Gümrük mahkûmları kurtuluyor

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, geçen yıl ülke sınırlarında ve içinde ‘gümrüksüz’ 38 bin 126 hayvana el koydu. Bu hayvanların 26 bin 816’sı sülüklerdi. Geri kalan 11 bin 310’unu ise cins kedi ve köpek yavruları, kuşlar ve balıklar oluşturuyor. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı yetkililerinin verdiği bilgiye göre kaçakçılıkta eğilimler değişiyor.

ÜÇ FARKLI HAYVAN KAÇAKÇILIĞI
Uyuşturucu ve silah kaçakçılığı hâlâ en yüksek tehdit kategorisinde. Ancak çevre suçları ve hayvanları koruma da gümrük çalışanları için ciddi bir çalışma alanı haline geldi. Hayvan kaçakçılığının üç farklı şekli var. İlki büyükbaş hayvan kaçakçılığı. Ancak bu hayvanların ‘kaçırılarak’ ülkeye sokulması lojistik sebeplerden dolayı pek mümkün olmuyor. Bu çeşit kaçakçılık daha ziyade gümrüğün olmadığı, kara sınırlarından yasadışı geçişlerle yapılmaya çalışılıyor. İkinci grup; nesli tükenen hayvanların kaçakçılığı. Bu konuyla Orman Bakanlığı ile Gıda ve Tarım Bakanlığı ilgileniyor. Son zamanlarda artış gösteren bir diğer kaçakçılık ise evcil hayvan kaçakçılığı... Hayvan kaçakçılığıyla mücadele için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı çatısı altındaki Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü çalışıyor.

ÜRETİMİ 20, SATIŞI 2 BİN DOLAR
Mevcut mevzuata göre yolcular yanlarında en fazla iki evcil hayvan veya 10 akvaryum balığı getirebiliyor. Bunun üzerindeki her hayvan için ticaret belgesi gerekiyor. Belge yoksa hayvanlara ‘kaçak eşya’ olarak el konuluyor. Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) Başkanı Ahmet Kemal Şenpolat, hayvanların nasıl kaçırıldığını şöyle anlatıyor: “Hayvanlar Moldova, Bulgaristan, Macaristan ve Ermenistan gibi ülkelerden geliyor. Kaçak hayvanlar 20-30 dolara üretilip, burada 2 bin dolara satılıyor. Bu ülkelerde aylık 50 dolara çalışan kişiler kurye olarak kullanılıyor. Ülkeye giriş yaparken yanlarında telefon getirir gibi alışveriş torbaları içinde yavru hayvanlar getiriyor.”




MAKAM ODALARINDA MİSAFİR
Peki ‘kaçak eşya’ durumuna düşen hayvanların akıbeti daha sonra ne oluyor? Hayvanlar, yasada ‘mal’ olarak kabul edildiğinden kaçak cep telefonları veya otomobillerle aynı muameleyi görmesi yani bir depoda ‘muhafaza edilmesi’ gerekiyor. Nesli tükenmekte olan hayvan ve bitkiler yakalandığında Tarım ve Hayvancılık ile Orman bakanlıkları devreye giriyor. Fakat ‘teslimi mümkün olmayan eşya’lar yani evcil hayvanlar sahiplendirilene kadar çoğunlukla Gümrük Bakanlığı’na ait alanlarda (yetkililerin büroları) ‘zorunlu misafir’ ediliyor veya barınaklara veriliyordu. İhaleyle satışa çıkarılana kadar birçoğu telef oluyordu.

YEDİEMİN EKİBİ İŞBAŞINDA
SON birkaç aydır gümrükte kalan hayvanlarla ilgili sorunun çözümü için adım atıldı. Gümrük Bakanlığı, el konulan evcil hayvanların tasfiye için gereken 30 günlük süreyi daha korunaklı geçirebilmeleri amacıyla, yediemin sıfatıyla HAYTAP bünyesindeki derneklere teslimlerini sağlayacak bir protokol çalışması yürütüyor. HAYTAP Saha Sorumlusu Zuhal Arslan bu süreci şöyle anlatıyor: “Gümrük el koyduğu hayvanları eskiden kendi oluşturduğu odalara koyardı. Kediler, köpekler kümeslerde tutulduğunda ölürdü. Son zamanlardaysa civardaki hayvan koruma derneklerine yerleştiriyor; yediemin olarak bana emanet ediyorlar. Hayvanlar yakalandıktan sonra beni arıyorlar. Onları veterinere götürüyorum. İhale zamanına kadar bakımlarını yapıyorum. İhaleye ne zaman çıkacakları belirsiz olduğundan bazen bir ay bazen altı ay benimle kalıyorlar.” HAYTAP, hayvanlar ‘pet shop’lara düşmesinler diye ihale sürecine de dahil olmaya çalışıyor. En son geçen ay Edirne’de yurda kaçak sokulmak istenirken yakalanan Pomerian ve Bulldog cinsi beş yavru köpek, Kapıkule Sınır Kapısı’nda 7 bin 80 liradan satışa çıkarıldı. Köpeklerin tamamını 9 bin liraya HAYTAP satın aldı.

SON 24 SAATTE YAŞANANLAR