Bebeklik dönemi (0-18 ay)
Çocuklar için oyuncak seçerken nelere dikkat etmelisiniz?
KAYDIRÇocukların en çok eğlendiği şeylerden biri şüphesiz ki oyunlardır. Gerek ebeveynleri, gerekse çocuklara hediye olarak oyuncak alan diğer yakınları ise onun eğlencesine katkıda bulunmak ister. Peki doğru yaş gurubu için doğru oyuncağı seçtiğinizden emin misiniz? Uzman Psikolog Burcu Sancar Çapa, çocuklar için oyuncak seçerken dikkat edilmesi gereken noktaları sıraladı ve bu konuda merak edilen tüm sorulara açıklık getirdi. İşte detaylar...
Bebeklik dönemi (0-18 ay)
İlk oyuncağı sizsiniz Bebeklerin ilk 3 aylık dönemlerinde özellikle ebeveynleriyle kuracakları ilişkiler çok önemlidir. Bebekle kuracağınız yüz yüze iletişim, onun gelişimi için temel teşkil eder. Bir oyuncak vermektense kendiniz onu eğlendirmeyi ve onunla vakit geçirmeyi denemelisiniz. 3-6 aylık dönemde ise görme, duyma, dokunma duyularının gelişmesini sağlayan, renkli, tutması kolay ve genellikle ses çıkaran oyuncaklardır. Çıngıraklar, oyun halısı, diş kaşıma oyuncakları, uyku arkadaşları, yumuşak oyuncaklar tercih edilebilir. |
Ses çıkarma, emekleme dönemi Bebekler altınca aylarından itibaren ses çıkarmaya, iletişim kurmaya, yuvarlanmaya ve emeklemeye başlarlar. Bu yüzden şarkı söyleyen oyuncaklar, neden-sonuç ilişkisi içeren basmalı-çekmeli oyuncaklar, aktivite masaları, yumuşak küpler, toplar, kutular, doldurma boşaltma yapabilecekleri oyuncaklar 6 -18 arasındaki bebekler için en uygun seçeneklerdir. Ayrıca kumaştan yapılan renkli kitaplar, nesne kartları dil gelişimini desteklemek için harikadır. |
Bu dönemde ne tür oyuncaklardan uzak tutmalı?
Kablolu, ipli, pili kolayca çıkabilen oyuncaklar Sağlıksız plastikten üretilenler Küçük parçalı oyuncaklar Üzerinde düğmeler veya kolayca sökülebilen parçalar olan pelüş oyuncaklar Sert kenarlı oyuncaklar |
Yürümeye başlama dönemi (18-36 ay)
Fiziksel aktiviteler hız kazanıyor Etraflarındaki yetişkinlerin hareketlerini taklit etmenin yanı sıra itme, çekme, devirme, boşaltma, doldurma gibi fiziksel aktivitelerden keyif alırlar. Motor becerilerini ve düşünme becerilerini geliştiren oyuncaklar tercih edilebilir. Müzikli oyuncaklar, yumuşak toplar, küpler, basit yapbozlar, şekil kovaları bu yaş grubu için idealdir. |
Sizinle beraber değil yan yana oynamayı severler Çocuğun ilgi alanını da göz önünde bulundurarak müzikli oyuncaklar, yumuşak toplar, küpler, basit yapbozlar, şekil kovaları bu yaş grubu için idealdir. Arabalar, hayvanlar oyuncak setleri, doktorculuk, mutfak oyuncak setleri, çevirmeli-basmalı oyuncaklar, alışveriş arabalı oyuncak setleri, yürüyüş arkadaşları, yumuşak bebekler, renkli yumuşak kitaplar, kalın kapaklı hikaye kitapları tercih edilebilir. |
Bu dönemde ne tür oyuncaklardan uzak tutmalı? Sağlıksız plastikten üretilen oyuncaklar Küçük parçalı oyuncaklar Üzerinde düğmeler, ya da kolayca sökülebilen parçalar olan pelüş oyuncaklar Sert kenarlı, sivri oyuncaklar |
Okul öncesi dönem (3-6 yaş)
Diğer çocuklarla oyun oynamaya başlıyorlar Gelişen dil ve sosyal becerileri sayesinde diğer çocuklar ile beraber oynamaya başlarlar. Basit kutu oyunları, yapbozlar, hayvanlar, evcilik, inşaat setleri, kuklalar, basit legolar, el işi setleri, oyun hamuru, kostümler, hikaye kitapları, müzik oyuncakları, tren setleri gibi bu döneme uygun pek çok oyuncak alternatifi vardır. Oyuncak setleri, basit kutu oyunları çocukların beraber oynamasını sağlayarak sosyal becerilerini, dil gelişimlerini destekler, işbirliği yapmayı öğrenmelerine yardımcı olur. |
El işiyle haşır neşir olmaya başlıyor El işi setleri, legolar, küpler, yapbozlar çocukların yaratıcılıklarını destekler, problem çözme becerilerini geliştirir. Müzikli oyuncaklar beden koordinasyonlarının ve ritm duygularının gelişmesine yardımcı olur. İp atlama, top oyunları, bisiklete binme gibi oyunlar ise çocukların, hem kaba hem ince motor becerilerini destekler. |
Bu dönemde ne tür oyuncaklardan uzak tutmalı? Anne baba gözetiminde kullanılmayan kumandalı arabalar, uçaklar gibi elektronik oyuncaklar Sivri uçlu makaslar Sağlıksız plastikten üretilen oyuncaklar |
Okul dönemi (6-12 yaş)
Sosyal beceriler artıyor Kendi ilgi alanlarına göre yeni şeyler denemeye çok daha istekli olurlar. Zamanla yarışılan kurallı grup oyunlarından hoşlanırlar. Müzik aletlerini kendi başlarına çalabilirler. Problem çözme becerilerini geliştiren lego, yapboz ve eğitici oyuncak setlerini çok severler. Süper kahraman figürleriyle oyun kurmak onlar için çok eğlencelidir. |
Süper kahramanlara özenirler Süper kahraman figürleriyle oyun kurmak onlar için çok eğlencelidir. Bu dönem için ideal oyuncaklar çocukların yaratıcılıklarını besleyen ve sosyal becerilerinin gelişmesine yardımcı olan oyuncaklardır. Oyun hamurları, el-işi etkinlik setleri, deney setleri, inşaat setleri, robotlar, bisiklet, toplar, oyuncak evler, eğitici kutu oyunları, ilgi alanlarına göre etkinlik ve hikaye kitapları bu dönemin de tercih edilen oyuncaklarıdır. |
Bu dönemde ne tür oyuncaklardan uzak tutmalı? Anne baba gözetiminde kullanılmayan, eğitici olmayan, şiddet içeren tablet, telefon oyunları |
Ergenlik dönemi (12 yaş sonrası)
Elektronik cihazlarla oyun zamanı Bu dönemde en çok video oyun konsolu, tablet gibi elektronik oyuncaklar tercih edilse de, bunlar dışında daha eğitici ve eğlenceli oyuncak alternatifleri bulunmaktadır. Çocukların arkadaşlarıyla beraber oynayabilecekleri elektronik scooter, karaoke setleri, drone oyuncakları, yaşlarına uygun Lego setleri, deney setleri, robot yapma setleri ve kutu oyunları ideal oyuncak seçimleridir. Bu yaş grubuna yönelik yazılmış, çocuğunuzun ilgi alanına uygun kitaplar da bulunmaktadır. |
Bu dönemde ne tür oyuncaklardan uzak tutmalı?
Şiddet ve olumsuz davranışlar içeren tablet, telefon, video oyunları |