Bayramda gidilecek en güzel5 Avrupa şehri

Bütün nüfusun 260 bin kişi olduğu şehir küçük ama çok sevimli. Masallardan çıkmış gibi. Şehrin merkezi Ljubljanica Nehri kıyısındaki Presernov trg. Tiple Köprüsü’nün diğer tarafında ise eski şehir var. Presernov trg, Ljubljana’nın ana meydanı. Burada göreceğiniz 1660 yılında yapılmış somon renkli bina, Fransisken mezhebine ait Müjde Kilisesi. Slovenlerin çok sevdiği romantik şair France Preseren (1800-1849) ulusal bilincin yerleşmesi için çaba sarf etmiş. Adını taşıyan meydanda, şiirlerini aşkı Julia Primic için yazan Preseren’e adanmış bir anıt var.

Joze Plecnik (1872-1957) şehrin mimarisine büyük katkılarda bulunmuş bir isim. Bu mimar nehrin üzerindeki 1842’den kalma Tromostovje (Üçüz) Köprüsü’ne iki köprü daha ilave edip hoş bir görüntü yaratmış. Köprülerin üzerinde ve nehir boyunca pazar günleri antikaların da satıldığı bir pazar kuruluyor. Nehir üzerinde Plecnik’in yaptığı Merkez Çarşı’da mola vermeyi ihmal etmeyin. Üçüz Köprüsü’nün diğer yanında ise 18. yüzyıldan kalma St Nicholas Katedrali (Stolnica Sv. Nikolaia) ve ejderhaları şehrin maskotu haline gelen Ejderha Köprüsü (Zmajski Most) var. Prosernov trg’den Miklosiceva cesta’ya giderken çok şık ‘art nouveau’ tarzında binalar göreceksiniz. Özellikle 1 numaradaki Grand Union Hotel’e bir bakın. Cankarjev Dom şehrin kültürel merkezi olarak geçiyor. En kolay yoldan finikülerle çıkabileceğiniz Ljubljana Kalesi (Ljubljanski Grad) şehre tepeden bakıyor. 15. yüzyılda askeri maksatla kullanılan bir yer haline gelen kalenin avlusuna giriş ücretsiz. Şehirde keyifli bir yürüyüş için Tivoli Parkı’nı tercih edin. Ljubljana’yı iki saatte dolaşabilirsiniz.

Nerede yenir: Sloven mutfağında peynir ve domuz jambonuyla doldurulmuş ‘zlikrofi’ dedikleri mantı var. ‘Zrezek pirzola&, ‘golaz’, ‘gulaş’ ve ‘riba’ balık için kullanılıyor. Balkan mutfağından ‘burek’ (börek), ‘cevapcici’ (köfte) ve ‘raznjici’ (sis kebap) gibi yemekler var. Avusturya’da olduğu gibi bu ülkede de tatlı krepe ‘palacinke’ diyorlar. Cvicek ve Teran iyi kırmızı şaraplar, beyaz olarak Renksi, Rizling ve Sipon’u deneyebilirsiniz. Lasko ve Union ülkenin en iyi bira markaları. Bizdeki esnaf lokantası tarzı, mütevazı ama yemekleri lezzetli yerlere ‘gostilna’ diyorlar. Sestica (Slovenska 38 Tel: 242 08 50) yerel lezzetleri deneyebileceğiniz gostilna’lardan. Joe Pena’s Cantina y Bar (Cankarjeva ul. 6 Tel: 421 58 00) önce Meksika yemeği yiyip sonra aynı mekânda dans edebileceğiniz bir yer.

Paris dünyanın en etkileyici şehirlerinden biri... Görkemli mimarisi ve kültürel faaliyetlerinin yanı sıra moda, yemek sanatıyla zirvede.

Paris’te yapılacaklar listesi sonbaharda çok kabarık. Luxemburg Bahçeleri gibi geniş park ve bahçelerde sonbaharın son renklerine veda etmeden önce yürüyüş yapabilirsiniz. Gece-gündüz ayrı bir güzelliğe sahip olan Seine Nehri üzerinde gezi tekneleriyle turlayabilir, Haussmann isimli mimar tarafından 19. yüzyılda yeniden düzenlenen geniş ve şık bulvarlarda dolaşabilirsiniz. Her biri ayrı bir sanatsal şaheser olan etkileyici binalara bakabilir, Paris’i simgeleştiren Eiffel Kulesi’nin tepesine çıkabilirsiniz. Bilinen klasikler olan Arc de Triomphe (Zafer Takı), Louvre Müzesi, Versailles Sarayı ve şehrin biricik tepesinde konuşlandırılmış Sacre Coeur’ü (Kutsal Kalp Kilisesi) ziyaret edebilirsiniz.

