Dünyanın ilk atlası

FATİH Sultan Mehmet'in çevirttiği, Topkapı Sarayı'nın nadide kitaplarından biri olan Klaudios Ptolemaios'un ‘Coğrafya El Kitabı’nın tıpkıbasımı yapıldı. Kitabın tanıtımı dolayısıyla dün İstanbul Teknik Üniversitesi'nde (İTÜ) basın toplantısı düzenlendi. Kitabın İTÜ ile eşzamanlı olarak Bern Üniversitesi’nde de gerçekleştirilen tanıtımına İTÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karaca, İTÜ öğretim üyesi Celal Şengör ve Boyut Yayın Grubu Genel Yayın Yönetmeni Bülent Özükan katıldı. Araştırmalarını İsviçre Bern Üniversitesi Ptolemaios Enstitüsü’nün yürüttüğü kitabın tıpkıbasımı ile araştırma raporu, Boyut Yayıncılık tarafından iki cilt halinde yayınlandı. Prof. Dr. Celal Şengör’ün ‘Kitaplarının Işığında Fatih Sultan Mehmet’in Entelektüel Kişiliği’ hakkında özgün ve kapsamlı makalesinin yer aldığı kitabın sunum yazısını İlber Ortaylı kaleme aldı.

Tüm zamanların en önemli coğrafyacısı olarak bilinen Klaudios Ptolemaios’un atlası, 1300’lü yılların başında elyazması çoğaltılan scriptorium’da (elyazmalarının çoğaltıldığı yer) üretildiği biliniyor. ‘Dünyanın ilk atlası’ olarak bilinen elyazması eserde, Ege ve Anadolu’nun yanı sıra 27 özgün harita yer alıyor.

AMERİKA’NIN KEŞFİN

Toplantıda konuşan İTÜ öğretim üyesi Celal Şengör, milattan sonra 2’nci yüzyılda yapılan Ptolemaios Atlası'nın, 7’nci yüzyılda kaybolduğunu ancak 13’üncü yüzyılda yeniden bulunduğunu dile getirerek, şu bilgileri verdi: "Fatih Sultan Mehmet, İstanbul yağma edilirken diyor ki 'Herkes her şeyi alabilir. Yalnız, kitaplar benimdir'. Topladığı kitaplar içinde de din kitaplarından ziyade, zamanın bilim kitapları yer alıyor. Fakat Fatih öldükten sonra kitap çok ihmal edilmiş. Hatta bunu restore eden Prof. Fuchs'un ifadesine göre bir sene suyun içinde kalmış, Topkapı Sarayı zindanlarında." Ptolemaios Atlası'nın ilkçağdan günümüze kalmış iki atlastan biri olduğunun altını çizen Şengör, "Bu kitap, Amerika'nın keşfine sebep olmuş, çok önemli bir kitap. Coğrafi keşiflerin büyük bölümüne sebep olmuştur" dedi.