Başkent'te metrolu günler

Başkentin 17 yıllık hayali gerçek oldu. Ankara Belediyesi eski Başkanı Ali Dinçer'e ‘‘Çukur Ali’’ lakabını kazandıran Gençlik Parkı'ndaki ünlü metro çukuruyla başlayan hayal, 28 Aralık'ta gerçekleşti.

ANAP'lı Başkan Mehmet Altınsoy döneminde ihale edilen, Murat Karayalçın döneminde ihale modeli değiştirilerek temeli atılan Ankara Metrosu, Batıkent-Kızılay arasındaki 14.6 kilometrelik hatta hizmet verecek. 12 istasyondan oluşan metro, otobüsle ortalama bir saat süren Batıkent-Kızılay yolculuğunu 22 dakikaya düşürecek.

Metro, tek yönde bir saatte 50 bin, günde yaklaşık 500 bin kişiyi taşıyacak. Çalışma günlerinde saat 06.00'dan 24.00'e kadar 18 saat süreyle hizmet verecek olan metro, cumartesi günleri saat 07.00, pazar günleri ise 08.00'den itibaren yolcu taşımaya başlayacak. Metro vagon dizileri altılı olacak ve her dizide bin 800 yolcu taşınacak. Vagon dizeleri, her istasyondan üç dakikada bir geçecekler.

Teknik Müdür Ertuğrul Asiloğulları'nın verdiği bilgiye göre, Ankara Metrosu güvenlik konusunda dünya metrolarıyla yarışabilecek teknik donanıma sahip. Tüm istasyonlar kapalı devre kameralarla kontrol ediliyor. Görüntüler monitörlerle izlenip gerekirse kaydediliyor. Tüm istasyonlarda yangın algılayıcıları bulunuyor. İstasyonda girilmemesi gereken bir kapının açık olmasından, tünel içindeki lambaların yanıp yanmadığına varıncaya kadar tüm sistem kameralarla kontrol altında tutuluyor.

Tüm trenler merkezi bilgisayar sistemi ile işletiliyor. Bilgisayar, sürücünün herhangi bir hata yapmasını da önlüyor.

ACİL DURUM PLANLAMASI

Acil Durum Planlaması, yangın, tıbbi müdahale gerektiren durumlar, bomba ihbarı, rehin alma gibi olaylara karşı alınacak önlemleri içeriyor. Tüm metro personeli, uzmanlardan ilk yardım dersi, itfaiyeden yangın eğitimi, Emniyet Teşkilatı'dan bomba eğitimi ve olay yeri incelemesi dersi aldı. Acil Durum Planlaması'na yönelik pratik uygulamalar da yapıldı. Emniyet'in Özel Harekat timleri, rehin alma ve bomba ihbarı tatbikatları yaptı.

Paris, Londra, New York, Moskova, Toronto ve Hamburg gibi kentlerde estetik hale getirilip müzelere, alışveriş merkezlerine dönüştürülen metro, Türk kültürünü nasıl etkileyecek? Dilenciler ve evsizler için yeni bir mekan, uyuşturucu, terör ve vandalizm için cazibeli bir ortam mı olacak? Yoksa kitap okuma alışkanlığı mı kazandıracak? Bomba ihbarları şimdiden yapılmaya başlandı, ama hayatı nasıl değiştireceğini zaman gösterecek. Bazı uzmanlara göre gündelik hayatı kendi kurallarına mahkum ediyor metro. Bazılarına göre ise disipline ediyor.

Metro'nun açılışını RP lideri Necmettin Erbakan ile birlikte yapan Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek, Kızılay-Çayyolu ve Sincan hatları için devlet desteği istiyor. Batıkent-Kızılay hattının yaklaşık 200 trilyon liraya malolduğunu belirten Gökçek, ‘‘Hükümet siyasi davranmasın. İkinci ve üçüncü etapların yapılması için mutlaka devlet desteği gerekiyor. Belediye bunun altından kalkamaz’’ diyerek işin içinden çıkıyor.

Dünya metroları bazı özellikleriyle anılıyor günümüzde. Singapur ‘‘en pahalı’’, Paris ‘‘en uzun’’, Stockholm ‘‘en derin’’, New York ‘‘en tehlikeli’’, Moskova ‘‘en sanatsal’’ metro olarak biliniyor. Ankara Metrosu ise RP'li belediyenin ‘‘nev-i şahsına münhasır’’ uygulamasıyla anılacak. ‘‘Camili metro...’’

HAYALİN TARİHİ

Metro'nun proje çalışmaları, 1982 yılında başladı. Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle tamamı dış kredi ile karşılanması şartıyla 1987 yılı DPT yatırım programında yer alan Metro, 1988 yılında ihale edildi. YİD modelinin uygulanabilir olmadığı gerekçesiyle, proje Eylül 1991'de Başkan Murat Karayalçın tarafından anahtar teslimi sistemine dönüştürüldü. Belediye, Metro'nun yapım sözleşmesini 18 Aralık 1992'de UTDC konsorsiyumu ve yerli ortağı Gama-Güriş ile imzaladı. Sözleşmeye göre, 1996 yılı sonlarında hizmete girmesi planlanan, ancak bir yıl geciken Metro, Kızılay, Sıhhıye, Ulus, Kültür Merkezi, Akköprü, İvedik, Yenimahalle, Demetevler, Hastane, Macunköy, Ostim ve Batıkent istasyonlarından oluşuyor.

