Kadına, ’kuru yere ateş yakma’ kriteri
Güncelleme Tarihi:
OluÅŸturulma Tarihi: Nisan 17, 2008 07:00
Hürriyet Yazarı Şükrü Kızılot, pazar günü, yeni Sosyal Güvenlik Reform Tasarısı’ndaki ’çeyiz yardımı’nın, sendikaların onayıyla, ’sadece evli kadınlara’ verilecek şekilde değiştirilmesini eleştirdi. Boşanmış kadınlara hak tanımayan uygulamayı HAK-İŞ, "Halk deyişiyle kuru yere ateş yakacak genç kıza verilsin istedik" diye savundu.
SOSYAL Güvenlik Reformu Tasarısı ile evlenen kadınlar için öngörülen 12 aylık tutarındaki evlenme (çeyiz) yardımı, sendikacıların da onayı ile, ’sadece ilk kez evlenecek kadınlara, 12 yerine 24 ay tutarında verilecek’ şekilde değiştirildi. Böylece dul kadınlara çeyiz yardımı kalkarken, Hak-İş Genel Başkanı Salim Uslu, düzenlemeyi "Dul kadın ilk evliliğinde zaten evlenme yardımı almıştır. İlk kez evlenip yuva kuracak, halk deyişiyle kuru yere ateş yakacak, genç kıza verilsin istedik" diye savundu.
BİZ ÖLECEĞİZ HANIM EVLENECEK
Hürriyet Yazarı Şükrü Kızılot, pazar günkü yazısında bu değişikliğin üç büyük işçi konfederasyonu Türk İş, Hak İş ve DİSK’e mensup sendikacıların onayı ile gerçekleştirildiği aktardı. Kızılot köşesinde, "Dul kadınlara, 5510 sayılı yasa ile getirilen 12 aylık evlenme (çeyiz) yardımı vardı. 24 aya çıkarılması beklenirken, bütünüyle kaldırıldı. Niye kaldırıldığını en yetkili kişiden öğrendim. Çalışma Bakanlığı’nda yapılan, sendika temsilcilerinin de katıldığı toplantıda, dul kadınlara yapılacak evlenme yardımının, 12’den 24 aya çıkartılması gündeme gelmiş. Bir sendika lideri; ’Biz öleceğiz. Hanımlar bir daha evlenecekler. Üstelik onlara bir de ödül gibi evlenme yardımı yapılacak! Olmaz böyle şey. Bence bu yardım tamamen kaldırılsın. Kocası ölen kadını, üste para vererek sevindirmenin ne anlamı var’ demiş. Çevresindekiler de desteklemiş. Bakan da ’Peki, madem istemiyorsunuz, o halde kaldıralım’ demiş" diye yazdı.
ÖNLEM, HÄ°LELÄ° EVLÄ°LÄ°ÄžE KARÅžI Â
Kızılot’un köşesinde yazdığı sendikacının kim olduğu açıklanmazken, görüşmelerde bulunan sendikacılardan Hak-İş Genel Başkanı Salim Uslu, dul kadına evlenme yardımının kesilmesinin, Emek Platformu’nda benimsendiğini söyledi. Uslu’nun, düzenlemenin gerekçesini anlatırken söyledikleri ise şöyle: "Dul kadın, ilk evliliğinde zaten evlenme yardımı almıştır. İkinci ve daha sonraki evlenme durumlarında bu yardım verilirse, hileli boşanma ve evlenmeler olabileceği, konunun istismar edilebileceği söylendi. Biz de, bunun üzerine o zaman o hakkı bir kez kullanan bir daha kullanmasın, ama ilk kez evlenip yuva kuracak, halk deyişiyle kuru yere ateş yakacak, genç kıza verilecek yardım 12’den 24 aylık tutarına çıkarılsın istedik. Bu kabul gördü. Aramızda bayan uzmanlar da vardı, onlar da dul kadınların daha sonraki evliliklerinde bu yardımın verilmemesine bir itirazları olmadı. Biz de Bakanlığa sunduğumuz ilgili madde düzenlemesinde ’Dullara tekrar evlilik yardımı yapılmasına gerek yok’ dedik"
ORTAK UZLAÅžMA Ä°LE KABUL EDÄ°LDÄ°
DİSK Başkanı Süleyman Çelebi’nen değerlendirmesi ise şöyle oldu: "Bakanlık ısrarla maliyet konusunu getirdi. Sonuçta, dul kadınlar tekrar evlenirlerse evlenme yardımı almamaları konusu ortak uzlaşma ile kabul edildi. Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği yasada 24 ay olan evlenme yardımını, bu tasarı 12 aya düşürüyordu. Biz, 24 ayın korunmasında ısrarcı olduk. Ama, bu arada ’maliyet ve istismar’ faktörleri devreye girince, ilk kez evlenenlere verilmesi ile sınırlandırıldı. ’İkinci ve daha fazla evlenenlere verilmesin’ denildi."
Deyim Çorum’dan dedi Çorum’un haberi yok
HAK-İŞ Genel Başkanı Salim Uslu, çeyiz yardımına ilişkin görüşlerini açıklarken, atıf yaptığı, ’Kuru Yere Ateş Yakma’ deyimi için, "Memleketim Çorum yöresine aittir. Genç kız, ilk kez yuva kuracak, odunu-sobası, evi-eşyası yok anlamında kullanılan bir deyimdir" dedi. Ancak Çorum çevresinde bu deyim bilinmiyor. Belediyenin hazırladığı yöresel deyimler derlemesinde de bu deyim yeralmıyor.
