Otistik dahi

Temple Grandin, 1947’de Amerika’nın Boston şehrinde sağlıklı bir bebek olarak dünyaya geldi. Ağlama krizlerinden ve üç yaşında olmasına rağmen hiç konuşmamasından şüphelenen annesi, doktora götürdü: Sonuç, otizm tanısı. Doktorlar ümitsizdi. En iyisi süresiz olarak bir bakımevine kapatılmasıydı. Temple’ın annesi bu fikri reddetti. Evde her gün kızıyla birebir çalışarak, ona resimli kartlarla hayatı öğretti. Saatlerce uğraşıp kendi kendine giyinmeyi gösterdi, sinir krizlerini kontrol etmesine yardımcı oldu. Temple konuşmayı öğrendiğinde dört yaşındaydı.
ÇİFTLİK GEZİSİ HAYATINI DEĞİŞTİRDİ
Bununla da kalmadı, izole yaşamak yerine normal çocuklarla ilkokul ve liseye gitti. Okula arkadaşları sürekli dalga geçti. Ancak bir fen öğretmeni, Temple’daki parıltıyı gördü, çünkü dünyayı herkes gibi görmüyordu. Eksik değil, sadece farklıydı; resimlerle düşünüyordu. Onu teşvik etti, üniversiteye gitmesini sağladı. Üniversiteye gitmeden teyzesinin çiftliğinde geçirdiği bir yazsa, Temple’ın hayatını değiştirdi. Hayvanlara büyük ilgi duyduğunu fark etti. Onların nasıl düşündüğünü, nelerden memnun ve rahatsız olduğunu anlayabiliyordu. Franklin Pierce Üniversitesi’nde psikoloji eğitimi aldıktan sonra yüksek lisansını Arizona Üniversitesi’nde hayvan bilimi dalında yaptı. Tasarladığı hayvancılık tesisleri büyük başarı sağladı.
Dünya çapında ün kazanmasıysa 1995’te oldu. Temple Grandin, otistik bir birey olarak yaşadıklarını anlatarak otizmle ilgili tüm dünyada farkındalık yarattı. Kitaplar yazdı, seminerler vererek aileleri otizmli bir insanın dünyayı nasıl gördüğü konusunda bilgilendirdi. Grandin’in hayatı geçen yıl filme de çekildi. Claire Danes, Julia Ormond, David Strathairn ve Catherine O’hara gibi oyuncuların yer aldığı film, yedi Emmy ödülü kazandı.�
HAYVANLAR İÇİN SAATLERCE TESİS TASARLARDIM
Temple Grandin (64) hem hayvancılık sektöründe hem de otizm konusunda dünyanın en ilham verici isimlerinden. Grandin bunu bilinçli aileye ve eğitime bağlıyor: “Otizmin oldukça geniş bir yelpazesi var. Bir ucunda sosyal konularda zayıf ama dâhi zekasına sahip insanlar var. Bu insanlar dışarıdan garip görünmekle birlikte, bilgisayar tasarlıyor, inanılmaz sanat eserlerine imza atıyor. Diğer ucundaysa ömür boyunca konuşamayacak bireyler bulunuyor. Eğer ailelerin benim gibi normal zekaya sahip ama duyusal hassasiyetleri olan çocukları varsa onları birebir eğitmeliler. 2-3 yaşındaki otistik bir çocuğu kesinlikle yalnız başına, kendi haline bırakmamalısınız. Onunla birebir ilgilenmeli; ona hayatı, konuşmayı, adapte olmayı öğretmelisiniz. Dünyayı göstermelisiniz ki, kendini ilgilendirecek konuları bulsun.
Teyzemin çiftliğinde bir yaz geçirmek başıma gelen en iyi şeydi. Eğer gitmeseydim, hayvanlarla ilgilendiğimi asla öğrenemeyecektim. Otistik insanlar, size basit gelen şeyleri çok farklı görebilir. Çiftlikte saatlerce oturup hayvanlar için nasıl daha iyi tesisler yapılabileceğimi düşünürdüm. Sonunda bu işten bir kariyer yaptım.”

KAMPANYAYA ÜNLÜ DESTEĞİ

Temple Grandin, 7 Emmy ödülü alan filmi beğendiğini söylüyor: “Harika bir iş çıkarmışlar. Claire Danes tıpkı benim 20’li ve 30’lu yaşlarımdaki halim... Sanki bir zaman makinesiyle 60 ve 70’li yıllara gittim. Film size yardım etmek için karşınıza çıkan iyi bir insanın, hayatınızda ne kadar fark yaratabileceğini de gösteriyor. ”
Tohum Türkiye Otizm Erken Tanı ve Eğitim Vakfı, “Otizmin Farkındayım, Onların Yanındayım!” kampanyasına destek amacıyla bu akşam NTV’de ‘Biri Bana Anlatsın’ adlı bir program yayınlıyor. Saat 20.00’de başlayan program kapsamında ‘Temple Grandin’ filmi Türkiye’de ilk defa gösterilecek. Filmin gösteriminin ardından Ajda Pekkan, Tuba Büyüküstün, Beren Saat, Meltem Cumbul, Demet Evgar ve Engin Altan Düzyatan gibi ünlü konuklar otizmli çocuklara destek çağrısında bulunacak.

SARILMA MAKİNESİ İCAT ETTİ

Temple Grandin ‘Sarılma Makinesi’nin de mucidi. Bu makineyi şöyle anlatıyor: “Yaşadığım problemlerden biri duyusal hassasiyet. Yüksek ses kulaklarımı rahatsız ediyor. Beni gürültülü bir markete ya da sokağa çıkardığınızda çıkan sesi tolere edemiyorum. Kendimi sakinleştirmek için vücuduma baskı uygulama ihtiyacı duyuyorum. ‘Sarılma Makinesi’ fikrini teyzemin çiftliğinde büyükbaş hayvanları sabit tutmak için kullanılan cihazdan aldım. Hayvanları aşılamak için bu cihaza sokuyorlardı. Üstlerine binen baskıdan yatışıyorlardı. Onlarınki ahşaptandı
ama cihazı yastıklarla ya da da minderle de yapabilirsiniz. İçinde 20 dakika geçirince sakinleşiyorsunuz. Otistik çocukların yarısında işe yaradığını söyleyebilirim. Başka rahatsızlıkları olan insanlar da kullanabilir.”