Marco De Angelis: Türkiye gündemi bu sıralar karikatür için iyi malzeme

Tebrikler! 30 yıl sonra Aydın Doğan Karikatür Yarışması’nda yine birinci oldunuz.

-Bu yarışmayı ilk kez 1987’de arkadaşlarımdan duyup, çizimimi son dakikada göndermiş ve birinci olmuştum, inanılmazdı. Sonra katılmaya devam ettim. Uluslararası pek çok yarışma var ama Aydın Doğan kesinlikle bunların en önemlisi ve hicvin Oscar’ı gibi görülüyor.

Size birinciliği kazandıran karikatürü nasıl çizdiniz?

-Son zamanlarda dünyada eskisine göre çok daha fazla silah, çok daha fazla kan var. Evet, dram her zaman vardı ama şu anda yaşadığımız dönem bilhassa dramatik. Bir çizer olarak fikir bulmak için düşünürken şunu fark ettim: Mülteci sorunu diğer tüm konulardan daha önemli. Bence tüm Avrupa vatandaşları şu anda karikatürde çizdiğim durumu yaşıyor. Hepsi şimdiye kadar uyudu; birdenbire uyandılar ve yorganlarının üzerinde bu mültecileri buldular. Bu mülteciler, çaresiz, yardım istiyor. Ve bir kâbusta mı yoksa bir gerçekte mi olduklarını bilmiyorlar.

Karikatürlerinizde öncelikli  amacınız güldürmek mi düşündürmek mi?

-Bir mizah çizeri için başarı, söylediğiniz bu iki şeyi bir araya getirmektir. Bir çizime bakıp gülüyorsak ama bu bize bir şey düşündürmüyorsa, bu yararsız bir çizimdir. Ancak bu söylediğim, güncel politik temalı çizimler için geçerli. Eğlenceli ya da sürreal karikatürler yapmak da hoşuma gidiyor.  Ama mesela bu seneki yarışmayı kazandığım karikatürle, mülteci dramı hakkında düşündürmek, faydalı olmak istedim. Amacım güldürmek değil, dişlerinizi sıkarak gülümsetmekti.

BİR ÇİZERİ TUTUKLARSANIZ DAHA DA GÜÇLENİR

Türkiye’yle ilgili pek çok karikatürünüz var...

 -Türkiye gündemi bu sıralar karikatür için iyi bir malzeme. Ne yazık ki, sansür, terör, mülteci sorunu ve uluslararası alanda içinde bulunduğu konum gibi birçok sorunu var. Yurtdışında çoğu insan Türkiye’yi yeteri kadar tanımıyor ve bu sıralar ülkenizden oldukça sık söz ediliyor. Pek çok gazeteci ve çizer tutuklandı. Bence bir gazeteci ve çizer her zaman özgür olmalı. Üstelik eğer onu tutuklarsanız daha güçlü hale gelir, hatta şehit mertebesine yükselir. Hicivle aynı fikirde olunmadığı zaman, hicvi ortadan kaldırmaya çalışmak yanlış. Doğru olan, hicvi meydana getiren sebepleri ortadan kaldırmak. Çünkü hiciv düşündürmeye yarar. Umarım yakın zamanda tutuklanan Musa Kart en kısa zamanda serbest bırakılır ve çizimleriyle insanlara mesaj vermeye devam edebilir.

“Bence tüm Avrupa vatandaşları şu anda karikatürde çizdiğim durumu yaşıyor. Hepsi şimdiye kadar uyudu; birdenbire uyandılar ve yorganlarının üzerinde mültecileri buldular. Ve bir kâbusta mı yoksa bir gerçekte mi olduklarını bilmiyorlar.” 

Hatırlarsanız Musa Kart, yıllar önce dönemin başbakanını kedi şeklinde çizdiği için hakkında dava açılmıştı. Siz başbakanınızı bu şekilde çizseniz başınıza ne gelir?

-İtalya’da hiçbir şey gelmez, tıpkı Fransa’da, İngiltere’de, ABD’de, tüm demokratik ülkelerde gelmeyeceği gibi... Hiciv bir düşünceyi ifade etmek için metaforlara başvurmak zorunda. Hayvanlar Antik Roma şairleri tarafından ve La Fontaine’in masallarında kullanılmaktaydı. Bir başbakanın ya da benim başbakanımın bunu bilmesi ve sadece gülmek ya da kızmakla yetinmesi gerekir.  

Güçlü Kızlar, Güçlü Bir Dünya
Aydın Doğan Vakfı tarafından düzenlenen Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması 33 yaşında. Vakfın kız çocuklarının eğitimi, güçlenmesi ve cinsiyet eşitliği konularındaki çalışmalarının bir yansıması olarak bu yıl ilk defa ‘Güçlü Kızlar, Güçlü Bir Dünya’ kategorisinde verilen Özel Ödül’ün sahibi Emrah Arıkan oldu. Yarışmada ödül alan tüm karikatürler, Caddebostan Kültür Merkezi’nde 8 Aralık tarihine kadar ücretsiz olarak görülebilir.