En pahalı yalı hangisi

Tarihe direnen İstanbul Boğazı'ndaki yalılara paha biçilse de, onları izlemenin keyfine paha biçilemiyor. İstanbulLife dergisi, Boğaziçi'ni süsleyen en güzel 15 yalıyı yeni sayısında kapağa taşıdı. Bu yapıların kimi Sultan Abdülhamid döneminden kalmış, kimi ünlü isimlere ev sahipliği yapmış, kimi de dizi filmlerin vazgeçilmez mekanı olmayı başarmış.
İstanbul’a her gelen Boğaz’ı bir kere de olsa görmek ister. Boğaz’ı görüp de, onunla bütünleşmiş yalıları görmemek olmaz. Dünyanın en güzel mekanlarından olan bu yapıların kimi Sultan Abdülhamid döneminden kalmış, kimi ünlü isimlere ev sahipliği yapmış, kimi dizi filmlerin vazgeçilmez mekanı olmayı başarmış. Tarihe direnen bu yalılara paha biçilse de, onları izlemenin keyfi paha biçilemez. Boğaziçi’ni süsleyen en güzel 15 yalıyı İstanbul Life dergisi yeni sayısında sayfalarına taşıdı.

ABUD EFENDİ YALISI

Değeri: 30 milyon dolar

Sultan Abdülmecid devrinin ticaret ve devlet adamlarından İsmail Fasa, Dolmabahçe Sarayı’nın planından esinlenerek, kendisi için bu yalıyı inşa ettirmiş. Yalı, 1900’lerin başında Abud Efendi tarafından satın alınmış. Abud Efendi’nin kızı Belkıs’ın dillere destan düğününe de ev sahipliği yapan yalı, Belkıs Abud’un ölümden sonra İsmail Özdoyuran tarafından 1980 yılında satın alınmış. Abud Efendi Yalısı'nda ana binanın yanı sıra servis mekanları, iki kayıkhanesi ve bir de deniz hamamı bulunuyor. Bir dönem "Gümüş" dizisin çekimlerinin yapıldığı yalı, şimdilerde Arap turistlerin akınına uğruyor.

Yeniköy sahilinde yer alan Ahmet Afif Paşa Yalısı'nın ilk sahibi, Koca Reşit Paşa'nın kızı Ferendiz Hanım. Şimdiki haline ikinci sahibi Ahmet Afif Paşa zamanında kavuşan yapının her katı farklı bir stile sahip. Bir zamanlar Yeşilçam filmlerine set olarak kiralanan yalıda, 80’li yılların ortasından itibaren 17 yıl boyunca Uzan ailesi oturdu. 2006’da TMSF’nin kontrolüne geçen yalının bugünkü ev sahibi ise "Binbir Gece" dizisi. "Aşk-ı Memnu" dizisinin bazı sahnelerinin de çekildiği yalıda, Agatha Christie'nin konuk edildiği söyleniyor. Hatta Christie'nin ünlü kayıp anahtarının bu yalıda olduğu rivayet ediliyor.

AHMET FETHİ PAŞA YALISI

Değeri: 120 milyon dolar

Mihrimah Sultan’ın torununun kocası olan dönemin şeyhülislamının yalısı olarak biliniyor. Yalı daha sonra Sultan Abdülmecid’in kız kardeşiyle evlendiği için, Damad olarak anılan Fethi Paşa’ya geçmiş. Yalıya bugünkü şeklini Fethi Paşa vermiş. Daha sonra Fethi Paşa’nın torunlarına devredilmiş, fakat Şevket Mocan hisseleri toplayınca Mocan Yalısı olarak anılmaya başlanmış. Dış cephesi, son onarım sırasında bir hayli bozulmuş olsa da, tarihin ve sanatın yadigarı olarak ayakta.

1906'da Sultan Sara’nın ikiz kızları için yapılmış. Bu nedenle bir dönem İkiz Yalı olarak anılmış. Güney yarısı Faik Kurtoğlu, Kuzey yarısı Bekir Sıtkı Oyal’a satılınca adı Faik Bekir Bey Yalısı olarak değişmiş. 1967'de İsmet Okur’a satılan yalının son sahipleri ise mühendis Adnan Ünlütürk ve Lütfiye Kurtoğlu.

Edip Efendi Yalısı, Osmanlı’nın üst düzey hükümet görevlilerinden Edip Efendi’nin adını taşıyor. Edip Efendi yalıyı aldıktan sonra mimari karakteri bozmaksızın esaslı bir tamirden geçirmiş, fakat burada sadece bir sene yaşayabilmiş. İstanbul’a hayran olan, Romance of the Bosphorus kitabıyla geçmiş yüzyılda Boğaziçi’ndeki hayatı anlatan Dorina Lady Neave da bu güzel yalıda yaşamış.

KONT OSTROROG YALISI

Değeri: 85 milyon dolar

Kont Leon Valerien bu yalıyı; 1905 yılında, yanındaki Ahmet Aşki Paşa’nın yalısı ile birleştirerek genişletmiş. Ünlü Fransız yazar Pierre Loti ile Claude Farrere, İstanbul’a gelişlerinde bu yalıda misafir edilmiş. Onları Fransa eski Cumhurbaşkanı Georges Pompideu, Danimarka Prensesi Margarite, Dürrüşehvar Sultan gibi ünlüler izlemiş. Yalıda bugün Rahmi Koç yaşıyor.