Deyime en yakın gelenek gerdeğe girmeden önce
’KURU yere ateş yakma’ deyimine en yakın Anadolu geleneği, İç Anadolu’nun bazı bölgelerinde, gerdek gecesi ateş yakma ve üstünden atlama törenleri. Törende damat, gerdeğe girmeden önce yatsı namazına gider. Namazın ardından damat ve yakınları imamla eve döner. Bu sırada ’gilamada’ denilen bağ çubuklarından bir demet alınarak, kapı önünde, imamın duası sonrası yakılır. Damat ateş üstünden atlayıp gerdek odasına girer. Böylelikle şeytanın damatla birlikte gerdeğe girmesi önlenmiş olur.
Süleyman DEMİRKAN/ANKARA
BİZ ÖLECEĞİZ HANIM EVLENECEK
Hürriyet Yazarı Şükrü Kızılot, pazar günkü yazısında bu değişikliğin üç büyük işçi konfederasyonu Türk İş, Hak İş ve DİSK’e mensup sendikacıların onayı ile gerçekleştirildiği aktardı. Kızılot köşesinde, "Dul kadınlara, 5510 sayılı yasa ile getirilen 12 aylık evlenme (çeyiz) yardımı vardı. 24 aya çıkarılması beklenirken, bütünüyle kaldırıldı. Niye kaldırıldığını en yetkili kişiden öğrendim. Çalışma Bakanlığı’nda yapılan, sendika temsilcilerinin de katıldığı toplantıda, dul kadınlara yapılacak evlenme yardımının, 12’den 24 aya çıkartılması gündeme gelmiş. Bir sendika lideri; ’Biz öleceğiz. Hanımlar bir daha evlenecekler. Üstelik onlara bir de ödül gibi evlenme yardımı yapılacak! Olmaz böyle şey. Bence bu yardım tamamen kaldırılsın. Kocası ölen kadını, üste para vererek sevindirmenin ne anlamı var’ demiş. Çevresindekiler de desteklemiş. Bakan da ’Peki, madem istemiyorsunuz, o halde kaldıralım’ demiş" diye yazdı.
ÖNLEM, HÄ°LELÄ° EVLÄ°LÄ°ÄžE KARÅžI Â
Kızılot’un köşesinde yazdığı sendikacının kim olduğu açıklanmazken, görüşmelerde bulunan sendikacılardan Hak-İş Genel Başkanı Salim Uslu, dul kadına evlenme yardımının kesilmesinin, Emek Platformu’nda benimsendiğini söyledi. Uslu’nun, düzenlemenin gerekçesini anlatırken söyledikleri ise şöyle: "Dul kadın, ilk evliliğinde zaten evlenme yardımı almıştır. İkinci ve daha sonraki evlenme durumlarında bu yardım verilirse, hileli boşanma ve evlenmeler olabileceği, konunun istismar edilebileceği söylendi. Biz de, bunun üzerine o zaman o hakkı bir kez kullanan bir daha kullanmasın, ama ilk kez evlenip yuva kuracak, halk deyişiyle kuru yere ateş yakacak, genç kıza verilecek yardım 12’den 24 aylık tutarına çıkarılsın istedik. Bu kabul gördü. Aramızda bayan uzmanlar da vardı, onlar da dul kadınların daha sonraki evliliklerinde bu yardımın verilmemesine bir itirazları olmadı. Biz de Bakanlığa sunduğumuz ilgili madde düzenlemesinde ’Dullara tekrar evlilik yardımı yapılmasına gerek yok’ dedik"
ORTAK UZLAÅžMA Ä°LE KABUL EDÄ°LDÄ°
DİSK Başkanı Süleyman Çelebi’nen değerlendirmesi ise şöyle oldu: "Bakanlık ısrarla maliyet konusunu getirdi. Sonuçta, dul kadınlar tekrar evlenirlerse evlenme yardımı almamaları konusu ortak uzlaşma ile kabul edildi. Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği yasada 24 ay olan evlenme yardımını, bu tasarı 12 aya düşürüyordu. Biz, 24 ayın korunmasında ısrarcı olduk. Ama, bu arada ’maliyet ve istismar’ faktörleri devreye girince, ilk kez evlenenlere verilmesi ile sınırlandırıldı. ’İkinci ve daha fazla evlenenlere verilmesin’ denildi."
Deyim Çorum’dan dedi Çorum’un haberi yok
HAK-İŞ Genel Başkanı Salim Uslu, çeyiz yardımına ilişkin görüşlerini açıklarken, atıf yaptığı, ’Kuru Yere Ateş Yakma’ deyimi için, "Memleketim Çorum yöresine aittir. Genç kız, ilk kez yuva kuracak, odunu-sobası, evi-eşyası yok anlamında kullanılan bir deyimdir" dedi. Ancak Çorum çevresinde bu deyim bilinmiyor. Belediyenin hazırladığı yöresel deyimler derlemesinde de bu deyim yeralmıyor.
Deyime en yakın gelenek gerdeğe girmeden önce
’KURU yere ateş yakma’ deyimine en yakın Anadolu geleneği, İç Anadolu’nun bazı bölgelerinde, gerdek gecesi ateş yakma ve üstünden atlama törenleri. Törende damat, gerdeğe girmeden önce yatsı namazına gider. Namazın ardından damat ve yakınları imamla eve döner. Bu sırada ’gilamada’ denilen bağ çubuklarından bir demet alınarak, kapı önünde, imamın duası sonrası yakılır. Damat ateş üstünden atlayıp gerdek odasına girer. Böylelikle şeytanın damatla birlikte gerdeğe girmesi önlenmiş olur.
Süleyman DEMİRKAN/ANKARA