1 milyon tutanak artık dijital
Güncelleme Tarihi:
Nuray BABACAN / ANKARA
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 12, 2008 00:00
Toplam 1 milyon 200 bin sayfayı bulan TBMM genel kurul tutanakları dijital ortama yüklendi. 23 Nisan 1920’deki açılış gününün ilk tutanağıyla başlayan 1500 ciltlik dev esere önce vekiller daha sonra da internet üzerinden vatandaşlar ulaşabilecek.
TBMM, 2002’de başlayan çalışmayı tamamladı ve ilk Meclis dahil tüm Genel Kurul tutanaklarını dijital ortama yükledi. 1 milyon 200 bin sayfayı bulan Meclis tutanaklarına, bir "tık" ile ulaşılacak. Sistem önce Meclis içinde kullanılacak, 6 ay sonra da internet üzerinden halka açılacak.
23 Nisan saat 13.45
TBMM Zabıt Ceridesi 23.4.1336 (1920) yazan ilk Meclis’in, ilk toplantısının birinci celsesi "zevalden sonra" saat 13.45’de başladı. Reisi Sin Sinop Mebusu Şerif Beyin Meclis’i açması ve Atatürk’ün konuşmasıyla başlayan ilk Meclis tutanakları, Osmanlıca olarak herbiri biribirinden farklı bakkal defterlerine kaydedildi. Bu tutanaklar, harf devriminin ardından 1928’de uzmanlarca Türkçeye çevrilerek, TBMM arşivlerinde yerini aldı. TBMM arşivlerinde hem Osmanlıca hem de Türkçe orijinal metinler bulunuyor. İlk toplantının ilk konuşması tutanaklara şöyle yansıdı:
İlk sayfa ilk tutanak
Şerif Bey: "Huzzarı Kiram! İstanbul’un muvakkat kaydiyle kuvayi ecnebiye tarafından işgal olunduğu ve bütün esasatiyle makamı hilafet ve merkezi hükümetin istiklali iptal edildiği malumunuzdur. Bu Meclisi Alinin Reisi sinni sıfatıyle ve tevfiki ilahi ile milletimizin dahili ve harici istiklali tam dahilinde mukadderatını bizzat deruhte ve idare etmeye başladığını bütün cihana ilan ederek Büyük Millet Meclisini kürşadeyliyorum..."
Özgürlük gözyaşları
TBMM Genel Kurul Tutanaklarına Erişim Projesinin açılışını yapan TBMM Başkanı Köksal Toptan, bugüne kadar arşivde mevcut olan 1 milyon 200 bin sayfa tutanağın tarandığını ve 1500 ciltlik dev bir eser ortaya çıktığını söyledi. Toptan projeye, TBMM’nin kurulduğu günden beri başta Gazi Meclis olmak üzere Cumhuriyet Senatosu, Kurucu Meclis, Temsilciler Meclisi, Milli Birlik Komitesi, Milli Güvenlik Konseyi, Danışma Meclisi tutanaklarının da dahil olduğunu belirtti. Toptan, "Bu tutanaklarda kahraman milletvekillerinin, yokluklar içinde var olan Meclisimizin kürsüsünden ülkemizin bağımsızlığı için görüşlerini öğreneceksiniz. Birinci Meclisin tutanakların her birinde, o acılı günlerde bağımsızlık için edilen yeminlerin, özgürlük için dökülen gözyaşların izlerini bulacaksınız" dedi.
Bu ışıkta öğretmen ve öğrenciler yazdı
İLK Meclis’in ilk toplantı tutanakları "Osmanlıca" olarak önce milletvekilleri sonra öğretmen ve öğrenciler tarafından gaz lambasının ışığında, bakkallardan temin edilen defterlere işlendi. Yeni çalışma ile her bir sayfası yıpranmış, küçük kağıtlara yazılan "tarihi tutanaklar" da gün yüzüne çıkmış oldu.
23 Nisan saat 13.45
TBMM Zabıt Ceridesi 23.4.1336 (1920) yazan ilk Meclis’in, ilk toplantısının birinci celsesi "zevalden sonra" saat 13.45’de başladı. Reisi Sin Sinop Mebusu Şerif Beyin Meclis’i açması ve Atatürk’ün konuşmasıyla başlayan ilk Meclis tutanakları, Osmanlıca olarak herbiri biribirinden farklı bakkal defterlerine kaydedildi. Bu tutanaklar, harf devriminin ardından 1928’de uzmanlarca Türkçeye çevrilerek, TBMM arşivlerinde yerini aldı. TBMM arşivlerinde hem Osmanlıca hem de Türkçe orijinal metinler bulunuyor. İlk toplantının ilk konuşması tutanaklara şöyle yansıdı:
İlk sayfa ilk tutanak
Şerif Bey: "Huzzarı Kiram! İstanbul’un muvakkat kaydiyle kuvayi ecnebiye tarafından işgal olunduğu ve bütün esasatiyle makamı hilafet ve merkezi hükümetin istiklali iptal edildiği malumunuzdur. Bu Meclisi Alinin Reisi sinni sıfatıyle ve tevfiki ilahi ile milletimizin dahili ve harici istiklali tam dahilinde mukadderatını bizzat deruhte ve idare etmeye başladığını bütün cihana ilan ederek Büyük Millet Meclisini kürşadeyliyorum..."
Özgürlük gözyaşları
TBMM Genel Kurul Tutanaklarına Erişim Projesinin açılışını yapan TBMM Başkanı Köksal Toptan, bugüne kadar arşivde mevcut olan 1 milyon 200 bin sayfa tutanağın tarandığını ve 1500 ciltlik dev bir eser ortaya çıktığını söyledi. Toptan projeye, TBMM’nin kurulduğu günden beri başta Gazi Meclis olmak üzere Cumhuriyet Senatosu, Kurucu Meclis, Temsilciler Meclisi, Milli Birlik Komitesi, Milli Güvenlik Konseyi, Danışma Meclisi tutanaklarının da dahil olduğunu belirtti. Toptan, "Bu tutanaklarda kahraman milletvekillerinin, yokluklar içinde var olan Meclisimizin kürsüsünden ülkemizin bağımsızlığı için görüşlerini öğreneceksiniz. Birinci Meclisin tutanakların her birinde, o acılı günlerde bağımsızlık için edilen yeminlerin, özgürlük için dökülen gözyaşların izlerini bulacaksınız" dedi.
Bu ışıkta öğretmen ve öğrenciler yazdı
İLK Meclis’in ilk toplantı tutanakları "Osmanlıca" olarak önce milletvekilleri sonra öğretmen ve öğrenciler tarafından gaz lambasının ışığında, bakkallardan temin edilen defterlere işlendi. Yeni çalışma ile her bir sayfası yıpranmış, küçük kağıtlara yazılan "tarihi tutanaklar" da gün yüzüne çıkmış oldu.