Tuzla'daki nitrik asit sızıntısı insan sağlığını nasıl etkileyecek

5 saat süren sızıntının ardından nitrik asitin zararları ile ilgili bir bilinmezlik yaşandı. Türk Toraks Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Arzu Yorgancıoğlu sızıntı ile ilgili sorularımızı yanıtladı ve şunları söyledi,

"Dün olayın olduğu andaki hava durumunu bilmiyorum ama ancak çok güçlü rüzgarlarla, çok yakın mesafelere taşınabilir diye bir bilgimiz var. O bölgede yaşayanların ise bölgeyi terk etmesine gerek yok. Sadece astım, KOAH gibi kronik akciğer hastası olanlar ilk 48 saatte yoğun olarak maruz kalmamak için imkanları varsa uzaklaşabilir. Zaman içerisinde nitrik asit o yoğunluğu kaybedecektir. Biz ilk maruziyetten ve bunun solunum yoluyla olmasından kaçınılmasını öneriyoruz. Eğer bölgedeki sebze, meyvelere bulaşma durumu olduğundan şüpheleniyorsa da çok iyi yıkamak gerekli. Ancak dediğimiz gibi en korktuğumuz bulaşma yolu solunum ile bulaşması."

NİTRİK ASİT NEDİR? NELERE NEDEN OLUR?

Nitrik asit yüksek derecede aşındırıcı bir maddedir. Yüksek dozda nitrik asit buharları solunum sisteminde hızla gelişen rahatsızlık, ağrı ve nefes darlığına yol açabilir. Bu durumu birkaç hafta süren bir düzelme dönemi izlemektedir. Daha sonra zatürre ve/veya pulmoner fibrozis (akciğerde katılaşma) ile sonuçlanan ağır bir tablo ortaya çıkabilmektedir. Daha az miktardaki nitrik asit buharları maruziyetinde önceden astım veya allerjisi bulunan bireylerde hastalıklar alevlenmektedir.

Türk Toraks Derneği yaptığı açıklamasında nitrik asitle ilgili en sık sorulan sorulara uluslararası bir sağlık kuruluşu olan Health Protection Agency (HPA)'nin açıklamaları ile yanıt verdi;

Nitrik asit nedir?

Nitrik asit berrak bir sıvı olup, renksizden sarıya kadar uzanan bir görünümü vardır. Boğucu bir kokusu vardır. Gübrenin, boyanın, bazı ilaçların, patlayıcıların üretiminde ve metalleri temizlemekte kullanılmaktadır.

TUZLA’DAN ZEHİR SIZDI

"ASİT YAĞMURLARININ DA BİR PARÇASIDIR"

Nitrik asit çevreye nasıl salınmaktadır?

Nitrik asit en sık endüstriyel kirlenmeye bağlı olarak salınan NO2 (nitrojen dioksidin) doğada suyla birleşmesi sonucu oluşur ve asit yağmurlarının da bir parçasıdır (Asit yağmurları insan eliyle yaratılan çevre kirliliğinin en önemli örneklerindendir). Ülkemizde ise TUZLA’daki Deri Fabrikasında asit tankının delinmesiyle oluşmuştur.

Nitrik aside nasıl maruz kalınır?

Ev için yapılan temizlik ürünlerinde bulunmadığından daha çok iş kazalarında maruz kalınır. Kirli hava da küçük miktarlarda nitrik asit maruziyetine yol açar

Çevrede nitrik asit varsa herhangi bir ters sağlık etkilenmesi yaşar mıyım?

Nitrik aside bulaşık materyeli yeme, içme, cilt yoluyla temas ve çok sık olarak soluma ile maruz kalabilirsiniz. Ters etkiler maddeye ne miktarda, ne kadar süreyle, hangi yolla maruz kalındığına bağlıdır. Maruz kalınan maddenin sıvı, gaz veya katı olması ve diğer kimyasallarla bileşik olması da ters etkileri belirler.

KANSERE YOL AÇAR MI?

Nitrik asit kansere yol açar mı?

Hayır.

Nitrik asit çocukları veya doğmamış bebekleri etkiler mi?

Çocuklardaki etkileri erişkinlerdeki gibidir. Doğmamış bebeklere etkileri yoktur.

Nitrik aside maruz kalırsam ne yapmalıyım?

Toplumun sağlığını etkileyecek kadar yüksek nitrik asit buharlarının atmosfere salınması nadirdir. Nitrik asit buharlarının solunması gözlerde yanma, boğaz ağrısı, öksürük, göğüste sıkışma, başağrısı, dengesizlik ve şuurda bulanıklığa yol açmaktadır. Ağır maruziyette 36 saat içinde akciğer ödemi de gözlenebilmektedir ve bu durumda nefessizlik, morarma ve hışıltılı solunum görülebilmektedir. Önceden astım hastalığı olanların düşük düzeyde nitrik asit maruziyetinde dahi atak geçirdiği bilinmektedir.

Bu durumda; nitrik asit dumanlarının bulunduğu ortamdan hızla uzaklaşmak, ilk 48 saatte gelişebilecek nefes darlığı, göğüs ağrısı, yanma gibi yan etkilerde acil servise gitmek ve duman maruziyetini bildirmek önemlidir. Dumanla karşılaşan işçi ve kurtarma ekiplerinin tüm vücudu koruyan giysi, eldiven ve kimyasal dumanlara kaşı koruyucu tam yüz maskeleri kullanmaları önerilir.