GÜNDE 500 BİN KİŞİ

Metro, günde yaklaşık 500 bin kişiyi taşıyacak. Metroda yerlere tükürmek, çöp atmak, puro, pipo, sigara, içki içmek, her tür gıda maddesi yemek, sarhoş olarak veya yolculuk yapmaya uygun olmayan durumlarda istasyonlara girmek ve araçlara binmek, işletmenin yapılmadığı saatlerde istasyon ve araçlarda saklanmak, uyumak, beklemek, istasyonlara girmeye çalışmak, merdivenlerde oturmak, beklemek, kaymak ve çıkış saatleri dışında kullanmak yasak. İstasyon güvenlik görevlileri şüpheli şahıs ve paketleri arama yetkisine sahip. Görme özürlülere refakat eden köpekler elde taşınabilecek. Önlemi alınmış kafeste taşınabilen evcil hayvanlar hariç, hayvan sokulamayacak. İstasyon ve araca dilenci giremeyecek.

ÜÇ DAKİKADA BİR

Avrupa'nın en iyi metroları arasında gösterilen Ankara Metrosu'nda 108 klimalı araç hizmet veriyor. Metroda her istasyondan üç dakikada bir tren geçiyor. Batıkent-Kızılay arasındaki 14.6 km.lik hatta hizmet veren metro, otobüsle ortalama bir saat süren yolculuğu 22 dakikaya düşürecek. Bu arada bu hatta trafik yeniden düzenleniyor. Batıkent, Demetevler ve Yenimahalle'den, Kızılay ve Ulus'a yapılan otobüs seferleri kaldırıldı. Batıkent içinde, otobüsle metro istasyonuna ücretsiz ring seferleri yapılacak. Batıkent'te ring yapan otobüsler bir süre sonra metroyla koordineli çalışacak. Yarım saat içinde otobüsten metroya veya metrodan otobüse binen yolcu, tek bilet ücreti ödeyecek.

BİLGİSAYARLI KONTROL

Ankara Metrosu güvenlik konusunda dünya metrolarıyla yarışabilecek teknik donanıma sahip. 200 kişilik özel koruma ekibinin hizmet verdiği istasyonlar kapalı devre kameralarla 24 saat kontrol ediliyor. Görüntüler monitörlerle izlenip gerekirse kaydediliyor. Tüm istasyonlarda yangın algılayıcıları bulunuyor. İstasyonda girilmemesi gereken bir kapının açık olmasından, tünel içindeki lambaların yanıp yanmadığına varıncaya kadar tüm sistem kameralarla kontrol altında tutuluyor. Araçlar son derece gelişmiş işletme donanımına sahip bulunuyor. Tüm trenler merkezi bilgisayar sistemi ile işletiliyor. Bilgisayar, sürücünün herhangi bir hata yapmasını da önlüyor.

İstanbul Metrosu yerel seçime yetiştirilecek

Bitirilen projeyle toplam 15 bin 952 metre kolektör döşendi, Kağıthane ve Alibeyköy'den Haliç'e doğrudan atıksu akması önlenmiş oldu.

İstanbul Metrosu'nun 1999 yerel seçimleri öncesine yetişmesini isteyen Büyükşehir Belediye Başkanı Tayyip Erdoğan, kaplumbağa hızıyla ilerleyen metro çalışmalarının hızlandırılması talimatını verdi. İnce işleri tamamlanan metronun 1998 yılı sonu ya da 1999 yılbaşında hizmete girmesi planlanıyor. Halen tünel kazma çalışmalarının yüzde 96'sı tamamlandı. Ancak, rayların döşenmesi, elektro-mekanik sistemlerin oluşturulması ve araç temini konularında açılan ihalenin iptali İstanbul'a 1 yıldan fazla zaman kaybettirdi. İhale elektrofikasyon ve vagon temini olarak 2 aşamada yenilendi.

Elektrofikasyon ihalesini kazanan Cegelec Konsorsiyumu ile bir süre önce sözleşme imzalandı. Sözleşmenin Sayıştay tarafından onaylanması ve dış kredi işlemlerinin tamamlanmasından sonra Cegelec'e yer teslimi yapıldı. Cegelec, rayların döşeneceği hat üzerinde ray betonu dökümü çalışmalarına başladı. Rayların döşenmesi ve elektro mekanik sistemin montajının 16 ayda tamamlanması bekleniyor.

Metronun ilk seferleri yapacak 32 vagonunun ithali için açılan ihaleyi, 52 milyon 257 bin dolar (10.6 trilyon lira) teklif verererek kazanan Fransız şirketi GEC ALSTIIOM Transport, ilk 4 vagonu Eylül 1998'de teslim edecek. Şirket her ay 4 vagon getirmeyi sürdürecek. Vagonların bedeli şirkete 48 ay içinde ödenecek.

Metro planlandığı gibi 1999 yılbaşında hizmete girerse, 30 Eylül 1991 tarihinde temeli atılan 8 kilometre uzunluğundaki Taksim-4'üncü Levent metro hattının işletmeye açılması yaklaşık 8 yılda gerçekleşmiş olacak. Günümüzden 126 yıl önce Karaköy ile Galata arasında açılan ilk metro tüneli ise dönemin kısıtlı teknik olanaklarıyla 4 yılda hizmete açılmıştı.