IX. Louis tarafından inşa edilen La Sainte Chapelle’de Noel konserleri yakında başlıyor. Muhteşem vitrayların olduğu bu gotik yapıda müziğin tadını çıkarmak bile bu mevsimde Paris’e gitmek için bir neden olabilir. Güncel mekanlardan G. Pompidou Merkezi’ni, La Defence bölgesini, kendisi belli başlı bir şehir olan P. de la Villette’teki Bilim Kompleksi’ni görebilirsiniz. Ancak yerel lezzetleri tadabileceğiniz, her zevke, bütçeye hitap edebilecek kafe-restoranlarda soluklanmayı ayrıca üniversite denilince ilk akla gelen isimlerden biri olan Sorbonne’a uğramayı ihmal etmeyin. Vakit kalırsa, çocukluğunuza geri dönün ve şehrin doğu çıkışındaki Disneyland’a gidin. Sanat için yaşayanlardansanız, şehirde 150’nin üzerinde sanat galerisi ve müze bulunuyor. Paris’te sonbaharı çok şık ama bir o kadar da pahalı restoranlarda uğurlamak istiyorsanız farklı seçenekler var: Taillevent (www.taillevent.com), La Tour D’argent (www.latourdargent.com), Guy Savoy Restaurant (www.guysavoy.com), Le Grand Vefour (www.relaischateaux.com), Le Jules Verne.

Yemek sonrasında Buddha Bar’a uğrayabilirsiniz. Küba ezgileri eşliğinde bir mojito yudumlayarak Karayipler’e doğru yolculuğa çıkmak isterseniz Paris’teki adres belli: Havanita Cafe. Paris kafeleri denilince ilk akla gelen isim olan Les Deux Magots’da kahvenizi yudumlamazsanız. Paris’i yaşamamış, ruhunu hissetmemiş sayılırsınız. Burası Jean Paul Sartre ve Ernest Hemingway’in yaşadıkları dönemde, sık sık gittikleri bir mekân. Paris’e gitmişken, en çok ziyaret edilen yer olan Notre-Dame Katedrali’ni (yılda 10 milyon ziyaretçi), en eski kilise Saint Germain des Pres’i (1000 yıllık) ve en uzun sokak Rue de Vaugirard’ı (4.5 km) muhakkak görün.

1989’da yıkılan duvarın ardından birleşen iki Almanya’nın yeni başkenti olan Berlin, gün geçtikçe cazibesi artan bir dünya şehri ve turistler için sürprizlerle dolu bir mücevher kutusu. Geçmişte Prusya’ya da başkentlik yapmış olan Berlin her zevke hitap eden, modadan kültüre, politikadan sanata değişik alanlarda öne çıkan bir şehir. Sonbaharda yolunuz bu başkente düşerse şehrin en hareketli kısmı Mitte’de (orta ya da merkez anlamına geliyor) dolaşın. Berlin Hayvanat Bahçesi ise yeşili bol bu şehirde mevsimin tadını çıkarmak için ideal.

Berlin’de kısaca Ku’damm dedikleri Kurfürstendamm Caddesi şehrin ana merkezini oluşturuyor. Eğer hava soğuksa ve dışarıda dolaşmanıza izin vermiyorsa dükkânları gezin. Cadde üzerindeki Kaiser Wilhelm Kilisesi savaşın yarattığı acıların sembolü olarak restore edilmemiş bir biçimde duruyor.1943’te bombaların kurbanı olan binanın yanına modern bir çan kulesi dikmişler. Berlin’in eski bölündüğü dönemi gösteren dört borudan oluşan Berlin heykeli de Ku’damm’ı süsleyenler arasında.

Berlin’deki en ünlü bina hiç şüphesiz Parlamento Binası (Reichstag). Para ödemeden binanın tepesine çıkıp yüzde 30’u yeşilden oluşan ve sonbaharda bir başka güzel olan bu şehrin manzarasının tadını çıkarabilirsiniz. 1795’te tamamlanan ve Atina’daki Akropol’ün girişindeki yapıyı anımsatan Brandenburg Kapısı şehrin en önemli sembollerinden biri. Kapının hemen yakınında 2700 kolonun değişik boylarda sıralanmasından oluşan Yahudi Anıtı (www.stiftung-denkmal.de) var.

