göre internetteki toplam trafiğin %40’ını tek başına video içerikleri kaplıyor. Yani bizim sosyal ağlarda, video sitelerine ve diğer iletişim yollarıyla paylaştığımız online videolar internetin yarısını emiyor. Farkındasınızdır, bu son günlerde internet müthiş biçimde video paylaştı, televizyon kanallarını da internetten izleme yoğunlaştı. İnternetin yavaşlamasına video içeriğin ve genel olarak internet kullanımının katlanarak artması önemli bir etken.
Twitter’ı bile çökerttik!
Türkiye’de sosyal medya kullanımı zaten son derece yaygın. Bu dünlerde daha da arttı kullanım oranı. Çünkü insanlar internette
n haber aldı ve paylaştı. Twitter’ın yöneticileri de son günlerde sunucularının Türkiye’deki yoğun kullanım sebebiyle yavaşladığını açıkladılar. Öyle ki, pazartesi gecesi Twitter yarım saat tüm dünyada erişilemez oldu. Şirketten somut sebep açıklanmasa da, Türkiye’den kaynaklı olması kuvvetle muhtemel. Twitter geldikten sonra pek çok tweet’te “Twitter’ı bile çökerttik” yorumu yapıldı :)
İlk dakikalarda bunun için de “Twitter’ı devlet Türkiye’de engelledi” yorumları yapıldı ama o dakika içinde dünyanın her yerinde kesildiğini öğrenince derin bir oh çekildi.
Toparlamak gerekirse, internetin ülkemizde pek çok farklı şekilde engellendiği, kullananların türlü yöntemlerle izlendiği, kullanıcı davranışlarının türlü teknolojilerle kaydedildiği sır değil. Bu son günlerde internetin yavaşlatılmadığı veya belli bölgelerde engellenmediğini kesin olarak iddia etmek de güç. Umalım ki böyle şeyler olmamış olsun. Çünkü insanların iletişimini engellemek “geri” ülkelerin taktikleri. Her şeyden öte çok ayıp bir şey!
E-posta: ekaplanseren@hurriyet.com.tr
Twitter: https://twitter.com/kaplanseren
| Yazarın son yazıları |
#02 Haziran 2013 Sosyal medyanın zaferi!
#29 Mayıs 2013 Dokunmatik ekranlar oyun deneyimini değiştiriyor
#26 Mayıs 2013İnternet bağlantısı lüks değil ihtiyaç
#22 Mayıs 2013 Yahoo, Tumblr’ı neden satın aldı?
#19 Mayıs 2013 Kullandığınız web sitesi ne kadar güvenli?
#16 Mayıs 2013 Google Glass’la ilk bakış
#12 Mayıs 2013 Teknoloji, suçları işlenmeden önleyecek
