Türkiye büyülendi

Veriler, dünyanın en güvenilir araştırma şirketlerinden Amerikan Pew’ün uzun yıllar üzerinde çalıştıktan sonra yayınladığı İslam araştırmasına ait. Toplam 1 milyar 600 milyon Müslüman’ın yaşadığı 39 ülkede, 38 bin kişiyle yüz yüze yapılan anket sonuçlarına göre Müslümanların yüzde 85-100’ü Allah’a ve Hz. Muhammed’e inanıyor. Ancak Kur’an veya hadislerde bahsi geçen cin, büyü ve nazarla ilgili ülkeler arasında farklılıklar var.

BÜYÜDE BÖLGE BİRİNCİSİYİZ

Türkiye, içinde bulunduğu Orta Asya Bölgesi’nde nüfusunun önemli bölümü (yüzde 49) büyüye inanan tek ülke. Bununla beraber Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da Tunus’ta nüfusun yüzde 89’u, Fas’ta yüzde 78’i büyüye inanıyor. Ürdün, Lübnan ve Mısır’daysa büyüye inanların oranı yüzde 25’den az. En yüksek oran, yüzde 92’yle Tanzanya’da. Peki büyünün Kur’an’daki yeri ne? İlahiyatçı Prof. Dr. Beyza Bilgin bu sorunun yanıtını şöyle veriyor: “Büyü kelimesi, Musa ve Süleyman peygamberlerle ilgili muhtelif surelerde geçiyor. Ancak Kur’an büyüyü, manevi bir suç olduğu ve çok ciddi ruhsal sorunlara yol açabileceği için, iyi amaçılı kullanılsa bile yasaklamıştır.”
Büyüye inananların oranının yüzde 49 olmasınıysa; “Bu işlerle uğraşan ve olayların seyrinin değiştirebileceğini iddia eden insanların gizlice de olsa yetiştirilmeye devam edilmesinden kaynaklanıyor” diye açıklıyor: “Toplumun çoğunluğunun doğal bilimler hakkında bilgisi yok.”

100 KİŞİDEN 6’SI CİN GÖRÜYOR

Cinlere inanma konusunda da Türkiye, Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkeleriyle birlikte çoğunluğa sahip ülkelerden; yüzde 63. Cin gördüğünü söyleyenlerin sayısı yüzde 6. Fas, yüzde 86’yla en fazla cine inanan ülke. Onu, yüzde 70’lik oranlarla Tunus, Malezya ve Pakistan izliyor. Azerbeycan ve Kazakistan gibi Orta Asya ülkelerindeyse yalnızca yüzde 15 cinlere inanıyor. Cinler de Kuran’da yer alıyor. Bilgin; “Cin isimli uzun bir sure vardır; ‘tanınmayan, bilinmeyen varlıklar’ diye geçerler. Bizim gözlemlerimize açık dünyanın yanı sıra başka dünyalar da var. Bunlar bir şekilde etkileşimdedir ve nadir de olsa kesişebilir. İnsanlar, bu sebepten hayalet veya ifrit gibi açıklanamaz görüntülerden bahseder. Bilinmezliklere merak normaldir ancak açıklayamıyoruz diye onları yüceltmek veya hor görmek doğru değil” diye anlatıyor.

GÖZDEKİ BÜYÜK GÜÇ: NAZAR

Nazara inanışın yaygınlığı için aslında araştırmaya gerek yok. Nazar boncuklarını tüm kıyafetlerde, aksesuvarlarda, ev veya dükkânların duvarlarında görüyoruz. Sonuçlara göre Türkiye nüfusunun yüzde 69’u nazara inanıyor. Bu oran, tüm Müslüman ülkeler arasındaki en yükseklerden. Bilgin, nazarın da Kur’an’daki suretlerde geçtiğini söylüyor: “Gözde büyük güç vardır. Surelerde tabiattaki ve insanların içindeki güçlerin getirebileceği kötülüklerden Allah’a sığınılması öğretilir. Tılsım kullanmak bu sureleri okumakla kıyaslanamaz. Ancak süs amacıyla kullanılırken, nazarları kişiden o eşyaya çevirebilecekleri düşüncesi yabana atılmamalıdır. Gücün bölünüp etkisini azaltmasına yardımcı olabilir.”