Bu yalı Türk musikisinin akademisi olarak da nitelendirilebilir. Çünkü bir dönem İstanbul'un müzik üstatları burada toplanırmış. Yalı, 1995'te geçirdiği yangın sonrasında, Başbakanlık Resmi Konuk Evi adı altında restore edildi. Bu yenileme 2002'de tamamlandı. Bugün düğün ile özel toplantılar için kullanılıyor.

Bir dönem Baltacıoğlu Yalısı olarak da anılan yapı, 18. yüzyılın sonlarına doğru inşa edilmiş. Fuat Bey, yalıyı Mısırlı İhsan Bey'den satın almışsa da, daha sonraları yalı önce Boronkay ailesine, sonra da Mustafa Özkan'a satılmış. Bir süre lokanta olarak kullanılan yalı, Boğaz’ı süslemeye devam ediyor.

Sultan II. Abdülhamid’in oğlu tarafından 1911’de satın alınan 64 odalı yalı, Boğaz’daki en büyük sahilhanelerden. Yapıyı, önce Burhaneddin Bey satın alıp restore ettirmiş. Türk asıllı Mısırlı Ahmet İhsan Bey tarafından ondan satın alınınca, halk arasında Mısırlılar Yalısı olarak anılmaya başlanmış. 1984'te Erbilgin Ailesi satın almış ve Murat Yenigün tarafından 15 yıl süren yenileme sonrasında kullanılır hale getirilmiş. Ankara'da yaşayan aile, İstanbul'a geldiğinde burada kalıyor.

ZARİF MUSTAFA PAŞA YALISI

Değeri: 70 milyon dolar

Görkemli yalının Esat Bey Yalısı diye bilinen selamlık dairesi hariç, diğer kısımları tamamıyla yıkılmış. Geriye kalan bölümü de 1971 yılında gemi çarpması sonucu yıkılan yalı, şimdilerde örnekleri çok azalmış yalı hamamlarından birini içinde barındırıyor. Kalan kısmı restore edilmiş ve bugün Demet Sabancı Çetindoğan tarafından kullanılıyor.

Müşir Fuat Paşa Yalısı’nın ilk sahibi Billuri Mehmet Efendi. Son sahibi ise başarılı bir asker ve devlet adamı olan ve düşündüklerini çekinmeden söylemesi nedeniyle kendisine "Deli" lakabı takılan Müşir Fuat Paşa. Daha sonraları Deniz Yolları İdaresi’ne satılan yapı, 1991'de yapılan onarımdan sonra, Karadeniz Ekonomik İşbirliği D8 Uluslararası Sekretaryası ve Dışişleri Bakanlığı’nın, Türkiye temsilciliğinin kullanımına verilmiş.

1972 yılında Türk ve İslam Eserleri Müzesi'ne bağlanmış olan yalı 1938'de Bebek-İstinye asfalt yolunun inşası sırasında istimlak edilip yıkılmak istenmiş. Fakat taşıdığı mimari değer sayesinde muhafaza altına alınmış. Bugünkü yapısına 1764'te Şerif Abdi Hüseyin Paşa’nın yalıya sahip çıkmasıyla kavuşmuş. Günümüzde Çekül Vakfı’nın kullanımında bulunuyor.

K

IBRISLI YALISI

Değeri: 95 milyon dolar

Sultan I. Abdülhamit devri sadrazamlarından İzzet Mehmet Paşa'nın ilk sahibi olduğu bu yalının bildiğimiz son sahibi ise Kıbrıslı Mehmet (Emin) Paşa... Zamanında Yakup Kadri gibi isimler yalıdan eksik olmazmış. Günümüzde de Kıbrıslı ailesinin mülkiyetinde olan yalıda, Iraklı Kral Faysal, Şair Yahya Kemal gibi ünlü birçok kiracı oturmuş.

Salih Efendi’nin zevki eski perdeler ve diğer eşyaları ile günümüze kadar gelmiş bir yalı... Güllerle çok ilgilenen yalı sahibi Salih Efendi’nin bahçesi, bahar geldiğinde renk cümbüşüne dönermiş. Fakat Salih Efendi’den sonra bahçe hiçbir zaman eskisi kadar güzel olmamış. Yalıda halen 1905'te ölen Salih Efendi’nin akrabaları yaşıyor.

Sahibi Sadullah Paşa ile oğlu birbiri ardına intihar edince, bu yalı uğursuz sayılmış ve aile yalıyı boşaltmış. Daha sonra Sadullah Paşa’nın akrabası Seyfullah Esin tarafından alınmuş. Halen Esin’in eşi Emel Esin’in kurduğu Tek-Esin Vakfı’na ait. Ayşegül Tecimer, Yiğit Şardan gibi isimlerin de kiracı olarak kullandığı yalı "Ekmek Teknesi"nin birçok bölümüne ev sahipliği yapmış.