İranlı eşcinsellerin bekleme salonu Türkiye

Lambdaistanbul gönüllüsü Roma isminin verilmesini ve fotoğrafının görünmesini istemedi. Shadi Amin ise “Artık Almanya’da yaşıyorum, hiçbir kaygım yok” dedi.

Türkiye’ye yerleşen İranlı LGBTİ bireylerle ilgili bir çalışma yapıyorsunuz. Burası İranlı LGBTİ’ler için bir kaçış noktası mı?

Shadi Amin: Nihai kaçış noktası değil. Türkiye’den geçerek başka ülkelere gidiyorlar; Norveç’e, ABD’ye, Kanada’ya ya da Avustralya’ya... Ama prosedür gereği kalış süresi epey uzun. On sekiz aydan önce buradan ayrılmak mümkün olmuyor. Üç yıl kalanlar bile var. Bu söylediğim, LGBTİ sığınmacılar için geçerli. Siyasi gerekçelerle burada olanlar daha uzun, 6-8 yıl kalıyorlar.

İran’dan çıktıkları anda süreç nasıl işliyor?

Shadi: Vize zorunluluğu yok. İran’dan Türkiye’ye bir turist gibi tamamen kanuni olarak geliyorlar. Hemen Birleşmiş Milletler’e gidip iltica başvurusunda bulunuyorlar ve polise gidip kendilerini kayıt altına aldırıyorlar. Burası bekleme salonu gibi. Son dört yılda gittikçe artan sayıda insan buraya geldi. Kayseri, İranlı LGBTİ’lerin başkenti. Denizli’de de çok var.

Roma: Denizli’de 250’nin üzerinde İranlı LGBTİ birey var. 300 kişi Kayseri’de, 70-80 kişi Eskişehir’de, 20-30 kişi Yalova’da. Lambdaistanbul Farsça bir görüşme hattı yarattı. Bir sene içinde bin telefon geldi. Ben de mülteciyim. 2012’de geldiğimde Türkiye’deki İranlı LGBTİ bireylerin sayısı 80’di, altı ay sonra 720’ye ulaştı.

Neden Kayseri ya da Denizli gibi tutucu olarak bilinen şehirlere gidiyorlar?

Shadi: Çünkü mecburlar. Türkiye hükümeti onları oraya gönderiyor. Sanırım yaşadıkları şehrin LGBTİ toplumuyla dayanışma içinde olmalarını engellemek için böyle bir yöntem uyguluyorlar. İstanbul’da olsalar, dayanışma olacak çünkü. Bunlar tutucu ve küçük şehirler. İnsanlar hemen kim olduğunu anlıyor ve seni rahat bırakmıyor.

Nelerle karşılaşıyorsunuz?

Shadi: İş dünyası içinde suiistimal ediliyorlar. Ucuz işçiler olarak görülüyorlar.

Roma: Arkadaşlar tekstilde 12 saat, 15 saat ayakta çalışıyorlar. Günde 15-20 liraya. Onu bile alamıyorlar. Burada yaşam çok zor. Mesela Lambdaistanbul’da HIV pozitif olan bir başvurum var. Üç aydır ilaç alamıyor çünkü mülteci. Bize verilen kimlikle sosyal hizmetleri kullanabiliyoruz. Ama aşağı görüyorlar bizi. Her işimizi yokuşa sürüyorlar. Nevşehir’de bir lezbiyenin ve bir gay’in evine girip dövdüler. Şikâyet ettik ama sonuç alamadık. Bir yıl önce Kayseri’de bir arkadaşımıza tecavüz ettiler, hâlâ davası sürüyor. Bir şey yapamadık.

EŞCİNSELE İDAM, CİNSİYET DEĞİŞTİRENE TEŞVİK

Dünya tarafından daha yumuşak görülen Ruhani’nin gelişi size nefes aldırmadı mı?

Shadi: Tam tersine. Ahmedinejad’ın özellikle son döneminde LGBTİ açısından büyük problemlerimiz oldu. Ruhani iktidara geldiğinde bu durum değişecek sanmıştık, yanıldık. Son 1.5 yılda h-ükümet cephesinden maksimum saldırı aldık. Hatta Ahmedinejad’dan bile fazla. Son zamanlarda her zamankinden daha aktifiz. BM insan hakları raportörü Ahmed Şehid LGBTİ bireylerin İran’daki durumuna işaret etti ve hükümet bu raporu büyük bir öfkeyle karşıladı. Daha çok saldırmaya başladılar. Artık LGBTİ bireyler kendilerini İran’da hiçbir şekilde güvende hissetmiyor. Ne hükümet ne de dini otoriteler açısından.

Nasıl saldırılarla karşılaşıyorsunuz?

Shadi: Kermanşah’ta 60 LGBTİ bireyi tutukladılar geçen sene. Gerekçe de bir parti yapmaları. Muhtemelen önceden ihbar aldılar. Onları tutuklarken fotoğraflarını çekmişler. Bir grup gay ve transseksüel yakalayıp haberin altına da “Satanistleri yakaladık” yazıyorlar. İran’da bu cümlenin karşılığı belli: “Onları öldürebilirsiniz!” İran’da heteroseksüel evlilik dışındaki bütün ilişkiler yasadışı. Eşcinselliğin cezası ise idam. İspatı için ise dört erkeğin şahitliği yetiyor. Devlet, “İran’da eşcinsel diye bir şey yok” der. Çünkü idam edilenler ‘livata’ olarak geçiyor. Uluslararası araştırmalara dahi bu nedenle idamları net olarak bilip yazamıyoruz. İsimlerini de açıklamıyorlar. Araştırma yapamıyoruz, aileleriyle görüşemiyoruz. Bunun yanında intihar ve aile içi cinayetle ölenlerin sayısı daha fazla. Ama cinsiyet değiştirirseniz başka...

Cinsiyet değişimi İran yönetimine göre eşcinsellikten daha mı kabul edilebilir?

Shadi: Şeriatta cinsel eğiliminiz karşı cinseyse bu kabul edilemez. Ama cinsiyet değiştirirseniz bu kabul edilebilir. O nedenle İran’da LGBTİ bireyler arasında cinsiyet değişimi ameliyatları teşvik ediliyor. Bu ameliyatların oranı Batı’dakinden sekiz kat fazla! Ama zannetmeyin ki cinsiyet değişimi sorunları çözüyor. Ameliyat olduktan sonra İran’da kalabiliyorsun ama işe giremiyorsun. Çünkü kimliğine “Cinsiyetini değiştirmiştir” etiketi konuyor. Sadece iş de değil, devletle bir işin varsa bittin!