Normalleşme telefonu

RUSYA Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında uçak krizinin patlak verdiği 24 Kasım 2015 tarihinden bu yana gerçekleşen ilk telefon görüşmesinden ilişkilerin normalleştirilmesi ve en kısa zamanda yüz yüze görüşme kararı çıktı. İki liderin Çin’de düzenlenecek G20 zirvesinde ve öncesinde görüşmeleri için planlama yapıldığı öğrenildi. Putin, 50 dakika süren görüşme sonrasında bakanlarına Rusya ile ekonomik ilişkilerin normalleştirilmesi sürecinin başlatılması talimatını verdi. Putin’in görüşmede Erdoğan’a, “Tekrar görüşmekten memnuniyet duyuyorum, mevcut durum iki ülkenin de faydasına değil. Yeni bir sayfa açalım” dediği öğrenildi.

OLUMLU HAVADA GEÇTİ
Türkiye’nin, sınır ihlali yaptığı gerekçesiyle 24 Kasım 2015’de Rus uçağını düşürmesi ve bir pilotun öldürülmesi üzerine iki ülke arasında kriz başladı. Erdoğan, krizi aşmak için 26 Kasım’da Putin’i telefonla aramış ancak konuşamamıştı. Erdoğan, bu duruma, “Putin’i aradım ama cevap vermedi” açıklamasını yapmıştı. 27 Haziran’daki mektuba karşılık dün Putin, saat 12.00’de Erdoğan’ı telefonla aradı. Cumhurbaşkanlığı kaynaklarına göre, Putin, İstanbul’daki saldırıyı şiddetle kınadığını belirterek, Erdoğan’ın şahsında Türkiye’ye taziyelerini iletti. Liderler, terörle ortak mücadele konularında da kararlılıklarını vurguladı. Putin ve Erdoğan, irtibat halinde olma ve yüz yüze görüşme konusunda da mutabık kaldı. Görüşmenin olumlu bir havada geçtiği, Türkiye-Rusya arasındaki ikili ilişkilerin normalleşmesinin öneminin üzerinde durulduğu bildirildi. Liderler, ikili ilişkileri yeniden canlandırmak için gerekli adımları atmanın yanı sıra bölgedeki siyasi, ekonomik ve insani krizler karşısında işbirliği içinde olmanın önemine de işaret etti.

SEYAHAT YASAĞI KALKIYOR
Kremlin’den yapılan açıklamada ise Türkiye’den Putin’e yollanan mektupla ‘kriz sayfasını geride bırakma şansının elde edilmiş olduğu’ belirtildi. Putin adına yapılan açıklamada şöyle denildi: “Bu bağlamda pilotumuzu öldürmekle itham edilen Türk vatandaşı davasının açık ve objektif bir şekilde sonuçlandırılacağına inanmak istiyoruz. İkili ilişkilere gelince. Rus kabinesindeki bakanlara Türkiye’deki meslektaşlarıyla temasa geçerek ticari, ekonomik ve diğer alanlarda işbirliğimizi karşılıklı çıkarlara dayalı olarak rayına oturmaları talimatı verildi. Burada ilk adım olarak Türkiye’ye seyahat yasağının kaldırılacağını söyledim. Tabi Türk tarafından da yeniden ülkelerini ziyaret etmeye başlayacak vatandaşlarımızın güvenliği için ek önlemler alınmasını talep ettim”. Kremlin de Ankara gibi görüşmenin “tamamen yapıcı ve dostane bir şekilde geçtiğini” de duyurdu. Erdoğan, 12 Haziran 2016’da, Rusya Milli Günü nedeniyle Putin’e kutlama mesaj göndermişti. Erdoğan, pazartesi günü açıklanan mektubunda da “Hayatını kaybeden Rus pilotun ailesine bir kez daha acılarını paylaştığımı belirtmek ve taziyelerimi sunmak istiyorum, kusura bakmasınlar diyorum” mesajını iletmişti.

YENİ SAYFA AÇALIM
Ankara’dan edinilen bilgiye göre, Rusya Devlet Başkanı Putin’in öne çıkan mesajları şöyle: “Mevcut durum iki ülkenin de faydasına değil. Yeni bir sayfa açalım. Tekrar görüşmekten büyük memnuniyet duyuyorum.  Terörle mücadele konusunda dün (önceki) gece verdiğiniz mesajlara tamamen katılıyorum. Bölgenin iki büyük ülkesi olarak Rusya ve Türkiye’nin yapacağı işler var.” Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda personel için düzenlenen iftarda yaptığı konuşmada Erdoğan  ise “Sayın Putin ile görüşmemiz önceden kararlaştırılmıştı. Gündemimiz başkaydı. İki ülke için de faydalı bir görüşme yaptık. İlişkilerin düzeltilmesiyle ilgili görüşleri paylaştık. Sayın Putin ile Eylül ayında Çin’de yapılacak G20 toplantısında daha kapsamlı görüşme kararı aldık. Turizmle ilgili adımları süratle atma kararı aldık” dedi.

YOL HARİTASI SOÇİ'DE BELİRLENECEK
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov’un, yarın Soçi’de yapacakları görüşmede, iki ülke için yeni bir yol haritası belirlemesi bekleniyor. Uçak krizinin ardından ilk yüz yüze teması da Çavuşoğlu ve Lavrov, geçen aralık ayında Belgrad’ta düzenlenen AGİT Zirvesi’nde yapmıştı.