45 günde yeni yargı

Yüksek yargı 45 günde, adliyeler ise 2 yılda sil baştan şekillendirilecek. HSYK’ya da birden fazla ilk derece ceza mahkemesi olan yerlerde iş dağılımını belirleme yetkisi verilecek.

YARGITAY’A 2. NEŞTER

TBMM’ye dün sunulan ve çarşamba günü Adalet Komisyonu’nda görüşülmesi planlanan kanun teklifine göre, Yargıtay ve Danıştay’da 167 yeni üye seçilecek, 10 yeni daire kurulacak. Yargıtay ve Danıştay’daki yeni oy dengeleri çerçevesinde yeniden belirlenecek Birinci Başkanlık Kurulları, iş bölümü, üyelerin yanı sıra tetkik hakimlerinin dairelere dağılımı yeniden yapılacak. Hükümet, geçen haziran ayında yasa çıkarmasına rağmen Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu’na istediği isimleri seçtirememişti. Yargıtay Büyük Genel Kurulu da yasadaki takvime rağmen yeniden yapılandırmayı ‘istinaf mahkemelerinden sonraya’ erteleme kararı almıştı. Bu da hükümetle Yargıtay arasında gerginliğe neden olmuştu. Bu nedenle teklif, hem Yargıtay hem de Danıştay’ı kapsayacak şekilde hazırlandı.

8500 HâKİM-SAVCI

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ da dün, büyük bölümü 2 yıllık genç avukatlar arasından bu yıl 3500, önümüzdeki yıl 5000 yeni hâkim savcı alınacağını açıkladı. Böylece, 13 bin 994 kürsü hâkim savcısı arasındaki Cemaat ağırlığı kaldıracak. HSYK ise ‘yeteri kadar tetkik hâkimini’ Yargıtay’a atayacak.

Yargıtay-Danıştay’a yeni daireler

10 DAİRE YOLDA

Yargıtay’a 8 yeni daire kurulup 128 yeni üye seçilirken, Danıştay’a da 2 yeni daire kurulup 39 yeni üye daha seçilecek. Danıştay’da ‘dava dairesi’ 15’ten 17’ye, Yargıtay’daki daire sayısı 38’den 46’ya çıkarılacak.
HSYK 10 GÜNDE SEÇECEK Yasa yürürlüğe girdikten sonra 10 gün içinde Yargıtay ve Danıştay’a yeni HSYK, 167 üye seçecek. Yargıda Birlik Platformu (YBP)-Hükümet kanadı koalisyonu olan HSYK’nın hükümete yakın 167 üye seçmesi halinde, Yargıtay ve Danıştay’daki dengeler değişecek. Cemaat etkisi kalkarken, oy dengesi hükümet kanadı lehine dönecek.

BAŞKANLAR KURULU’NA BY-PASS

Danıştay’da 17 Daire Başkanı’ndan oluşan Başkanlar Kurulu’nun yetkileri, hükümetin istediği isimlerden belirlenebilecek Danıştay Başkanlık Kurulu’na devrediliyor. Böylece, bazı başkanlar by-pass edilebilecek. Düzenlemeye ise ‘Daire başkanlarının, yargılama faaliyetlerine odaklanmaları ve idari işler sebebiyle daire işlerinden geri kalmamaları’ gerekçe gösterildi.

YARGITAY VE DANIŞTAY YAPILANDIRMASI

Yasa yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 10 gün içinde 39 Danıştay üyeliği için seçim yapılacak. Seçimin tamamlandığı tarihten itibaren 10 gün içinde Başkanlık Kurulu, iş durumunu dikkate alarak, dava daireleri arasındaki iş bölümüne ilişkin karar tasarısını hazırlayacak ve Danıştay Genel Kurulu’nun onayına sunacak. Genel Kurul, tasarıyı 5 gün içinde karara bağlayacak. Genel Kurul’un iş bölümünün onaylanmasına ilişkin kararı derhal Resmi Gazete’de yayımlanacak. Yayım tarihinden itibaren 10 gün sonra uygulanmaya başlanacak. Başkanlık Kurulu, dairelerin iş durumunu ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak Danıştay daire başkanları, üyeleri ve tetkik hâkimlerinin hangi dairelerde görev yapacağını yeniden belirleyecek. Karar uygulamaya geçirilinceye kadar iş bölümüne ilişkin eski hükümler uygulanacak. Daha 4 ay önce seçilen Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu da yenilenecek. Yargıtay’da da aynı usül ve takvim uygulanarak yeniden yapılandırılacak.

HSYK’YA KRİTİK YETKİ

Birden fazla ilk derece ceza mahkemesi bulunan yerlerde, özel kanunlarda başka hüküm yoksa ihtisaslaşmanın sağlanması amacıyla, gelen işlerin yoğunluğu ve niteliği dikkate alınarak, iş dağılımı HSYK’ca belirlenebilecek. HSYK’nın iş dağılımı yaptığı tarih itibariyle görülmekte olan davalarda mahkemeler, iş bölümü gerekçesiyle dosyaları başka mahkemeye gönderemeyecek.

HUKUK OKUMAYANA DANIŞTAY ÜYELİĞİ

Danıştay üyelerinin yüksek öğrenimlerini, ‘hukuk veya hukuk bilgisine programlarında yer veren siyasal bilimler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarında yapmalarını zorunlu kılan’ hüküm yürürlükten kaldırıldı. Böylece, hukuk dersleri almayanlara da Danıştay üyeliği yolu açıldı.

BİRİNCİ DAİREDE KRİTİK DÜZENLEME

Danıştay’da idari işlere bakacak daire, Birinci Daire olacak. 2’ye çıkarılan idari daireler arasındaki iş bölümü, Danıştay Başkanı tarafından yapılacak. Birinci daire böylece idari işlere bakan kızak daire haline geldi.