SOVYET ETKİSİ

Sosyolog Prof. Dr. Binnaz Toprak, bu inanışların, toplumun insan vücudu ve evrenin nasıl çalıştığını bilmemesinden kaynaklandığı görüşünde: “Kişinin çocuğu hasta oluyor. Hastalığa mikropların sebep olduğunu bilmediğinden hemen büyü veya nazara bağlıyor. Kültürler arasındaki fark da inanışlar üzerinde etkili. Örneğin, Orta Asya ülkelerinde Sovyetler Birliği döneminde din bastırılmış olduğundan büyü ve cinlere daha az inanılıyor.” Nitekim, araştırma sonuçlarına göre büyüye inananlar, dinin tüm gerekliliklerini yerine getirenler arasında daha fazla.

ÇÖZÜMÜ 15 LİRA

Büyü meraklılarının gözde alışveriş merkezi İstanbul’daki Mısır Çarşısı. Korumak istediğinizde, nazarın çeşidine göre çok çeşitli çözümler öneriliyor. Aralarında en popülerleri yedi dükkan süprüntüsü, şap, cam gözü ve cıva. Fiyatı 15 liralık paketleri alıp evde tütsü yakarak korunabiliyorsunuz.

KENDİNE KÖLE ETMEK İÇİN BİLE BÜYÜ VAR

Türkiye’de en çok yaptırılan büyü; bağlama büyüsü. Amacı, çiftler arasındaki sevgiyi veya sevgisinden şüphe edilen kişinin gözünün ondan başkasını görmemesini sağlamak. Ayrıca sert davranan erkeği yumuşatmak, gurbete gidenin geri dönmesini sağlamak, eşini kendini köle etmek, kaybolan eşyayı bulmak, düşmanı yenmek, bir kimseyi başka birinden soğutmak ve ayırmak, iki seven insanın arasına girmeye çalışanları bağlamak, herhangi birinin kendisi hakkında kötü konuşmasını engellemek için dil bağlamak gibi işlerde de başvuruluyor. Büyü yaptıranlar arasında ünlü isimler de var. Örneğin birkaç yıl önce The Ritz Carlton Otel’in veliahtı Baran Süzer’e, o zamanki sevgilisi manken Tuğba Özay’ın büyü yaptırdığı söylentisi yayılmıştı. Erol Köse de Hülya Avşar’ın Sadettin Saran’a bağlama büyüsü yaptırdığını iddia etmişti.

Masalsı inanışlar hep olur
ZAFER ATASOY / ANADOLU SAĞLIK MERKEZİ PSİKİYATRİ UZMANI

Olağanüstü olaylar ve mucizeler herkesin hoşuna giden durumlar. Büyüler de insanların bu isteklerini yerine getirmek için yapılan davranışlar. Genelde çocukluk çağında görülür ama erişkinlerin hayallerini de süsler. Bu nedenle toplumda bu tür masalımsı inanışlar hep olacak.

OKULA MUSALLAT OLDULAR

Mert Üşümüş (20): Kuran’da da geçtiğinden cinlere inanıyorum. Başımdan geçen olaylar da var. Geçen yıl birkaç arkadaşımız yurt odalarında ruh çağırdı. Ondan sonra tüm okula musallat oldular. Koridorlarda garip olaylar oluyor, kapı çalınıyor ama kimse yok... Sonunda yurt müdürü dua okuttu. Anneannem pirince okuyup üfledi. Yatağımın altına koydum. Anneannemin yaptığı muskaları boynumda taşıyorum.

ANNEM NAZAR DEĞDİRİYOR

Barış Erdoğru (39): Büyüye inanmıyorum ama cinlere kısmen, nazara da tamamiyle inanıyorum. Annem mavi gözlü ve bazen bakınca nazar değdiriyor. Çocukluğumdan beri etkilendim. İşler yolunda gitsin diye işletmecisi olduğum Montreal Bar’ın kapısına nazar boncuğunu asıyorum.

KÖYDE CİN DÜĞÜNÜ

Adalet Küçükbingöl (24): Eskiden inanmazdım ama başıma olaylar geldikten sonra büyüye de cinlere de inanıyorum. Üç harfliler tarafından sürekli rahatsız edilen arkadaşlarım da var. Cebimden telefonun uçtuğunu, bardakların devrildiğini gördüm. Köylerde de cinler düğün yaparmış; meydanda ateş yakıp. Gidip baktığınızda hiçbir şey göremezmişsiniz. Ancak büyüyle ilgili net birşey görmedim. Nazara da inanırım. Boynumda Fatma Ana’nın elini taşıyorum.