Bir insanlık hikâyesi

Nuri Bilge Ceylan’ın Cannes Film Festivali’nde Jüri Büyük Ödülü alan Bir Zamanlar Anadolu’da filmini 18. Adana Altın Koza film festivali kapsamında yapılan Türkiye promiyerinde ekiple birlikte izledim.
Tek kelimeyle büyülendiğimi yazıp “neden”ine geçmeden önce filmin Cannes’dan başlayan yolculuğundan söz etmemde fayda var.
CANNES’DA ÖDÜL ÖNCESİNDE BİZİ ENDİŞELENDİRMİŞTİ
Cannes Film Festivali yarışmasındaki Türk filmi, Nuri Bilge Ceylan imzalı Bir Zamanlar Anadolu’da Jüri Büyük Ödülü (Bir Zamanlar Anadolu’da filmi bu ödülü Belçikalı Dardenne Kardeşler’in filmiyle paylaştı, Nuri Bilge Ceylan yıllar önce aynı ödülü Uzak filmiyle de almıştı) alana kadar bizleri hayli endişelendirmişti.
Bir Zamanlar Anadolu’da festivalin en son günü olan cumartesiye konmuştu. Film, Nuri Bilge’nin de dediği gibi uzun ve zor bir seyirlikti ve son filme gelene kadar yorulmuş ve muhtemelen bezmiş jüriye belki de iyi gelmeyecekti.
Dahası önemli filmler pek sona bırakılmazdı. Bu durum Türkler cephesinde endişe doğurmuştu tabii ki.
Ama iyi film son gösterime de kalsa, uzun da olsa sinemadan anlayanı bir yerden yakalıyor.
Aynı Cannes jürisini yakaladığı gibi.
OSCAR ADAY ADAYIMIZ OLABİLİR
Cannes’da, Altın Palmiye’den sonra gelen ikinci ödül olan Büyük Jüri Ödülü’nü alan Bir Zamanlar Anadolu’da muhtemelen bu yıl Türkiye’nin En İyi Yabancı Film dalındaki Oscar aday adayı olacak. Yapım şirketinin filmin ticari gösterim takvimini değiştirmesi, 30 Eylül’den 23 Eylül’e çekmesi bu nedenle.
Çünkü Akademi kuralları gereği bir filmin Yabancı Film Oscar adayı olabilmesi için ülkesinde Eylül ayında bir hafta gösterimde kalmış olması gerekiyor.
MÜTHİŞ BİR TAKIM OYUNU
Nuri Bilge Ceylan, 3 Maymun filminde popüler bir isimle, Yavuz Bingöl’le çalışmış ve bu sayede farklı bir izleyici kitlesine daha ulaşmıştı.
Aynı gelenek Bir Zamanlar Anadolu’da filminde de devam edeceğe benziyor. Ceylan’ın, amaçları arasında olmadığını bilsek de, ilk kez kendi projesi olmayan bir filmde rol alan Yılmaz Erdoğan ve Fırat Tanış’la birlikte farklı bir izleyici kitlesini de yakalayacağına şüphemiz yok.
Bu arada laf oyunculuklardan açılmışken, filmde müthiş bir takım oyunu olduğunu ve tamamı erkeklerden oluşan başrollerin müthiş bir ahenk içinde olduğunu söylememem gerek.
Doktor rolündeki Muhammet Uzuner’i beyazperdede daha sık görmek istediğimizi de belirtmeden geçmeyeyim.
BİLGE’NİN EN KONUŞKAN FİLMİ
Bir Zamanlar Anadolu’da isminden de anlaşılacağı üzere Nuri Bilge Ceylan’ın Sergio Leone’ye bir saygı duruşu.
Ceylan, “Bana sinema sanatında çok şey öğretti” dedigi Leone’yi filmin adıyla da olsa anmış oluyor.
Bir Zamanlar Anadolu’da, Bilge’nin bugüne kadar çektiği en diyaloglu, en konuşkan film olarak öne çıkıyor.
Film, Anadolu’da yapılan bir cinayet araştırması üzerinden her biri şahsına münhasır farklı karakterlerin iç dünyasını yansıtmakta.
En büyük başarı ise bu karakterlerin olabildiğince gerçek görünmesi. Sanki film değil de bir belgesel izliyor gibiyiz.
Filmin Nuri Bilge Ceylan ve Ebru Ceylan ile birlikte senaryo yazarları arasında bulunan Ercan Kesal’ın oynadığı muhtar, bir ara görünse de akılda kalıyor.
Cesedin yerini tespit etme yolunda birlikte yolculuk eden karakterler de kendi başlarına film konusu olabilecek kadar zenginler.
SALONLAR PROMİYERDEKİ GİBİ DOLU OLSUN
Takım olarak şahane ve ahenkli oyunculuklar izlediğimiz yapımın görüntüleri her Bilge filminde olduğu gibi yine göz alıcı ve filmin ana besin kaynaklarından biri.
Gökhan Tiryaki’nin doğayı, hikâyenin içine katışı filme ayrı bir boyut kazandırıyor.
Görüntülerle birlikte büyüleyen, içinde keskin bir mizah da barındıran müthiş dram, Bir Zamanlar Anadolu’da filmini ayrı ve yüksekte bir yere koyuyor kuşkusuz.
Bu özel filmin Adana’daki prömiyerinde tek bir boş koltuk yoktu.
Nuri Bilge Ceylan bu ilgi karşısında “Film vizyona giriyor, umarım bu gördüğüm son dolu salon olmaz” demişti.
Onun bu dileğine tüm kalbimle katılıyorum.

ONCE UPON A TIME IN ANATOLIA BİR ZAMANLAR ANADOLU’DA
Yön: Nuri Bilge Ceylan
Oyn: Muhammet Uzuner, Yılmaz Erdoğan, Taner Birsel, Fırat Tanış
Tür: Dram

Altın Palmiye’ye doğru ilerliyor

Bir Zamanlar Anadolu’da Cannes’da ikincilik sayılan Jüri Büyük Ödülü’nü aldı. Filmin yönetmeni Nuri Bilge Ceylan yıllar önce de Uzak filmiyle aynı ödülü almıştı. Ve bu onun Cannes’daki altıncı ödülüydü. Ceylan, Cannes’da Altın Palmiye’ye doğru ilerliyor dersek abartmış olmayız herhalde.