500 yıldır okuyabilen çıkmadı

Kitaplarla içli dışlı olan hemen herkes bilir ki, bazı kitapları okumak zordur hakikaten. Üslubun veya metaforların altından kalkamazsınız, olay örgüsünün ustalığı veya savrukluğu karşısında ne yapacağınızı kestiremezsiniz bir türlü. Dolayısıyla, ‘zor okunuyor’ anlaşılır bir niteleme olarak geçer kayıtlara. Oysa, herhangi bir kitabın neredeyse 500 yıldır okunamaması inanılır gibi değil. Hele dünyanın en önemli din bilginleri, büyücüleri ve kriptoloji uzmanları da işin içine dahil olduğu halde hâlâ sırrrın çözülümemesi son derece çarpıcı.

Yazan da meçhul

Sezin Öney 18 Ağustos tarihli Taraf Gazetesi’ndeki köşesinde yazdı kitabın hikayesini. ‘MS 408’ ismiyle Yale Üniversitesi’nin Beinecke Ender Kitaplar ve Belgeler Kütüphanesi’nde sırrının çözülmesini bekleyen bu kitap, bugüne kadar okunamayan tek kitap olma gibi akıllara durgunluk veren bir özellik taşıyor. Kitabı kimin yazdığı, hangi amaçla yazdığı ve kullandığı dilin nasıl bir dil olduğu da bilinmiyor. Bilinen, MS 408’in ilk kez 15-16. yüzyılda ortaya çıktığı ve Bohemya Kralı İkinci Rudolf’un kitabın ilk sahibi olduğu.

Nafile çabalar

Bu gizemli kitapla din adamlarından bilginlere, devlet adamlarından büyücülere kadar hemen herkes ilgileniyor ve sırrını çözebilmek için müthiş bir çaba sarfediyor ama nafile. Bugüne kadar tek bir sayfasını okuyup da anlamlı bir laf eden kimse çıkmıyor ortaya. Uzunca yıllar Avrupa’nın belli başlı saraylarını, görkemli konaklarını ve gizemli tapınaklarını gezinen kitap, sonunda Polonya asıllı kitapçı Wilfrid M. Voynich tarafından 1912 yılında Yale Üniversitesi’ne bağışlanıyor. Üniversite de, kitabın esrarını çözebilmek için uzun süre çalışıyor ama bir sonuca ulaşamıyor. Üstelik, İkinci Dünya Savaşı’nın o ünlü kriptoloji uzmanları da çıkamıyor işin içinden. 240 sayfalık bu kitap, Yale Üniversitesi Ender Kitaplar ve Belgeler Kütühanesi’nde sırrının çözüleceği günü bekliyor.