Türkiye dışında en fazla Türk’ün yaşadığı şehir olan üç buçuk milyonluk Berlin’de yaklaşık 200 bin vatandaşımız bulunuyor. Kreuzberg ise ‘Küçük İstanbul’ olarak geçen ve dükkanlarda Türkçe tabelaların olduğu, tek kelime Almanca bilmeden tüm hayatınızı idame ettirebileceğiniz bir yer. İşin ilginç tarafı Kreuzberg şehrin marjinal sanatçılarının ve gay mahallesinin de bulunduğu semt.
1961 yılında yapılan ve 9.11.1989’da yıkılan, 155 kilometrelik Berlin Duvarı’nın 45 kilometresi şehrin göbeğinden geçiyormuş. Buradaki müze, kaçmak isteyenlerin ürettiği araçların da sergilendiği bir yer. Günümüzde bu noktaya gidip asker üniforması giymiş gençlerle hatıra fotoğrafı çektirebiliyorsunuz. Berlin’de Müzeler Adası denilen yerde şehrin katedrali (Berliner Dom) ile önemli müzeleri bulunuyor. Bu alan UNESCO Dünya Kültürel Mirası Listesi’nde yer alıyor. Bunlardan biri olan Bergama (Pergamon) Müzesi (www.museen-berlin.de ) ise sadece şehrin değil ülkenin de gözbebeği.

Londra her mevsim ayrı güzel. Sonbaharda parklarda renk şöleni yaşanıyor. Kensington Gardens’dan başlayıp, Hyde Park’tan geçip, St. James Park’a giderseniz, şehir merkezinin büyük bir kısmından da geçmiş olursunuz.

Kraliyet sarayı Buckhingham ise sonbahar dahil her dem turistlerin kameralarına en çok konuk olan yerlerden biri. Saat 11.30’da sarayın yakınındaysanız büyük bir ihtimalle muhafız değişim törenini izleyebilirsiniz. Dünyanın en pahalı şehirlerinden biri olan Londra öylesine büyük ki, gezmek için çok zamana ihtiyacınız var. Sonbaharın yağışlı günlerinden birine denk gelirseniz müzelerden başlayın. Listeye dünyanın en büyük koleksiyonlarından birine sahip olan, Efes’teki Artemis Tapınağı’nın ve Bodrum’daki mozolenin de bazı bölümlerini bünyesinde bulunduran British Müzesi’ni koyun. Onun yakınındaki Madame Tussauds balmumundan yapılmış ve gerçeğe çok yakın olan heykelleriyle ilginizi çekebilir. Trafalgar Meydanı’nda bulunan Milli Galeri (National Gallery) 15.-19. yüzyıllar arasındaki Avrupalı ressamların müthiş eserlerine ev sahipliği yapıyor. Galeride bir Türk halısına kollarını dayamış olarak resmedilmiş olan büyükelçiler, adlarını taşıyan resimde devleşiyorlar.

Amacınız eğlenmekse birbirine yakın olan, Soho, Leicester Meydanı ve Covent Garden yakınlarında dolaşın. Değişik insanların, farklı kültürlerin, marjinal grupların yarattığı kozmopolit havayı solumak bile bu bölgeyi ziyaret etme sebebi olabilir. Chinatown’da Çin yemekleri yiyebilir, gay barlarla dolu olan sokaklardan ilerleyip tiyatrolar bölgesine geçebilirsiniz. Modası geçmiş olsa da bölgeye renk katan punklar hâlâ etrafta dolaşıyor. 1970’lere kadar toptancı pazarı olarak kullanılan Piazza’nın bulunduğu Covent Garden, sokaklarında müzisyenlerin olduğu, açıkhava kafelerinde insanların birbirlerini seyrettikleri bir mekân, şık mağazalar da bu dekora zenginlik katıyor. Londra’nın finansal merkezi City’de ise aynı zamanda dünyanın en büyük kiliselerinden biri olan St. Paul’s var. 110 metre yüksekliğindeki kubbesiyle ihtişamlı bir görünüme sahip olan St Paul’s, Christopher Wren isimli mimarın en önemli eseri.

Daha ilerideyse 1894’te yapılan ve Londra’nın sembolü sayılan Kule Köprüsü (Tower Bridge) şehrin siluetine katkıda bulunuyor. Köprünün devamında, Thames Nehri kenarında dokuz yüzyıllık Londra Kulesi ( Tower of London) var. Kule 1941’e kadar özellikle monarşiye karşı gelenlerin mahkûm edildiği bir yer olarak kullanılmış. Düz bir şehir olan Londra’yı bir de tepeden görmek isterseniz, Big Ben ve Parlamento’nun karşı tarafında South Bank Centre’da bulunan London Eye isimli dönme dolaba binebilirsiniz. 135 metrelik dünyanın bu en büyük dönme dolabından şehrin eşsiz sonbahar manzaralarını görebilirsiniz.

