Amerika Irak’ta kime yakın Kürtlere mi Bağdat’a mı?

İşte en yetkkili ağızdan cevabı

Ne olacak bu Fenerbahçe’nin hali gibi...
Ne olacak bu Irak’ın hidrokarbon yasası?
Amerikan Dışişleri Bakanlığı’nın bodrum katındaki cafede buluştuk.
Nasıl bir tesadüfse, geçen sene Suriye’nin Türk uçağını düşürmesinden sonra görüştüğüm başka bir yetkiliyle oturduğum masaya yerleştik.

Başbakan 16 Mayıs’ta gelmeden önce konularıma çalışıyorum, Washington’da tartışacağı meselelere...
“Başbakan’ın heyetiyle Türk Enerji Bakanı da geliyor. Görüşecek misiniz” dedim.
“Herhalde bir görüşme olur” dedi.
Sonra teker teker konuların üzerinden geçmeye başladık.
Ta 2007’den kalma bir belge.
Irak’ın hidrokarbon yasasının Kürt tarafınca dağıtılan taslağı.
“Türk heyetiyle Kuzey Irak’taki enerji konularını görüşeceksiniz. Sıkıcı bir soruyla başlamak istemem ama bütün bölgeyi gerginliğe sürükleyen ülkedeki hidrokarbon yasasının çıkma ihitmali var mı?” dedim önce.
Aynen şöyle cevap verdi: “İki yıl önce buluşsak ben size niye bu yasa çıkmalı, derdim. Yine aynısını söyleyeceğim. Yeni bir durum yok.”
Amerikalıların 2007’den beri aynı şeyi söylediğini düşününce ısrar etmek istemedim.
“Anladım” dedim.
Ve asıl kısma geçtik...

Başbakan Erdoğan’ın ziyaretinde enerji ayağında hangi meseleler ele alınacak?
- Irak’taki enerji meselesinde Türkiye ile görüştüğümüz iki ana konu var. İlki Türkiye ve KBH arasındaki petrol ticareti, ikincisi de boru hattı inşaatı. Bakan Kerry Türkiye’ye şimdiye kadar üç kere gitti. Her seferinde de bu konular gündeme getirildi.”
Nasıldı görüşmeler?
- Biz Irak’ın üniterliği konusundaki önceliğimizi dile getirdik. Onlar kendi perspektiflerinden konuyu ele alış şekillerini anlattılar.
Türklerin reaksiyonu nasıldı?
- Ben Türk tarafının söylediklerimize nasıl reaksiyon verdiğini karakterize etmek istemem. Her iki taraf da kendi perspektifini aktardı. Amaç belki aynı. Hem biz hem Türkler Irak’ın bütünlüğünün korunmasını istiyoruz. Ama yöntem farklılaşıyor.
Nasıl aynı noktada buluşacaksınız?
- Bu iş nasıl bir noktada çözülecek öngöremem. Ne kadar süre devam edeceğini de tahmin edemem. Tek bildiğim, Irak bölünürse bundan kimse memnun olmaz.

 

TÜRKİYE EN ZOR KISIM

 

Burada çok kısa araya gireceğim...
Bir Türk gazeteci için Amerikalı bir yetkiliyle konuşmanın en zor kısmı, Türkiye hakkındaki yorumlarında açık davranmalarını sağlamak.
Başta bahsettiğim uçak meselesi çok büyük bir istisnadır.
Çünkü bölgeyi savaşa sürükleyebilecek bir olaydı o ve belki de o yüzden o tonda konuşmaları gerekiyordu.
Ama şimdi...
Hele bir de tam Başbakan gelmeden önce...
Ne kadar temkinli davrandıklarını, benimle konuşan yetkilinin söylediklerinden siz de anlayabilirsiniz.
Ama iş ne zaman Türkiye’den çıkıp başka aktörlere geliyor...
Karşımdaki kişi de rahatlıyor.
Enerjide de aynısı oldu.
Devam...

 

KERKÜK KIRMIZI ÇİZGİ

 

Şu anda bölgedeki enerji ihtilafında en hassas olduğunuz konu ne?

 

- Şirketlerin tartışmalı alanlarda provoke edici faaliyetlerde bulunmamaları.

 

Kerkük’ten mi bahsediyorsunuz?

 

- Evet, Kerkük’ten bahsediyorum.

Kastettiğiniz faaliyetler neler?

- Her türden petrol arama ve üretim faliyeti. Bağdat Yönetimi bunun bir savaşa dönüşebileceğini söyledi. Bu bir gerginlik konusu. Biz Amerikan şirketlerine Kerkük’ten uzak durmalarını söyledik.

 

O zaman Kerkük sizin için bir kırmızı çizgi.

- Evet. Amerikan şirketlerine Bağdat Yönetimi bypass edilerek yapılan hiçbir petrol anlaşmasını desteklemediğimizi söylediğimiz halde belki Kuzey Irak’ta faaliyetler yürütüyorlar. Ancak Kerkük’ün durumu özel. Amerikan şirketleri bunu biliyor.

İki hafta önce Washington’a bir KBH heyeti geldi. Onlara da söylediniz herhalde bunları?

 

- Evet konuştuk.

 

Nasıl geçti toplantı?

- KBH heyetine, Bağdat Yönetimi ile diyalog halinde olmalarının önemini vurguladık. Bu işin çözülmesi gerek.

Kürt tarafında bir çözümsüzlük eğilimi hissettiniz mi? Nasıl olsa zaman bizim lehimize işliyor, diye düşünüyor olabilirler mi?

- Bir çözümsüzlük eğilimi içindeler mi, bu konuda emin değilim, yorum yapmak istemem. Ama bu ihtilafın çözülmesi lazım.

 

Nasıl geçti toplantı?

 

- Eğer duyurulacak bir başarı olsaydı duyururduk.

Ama görüşmelerle ilgili bir basın bildirisi yayınladınız.

- O basın açıklamasını kendi pozisyonumuzu anlatmak için yaptık. Çünkü Kürt heyetindekiler kentte yaptıkları görüşmelere dair çeşitli açıklamalar yaptı, gazetelere mülakatlar verdiler. Bizim de kendi politikamızı duyurmamız gerekti.

Son bir soru. Bu ihtilafı düz bir çizgi gibi düşünün. Bir uçta KBH bir uçta Bağdat Hükümeti duruyor. ABD Irak’ta ne tarafa daha yakın?

- Bütün Irak politikamız söz konusu olduğunda buna cevap veremem. Ama sadece enerji konusundan bahsediyorsak, Bağdat Hükümeti’ne daha yakınız.

 

Teşekkür ettim. Ayrıldık.
Irak’taki enerji canbazlığında, en azından şu anda kim nerede duruyor, anlamak için aydınlatıcıydı...

 

�

Yazarın son yazıları

#30 Nisan 2013�ABD’deki Türklerin yeni lideri Mehmet Çelebi’nin portresi
#25 Nisan 2013�ABD El Nusra’nın Türkiye’deki bağışçılarının peşinde
#19 Nisan 2013�İşte FBI belgelerinden başka bir Boston cinayetinin öyküsü
#16 Nisan 2013�Boston teorileri
#11 Nisan 2013�Babam için Kerry devrede
#9 Nisan 2013  �İşte Esenboğa'ya inen CIA uçakları



YAZARIN TÜM YAZILARI İÇİN >>