İstikrarsızlık referandumu

KUZEY Irak’ta IKYB yönetimi tarafından düzenlenen ‘bağımsızlık referandumu’ dün yapıldı. Sabah saat 08.00’de başlayan oylama saat 19.00’da sona erdi. Erbil ve çevresindeki mülteci kamplarında sandık kurulurken, görev başındaki Peşmergelerin de katılımı için bulundukları noktalarda oy verme merkezleri oluşturuldu. Yurtdışında yaşayan seçmenlerin elektronik sistemle oy kullandığı referandumu izlemek için Türkiye ve Avrupa’dan çok sayıda gözlemci Erbil’deydi.

4 DİLDE OY PUSULASI
Referandum için Kürtçe, Türkçe, Süryanice ve Arapça olmak üzere dört dilde oy pusulası hazırlandı. IKBY dışında statüsü tartışmalı olan Kerkük’te, Tazehurmatu’da, Tuzhurmatu’nun yanı sıra Musul ilinin Peşmerge kontrolünde bulunan bazı bölgelerinde de referandum yapıldı. Referandum oylaması için Erbil halkı yöresel kıyafetleriyle ve IKBY bayrağıyla sandık başına gitti. Oy kullanma işleminden dolayı Erbil’de işyerleri kapatılırken sokaklarda yoğun güvenlik önlemi alındı.

‘ÇOK TARİHİ BİR GÜN’
Erbil halkının oy kullandığı okullardan biri de ‘Barzani Namr’ adlı okuldu. Oy kullanmak için sabahın erken saatinde okulun önünde uzun kuyruklar oluştu. Erbil halkı sandık numaralarını okulun duvarına asılan listelerden öğrendi. Ömer Cevhet Ahmed, “Bugün bizim için çok tarihi bir gün. Biz referandum yapmakta kararlı olduğumuzu bütün dünyaya gösterdik” diye konuştu.

Ömrü boyunca birçok seçimde oy kullandığını, ancak bugün (dün) çok heyecanlı olduğunu söyleyen 66 yaşındaki Cemil Mevlüt Ahmet de şunları söyledi:

“Bundan önce birçok kez oy kullandım. Ancak bu kez kullanacağım oy hepsinden çok farklı. Bu yüzden çok heyecanlıyım. Ömrüm boyunca bu oyu kullanmak için bekledim. Referandumdan dolayı kimsenin bize savaş açacağını düşünmüyorum. Sonuçta referandum bizim en doğal hakkımız. Türkiye bizim dostumuz. Zor zamanlarımızda Türkiye’yle iyi ilişkilerimiz oldu. Referandumdan dolayı Türkiye ile aramızda bir sorun çıkacağını düşünmüyorum.” 

BAYRAM HAVASI
4 çocuk annesi Eşdi Mehdi, “Bugünü bayram havasında geçiriyoruz. En güzel elbiselerimizi giydik. Bayramda yaptığımız yemekleri yaptık” dedi. 

5.2 MİLYON SEÇMEN

- 7 bini IKBY içinde, 5 bini de tartışmalı bölgelerde olmak üzere 12 bin noktada kurulan sandıklarda oy kullanıldı.

- IKBY Yüksek Seçim ve Referandum Komisyonu’nun verilerine göre, tartışmalı bölgeler dahil referanduma katılması beklenen seçmen sayısı yaklaşık 5 milyon 200 bindi.

- IKBY’nin merkezi Erbil’de 1 milyon 200 bin, Süleymaniye’de 1 milyon 280 bin, Kerkük’te 750 bin, Duhok’ta 800 bin, Musul Ovası’nda 750 bin, diğer bölgelerde 420 bin seçmenin olduğu sanılıyor.

- IKBY Seçim Kurulu, referanduma katılımın yüzde 78 olduğunu iddia etti. Barzani’ye yakınlığıyla bilinen Rudaw, seçime katılım olanının Erbil’de yüzde 86, Duhok’ta yüzde 90, Zaho’da yüzde 94, Kerkük’te ise yüzde 78.7 olduğunu yazdı. 

* Rudaw, 01.30 itibariyle sayılan 282 bin 017 oydan yüzde 93.29 evet, yüzde 6.71 hayır oyunun çıktığını duyurdu.

- Kesin sonuçların 72 saat içerisinde açıklanması bekleniyor.

Irak Parlamentosu’nun görevden alma kararını tanımayan Kerkük Valisi Necmeddin Kerim, “Irak parlamentosunun eylemleri maalesef Kürdistan halkına karşı kararnameler çıkarmaktan ibaret” dedi.

NEÇİRVAN BARZANİ: ASLA TÜRK’E TEHDİT DEĞİL

IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani, anayasaya aykırı kabul edilen referandumun asla Türkiye’ye bir tehdit niteliğinde olmadığını iddia etti. Barzani şunları söyledi: “Bugün IKBY’de yapılan referandum asla Türkiye’ye tehdit niteliğinde değildir. Bunun yanında hiçbir komşu ülkenin güvenliğini bozacak bir tehdit faktörü olmadık. Kürt bölgesinin temennisi, neden böylesi bir kararın alındığını Türkiye’nin anlamasıdır. Referandum, 26 Eylül’de bağımsız Kürdistan ilanı değildir. Bu süreçte halkımız, bağımsızlık konusunda fikrini beyan edecek. Tüm meseleleri diyalog yoluyla Bağdat’la masaya yatırıp çözmek istiyoruz. Bu konuya ilişkin (Türkiye’nin) daha sakin bir şekilde hareket etmesini temenni ediyoruz. Türkiye, bunu kendisine bir tehdit olarak görmemeli çünkü biz hiç kimseye tehdit değiliz.”

NETANYAHU YASAK KOYDU

Reuters haber ajansı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, dün Irak'ta yapılan Kürt bağımsızlık referandumu hakkında hükümet adına herhangi bir yorum yapılmasını yasakladığını yazdı. 

Netanyahu'nun 13 Eylül'de referandumunu destekleyen açıklaması, Türkiye'nin tepkisini çekmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün yaptığı bir açıklamada,  Netanyahu'nun Kürtler konusundaki tavrının Ankara'nın İsrail ile ilişkilerini etkileyeceğini söylemişti. 

Netanyahu, "İsrail Kürt halkının kendi devletini kurma yolundaki meşru çabalarını destekliyor" demişti.  Referandum konusunda görüşü sorulan İsrailli bir bakan dün  Reuters'e yaptığı açıklamada, "Bibi (Netanyahu) bizden konuşmamamızı istedi" dedi. Bir başka İsrailli yetkili de böyle bir emir geldiğini doğruladı ve konunun "çok hassas" olduğunu söyledi.

Referanduma, İsrail ile ilişkileri son yıllarda çalkantılı sürmüş olan bölgesel güç Türkiye gibi ABD'de tepki gösterdi. Ancak İsrail'in verdiği açık destek, Irak Bölgesel Kürt Yönetimi'ni de rahatsız ediyor.  İsrail 1960'lı yıllardan beri Kürtlerle perde arkasından  askeri, istihbarat ve ticaret ilişkileri sürdürüyor. 

İsrail'de Yahudi Kürtlerin oluşturduğu oldukça büyük bir toplum yaşıyor. İsrail milletvekillerinden Yair Lapid dün bir Twitter mesajında, "Yahudi halkı bir vatan için mücadele etmenin ne demek olduğunu iyi bilir. Kürtlerin kendi devletlerini kurma hakkı vardır" dedi.