Londra, uluslararası restoranlar konusunda çok zengin. Hemen hemen her ülkeye ve mutfağa ait restoran bulabiliyorsunuz. Alışveriş yapmak istiyorsanız Victoria dönemine ait bir pasaj olan Piccadilly’deki Burlington Arcade’i öneririm. Cumartesi sabahı Portobello Market ile pazar günü Camden Lock’ta bit pazarları var. Müzikseverler Covent Garden’daki Royal Opera House’da bir gösteriye gidebilir, kitap kurtları Charing Cross Road’da dolaşabilirler. Bu arada Oxford Caddesi’nde bu yıl 1.5 milyon pound harcanarak yapılan özel Noel ışıkları var, kaçırmayın derim.

Roma, İstanbul gibi yedi tepe üzerine kurulmuş bir şehir. Keşfetmeye önce şehrin kurulduğu tepe olan Palatinus’tan başlayabilirsiniz. Roma’nın tarihi simgesi olan Colosseum’un esas adı Flavius Amfitiyatrosu. Seyirci kapasitesi 55.000 olan Colosseum, ilk önce tiyatro gösterilerini sunmak için yapılmış. Daha sonra gladyatörlerin dövüştüğü alan haline gelmiş.

Trastevere bir zamanlar esas Romalıların oturduğu yer olarak bilinen, yabancıların çok rağbet ettiği, Roma’nın en eski ve popüler semti. Daracık ortaçağ sokaklarına dalın. Burası lokanta, butik, publarla dolup taşan, Roma’da çok sevilen, rengârenk bir yer.

Roma’nın renkli ve şen meydanlarından Campo dei Fiori’ye de uğrayabilirsiniz. Roma kalıntılarının üzerine kurulmuş binaların, ortaçağ hanlarının ve Rönesans konaklarının bir arada bulunduğu cıvıl cıvıl bir semt.

Navona Meydanı, Campo dei Fiori’ye çok yakın. Ve barok dönemin en güzel örneklerinden biri. Meydanın etrafındaki fiyatları yüksek kafe ve lokantalar devamlı açık. Sabah bir capuccino, öğle veya akşam yemeği veya sadece bir içki için buyurun. Meydanın bir özelliği de eserlerini sergileyen ressamların ve karikatür yapanların burada bulunması.

AŞK ÇEŞMESİ'NE PARA ATIN

Nicola Salvi sadece Türklerin ‘Aşk Çeşmesi’ diye tanımladığı Trevi Çeşmesi’ni 1762’de tamamlanmış. Buraya gelen herkes Roma’ya yeniden dönmek için sırtını çeşmeye dönüp sağ eliyle sol omuzunun üstünden çeşmeye parayı atıyor. Gelen Türkler ise aşk ile ilgili dilek tutup para atıyor. Trevi’den çıkıp İspanyol Merdivenleri’ne gitmek üzere Barberini Meydanı’ndan geçin ve (Via Veneto’ya çıkın. Akşam, Fellini’nin gözdesi Doney Cafe’de (Via Veneto, 141. Tel: 470 82 805. www.tasteinitaly.com) ya da Harry’s Bar’da (Via Veneto, 150. Tel: 484 643. www.harrysbar.it) müzik eşliğinde bir şeyler atıştırıp, içkinizi içebilirsiniz.

İspanyol Merdivenleri’nin (Piazza di Spagna) tam karşısında moda dünyasının merkezi sayılan Via Condotti ile ona paralel şık alışveriş sokakları bulunuyor. İspanyol Merdivenleri mimar Francesco de Sanctis’in tasarımı. Merdivenler sonbahar dahil yılın her diliminde gençlerin, turistlerin buluştuğu, oturup sohbet ettiği, şarkı söylediği şehrin en popüler yeri.

Roma Mutfağı’nda, makarna, pilav, sebze ve et var. Romalılar kahve, şarap ve makarna meraklısı. Makarna olarak ‘spaghetti alla carbonara’ (yumurta beyazı sosu, peynir ve karabiber takviyesi), ‘fettuccine’ (et ve domates soslu) ve ‘stracci’yi (bir çeşit canelloni) deneyebilirsiniz. Saltimbocca alla Romana (dana pirzola, üzerinde de domuz jambonu olabilir) ise en lezzetli et yemeklerinden. Yemeğinizi meşhur Roma dondurması ile taçlandırabilirsiniz. En iyilerden biri Navona Meydanı’nın ara sokaklarında. En kıvamında kahveyi Pantheon’a yakın Caffe Tazza d’oro’da içebilirsiniz. Roma’nın başkent olduğu Lazio Bölgesi’nde beyaz şarap üretiliyor. Şişelenmiş şarapların en ünlüsü Frascati. Roma’daki en güzel şeylerden biri çeşmelerinden rahatça su içebilmek. Pet şişe almanıza hiç lüzum yok, hem otel odasında hem sokakta rahatça içebilirsiniz.