Zamanını doğru kullanan çocuk ne istediğini biliyor

Zamanını bilinçli kullanan bir çocuğun kısa sürede verimli sonuçlar alacağını vurgulayan Davranış Bilimleri Enstitüsü Stratejik Ortağı Yönetim Danışmanı Dr. Pınar Belkıs Türkoğlu, bu konuda anne ve babalara büyük görevler düştüğünü belirtiyor. Türkoğlu, “Ebeveynler çocuklarını çok iyi tanımalı. Verilen bir işi ne kadar bir zamanda bitirebildiklerini, ödevlerini ne kadar bir sürede yapabildiklerini gözlemlemeliler. Bunun sonucunda bir plan belirlemeliler. Çocuğun zamanını nerelerde kaybettiğini tespit ederek, ilerlemeliler. Ama uyguladıkları yöntem çocuğun keyif almasını sağlamalı” diyor. İşte çocuğa, zamanı doğru kullanmayı öğretmek için yapılması gerekenler ve zamanını iyi yönetenlerin artıları.

Şebnem ARAT

* Zaman yönetimi nedir?
Zaman birbirine eklenmiş olaylar serisidir. Geri kazanımı olmadığından çok değerlidir. Zamanı yönetmek demek, olayların herbirini gelişigüzel yaşamak yerine, istediğimiz sonuçları alacak birer fırsat olarak değerlendirebilmek demektir. Kısa sürede maksimum performans elde etmemizi sağlar. 

* Çocuğa kaç yaşından itibaren zamanını doğru kullanmayı öğretmeliyiz?
Küçük yaşlardan itibaren çocuğa zaman kavramının ne kadar önemli olduğunu aşılamamız gerekiyor. 3 yaşından itibaren zamanını doğru kullanmayı çocuğa öğretebiliriz. Bunun için ailelere büyük görevler düşüyor. Evde uygulayacakları küçük aktiviteler ile çocuğu bu konuda bilinçlendirmek mümkün. Örneğin, önce ödevlerini bitirip sonra televizyon izlemesi ya da yemekten önce tatlı yememesi üzerine yapılan konuşmalar çocuğun hayatında düzenlilik yaratır. Düzenli insan ise gereksiz vakit kaybından kurtulur. Zamanının değerini anlar, bilinçli olur. Bu şekilde verim elde edeceği için motivasyonu da artar. 

* Çocukta zaman yönetimini sağlamak adına yaptığınız uygulamalar neler?
Danışmanların yaptığı uygulamalar, daha verimli sonuçlar doğurduğundan genellikle yetişkinler üzerine. Bu konuda çocuğa yönelik fazla bir çalışma yok. Çocuğu zamanını doğru yönetme konusunda en iyi aileler bilinçlendirebilir. Ebeveynler öncelikle evde bir düzenlilik sağlamalılar. Her şeyin saati olmalı. Yemek saati, ders çalışma saati, televizyon izleme saati    gibi. Bu zamanları aksatmamalılar. Çocuk neyi, ne zaman yapacağını bilmeli. Sınırları olmalı. Ajandası olmalı. Planlı ve düzenli hareket etmeli. Ayrıca çocuğa küçük görevler vermeliler. Onlardan bu görevleri belli bir sürede yerine getirmelerini istemeliler.

Çocuğu sıkacak uygulamalardan kaçının
* Anne babalara ve öğretmenlere çocuğa zaman yönetimi konusunda önerebilecekleriniz neler?
Uzun dönemli başarılar kısa dönemli bazı fedakarlıklar ve disiplin gerektirir. Bu konuda anne ve babalara büyük görevler düşüyor. Ebeveynler çocuklarını çok iyi tanımalı. Verilen bir işi ne kadar bir zamanda bitirebildiklerini, ödevlerini ne kadar bir sürede yapabildiklerini gözlemlemeliler. Bunun sonucunda da bir plan belirlemeliler. Çocuğun zamanını nerelerde kaybettiği tespit edilmeli. Bunun önüne geçilmeli. Ama bu uygulamalar çocuğu sıkacak şekilde değil, onun keyif almasını sağlayarak yapılmalı. Öğretmenlerin bu anlamda işi daha zor. Çünkü birden fazla çocuk ile uğraşıyorlar. Unutmamak gerekiyor ki her çocuk bir değil. Hepsinden aynı potansiyeli beklemek yanlış olur. Çocuğu iyi analiz ederek yaklaşmak gerekiyor. Aileler ile öğretmen işbirliği içinde olmalı. Bu anlamda fikir alışverişi yapmak çocuğa yaklaşımı belirleme konusunda daha verimli sonuçlar doğurur. 

* Ders çalışırken, sınavlara hazırlanırken zamanı nasıl değerlendirmeli?
Günümüzde zamanı değerlendirme olanakları hızla artıyor. Bu durum zamanı yönetmeyi bilen anne baba ve çocuklar için her gün yeni bir fırsat sunarken, hazırlıklı olmayanlar için ise başarısızlık ve mutsuzluk yaratmak üzere tehdit oluşturuyor. Birçok öğrenciye, ‘hangi okulu kazanmak istiyorsun?’ sorusunu yönlendirdiğimde cevap alabiliyorum. Ama bu kadar rekabet olan bir ortamda asıl fark yaratacak olan ‘bu çabalarının yeterli olduğundan nasıl emin olabiliyorsun?’ sorusuna nadiren cevap alabiliyorum. Bu soruya objektif, net cevap verebilen her öğrenci, potansiyelini maksimum performansa dönüştürecek şekilde hareket edip istediği sonucu elde edebiliyor. 

* Çocukları zaman yönetimi konusunda eğitmek onlara nasıl başarılar kazandırır?
Zaman yönetimini bilen bir çocuk, ne istediğinin ve sorumluluklarının farkında olur. Bunları gerçekleştirmek için harekete geçer, karşılaştığı zorluklar karşısında yılmaz, problemlerini kendi çözer ve gerektiğinde yardım alır. Bunu sağlamak için çocuğun kendine güvenmesi gerekiyor. İleride ancak bu şekilde sağlıklı, dengeli, başarılı ve mutlu bir yetişkin olurlar.

Anne babalara öneriler
- Çocuğunuzun neyi, neden istediğini bilin.
- Çocuğu, hedefi için atması gereken adımlar ve ne gibi fedakarlıklarda bulunması gerektiği konusunda bilinçlendirin.  
- Dinlenme ve eğlence için yeterli ancak boşa zaman harcanmaması için gerekli düzenlemeleri yapın.
- Eldeki zamanını gerçekte olduğundan daha uzunmuş gibi hatalı algılamasını önleyin.

Maksimum performans için çocuğa sorulması gereken sorular 
- Karnende notun kaç olmalı?
- Bu sınavdan kaç almak istiyorsun?
- Nasıl hazırlanacaksın? 
- Şu an bir sınav olsa kaç alırsın?
- Aradaki farkı kapatmak için neleri öğrenmelisin?
- Bunları öğrenmek, kontrol ve tekrar etmek için kaç saat çalışman gerekir? 
- Sınava kaç gün var?
- Her gün kaç saat çalışmalısın? 
- Yapılabilir mi ve yapmayı gerçekten istiyor musun?
- Her çalışma saati sonunda yeterince öğrenip öğrenmediğini nasıl ölçeceksin?
- Yeterince öğrenemediğini görürsen nasıl telafi edeceksin?