Her şey Kerry ziyareti ile başladı
Güncelleme Tarihi:
İsrail’i Mavi Marmara baskını nedeniyle Türkiye’den özür dilemeye götüren süreç, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin 1 Mart’ta Türkiye’ye yaptığı ziyaretle başladı.
İLK YAZIŞMADA ÖZÜR YERİNE PİŞMANLIK
Kerry bu konuda İsrail’in nasıl bir metin çerçevesinde Türkiye’den özür dileyeceğinin netleştirilmesi için Davutoğlu ile e-mail üzerinden görüşmeyi önerdi. Davutoğlu bunu kabul etti. Böylece iki bakan arasında onlarca kez e-mail üzerinden bir yazışma trafiği başladı. Metnin hazırlanmasında Dışişleri Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu da ABD’li muhataplarıyla sürekli irtibat halinde kaldı. İlk yazışmalarda İsrail’in özür yerine pişmanlık ifadesini tercih ettiği görüldü.
KERRY İLE 6 KEZ TELEFON TRAFİĞİ
Ancak Davutoğlu Türkiye’nin Kerry’e, dünya kamuoyuna açıklanmış şartlarından geri adım atmasının kesinlikle söz konusu olmayacağını belirtti. Bu arada iki bakan arasında 1 Mart’tan sonra tam 6 kez telefon görüşmesi yapıldı. En kritik görüşme 16 Mart günü Davutoğlu’nun da kalıtdığı Mersin’de AK Parti İl teşkilatının bir oteldeki toplantısı sırasında yapıldı. Davutoğlu Kerry’dern gelen telefon üzerine toplantıdan ayrılarak otelin 10. katındaki odasına çıktı. Bu telefon görüşmesinde Kerry, İsrail’le yürüttükleri görüşmede Tel Aviv yönetiminin Türkiye’nin şartlarını kabul ettiğini bildirdi. Davutoğlu bunun üzerine İsrail’in Türkiye’nin şartlarının kabul etmesinin resmi bir metne dökülmesini isteyerek, bu metni Başbakan Tayyip Erdoğan’a göstereceğini ve ondan son onayı alacağını ifade etti. Kerry bunun üzerine İsrail tarafıyla yine irtibata geçti. Bu arada ABD Başkanı Barack Obama’nın tarihi İsrail ziyareti başlarken, Başbakan Tayyip Erdoğan’da Danimarka ve Hollanda ziyaretine çıktı. Dışişleri Bakanı Davutoğlu özellikle Kerry’den gelebilecek bir yanıt nedeniyle Erdoğan’ın ziyaretine özellikle eşlik etti. Erdoğan’ın iki ülkeye yaptığı ziyarette Kerry’den herhangi bir yazılı metin gelmedi. Davutoğlu bunun üzerine Hollanda’da Erdoğan’dan ayrılarak daha önceden planlanmış Polonya ziyaretini gerçekleştirmek için Varşova’ya hareket etti.
DAVUTOĞLU’NA VARŞOVA’DA HABER GELDİ
Davutoğlu Varşova’ya ayak basar basmaz, Obama ile İsrail’de bulunan Kerry’den son metnini geldiği kendisine bildirildi. Bu metinde Türkiye’nin istediği tüm şartların yerine getirildiği görüldü. Davutoğlu, Erdoğan’la önemli bir konuyu görüşmek için acilen Ankara’ya dönmesi gerektiğini belirterek Polonyalı meslektaşından özür dileyip, Varşova ziyaretini 2 saatte tamamlayarak Ankara’ya geri döndü. Davutoğlu, Esenboğa’da kendisini bekleyen Müsteşar Sinirlioğlu ile buluşarak yol boyunca metin ve iki ülke arasında yeniden büyükelçiler düzeyinde diplomatik ilişkiyi kurmayı da içerecek süreç hakkında bir kez daha görüş alışverişinde bulundu.
BAŞBAKAN METNİ DÜN SABAH GÖRDÜ
Davutoğlu dün Başbakanlık Resmi Konutu’na giderek son metni Erdoğan’a gösterdi. Ayrıca bundan sonra büyükelçi atamayı da kapsayacak sürecin ne şekilde işleyeceğine dair Erdoğan ve Davutoğlu diplomatik tutumu belirledi. Erdoğan, İsrail’in net şekilde Mavi Marmara’ya baskın, bu baskında ölenler ve yararlananlar için özür dilemeyi, tazminat ödemeyi ve Gazze’deki insani durum şartlarının düzeltilmesi için işbirliğini kabul ettiğini içeren metne onay verince, Erdoğan ile İsrialli mevkidaşı Binyamin Netenyahu arasındaki telefon görüşmesi gerçekleşti. Birara Netenyahu’nun yanında olan Obama’da telefonu alarak Erdoğün’la görüştü. Erdoğan, Obama’ya “Biz de ilişkilerin normalleşmesinden yanayız ama uygulamayı göreceğiz. Özür dilendi. Ancak verilen diğer sözler de yerine getirilirse her şey normale döner” mesajı verdi.
Türk kaynaklar telefon görüşmesinde Erdoğan’ın Siyonizm konusunda söylediklerinin yanlış anlaşıldığına dair Netenyahu’ya herhangi bir bildirimde bulunmasının ise sözkonusu olmadığını söylediler. Yetkililer, “Bir süreç başladı. Herşeyin bir zaman dilimi içinde normale dönmesini umuyoruz” dediler.