'Suriye'de onun olmasına asla müsaade etmeyiz'

Başbakan Erdoğan’a yöneltilen sorular ve cevaplar şöyle:

SORU: Suriyeli muhalifler ellerindeki bölgeleri yönetmek üzere 2 Mart'ta başbakanlarını seçmek için İstanbul'da toplanma kararı aldı. Cuma günü de ABD Dışişleri Bakanı John Kerry gelecek belki görüşülebilir. Suriye'deki meselede bir değişiklik umudu var mı?
Kerry ile bu tür şeyleri görüşürüz, o ayrı mesele. Henüz ABD taşın altına elini koymadı ki neyi, nereye kadar konuşacağız o önemli. Şu anda bir şey söylemem mümkün değil.
Suriye'de 2 yıl hemen hemen devriliyor, bu süre içerisinde henüz Amerika'nın net tavrı ortada yok. Kınıyor falan bu tür şeylere eyvallah tamam da biz Amerika'dan başka bir şey bekliyoruz. Rusya'nın ortaya koyduğu menfi tavır, Çin'in tavrı ortada. Bunlarla bizim görüştüğümüz kadar Amerika'nın da görüşmesi lazım, eğer bu işi çözmek istiyorsa onlarla masaya oturması lazım. BM Güvenlik Konseyi'nde ben daimi üye değilim ki onlar daimi üye. Daimi üyeler orada bir neticeye varamadıktan sonra dünyadaki bu kriz ülkesinin krizini nasıl çözeceğiz. BM bu işler için kurulmadı mı? Bu işler için kuruldu. Bu işlerin de kilit ülkeleri 5 tane ülke. 5 ülke üzerine düşeni henüz yapmadı.

SORU: İslam İşbirliği Teşkilatı'na yönelik eleştiriler de var, organizasyonun tam hakkıyla Suriye konusunda tepki vermediği düşünülüyor, siz ne düşünüyorsunuz?
İslam İşbirliği Teşkilatı'nın da Arap Ligi'nin de eleştirilmeye layık olduğunu söyleyebilirim. Ne Arap Ligi ne de İslam İşbirliği Teşkilatı Suriye konusunda şu ana kadar ciddi bir tavır, yük almamıştır. Yük ağırlıklı olarak Türkiye ve Katar'ın üzerindedir. Biz, diğer ülkelerden de destekler bekliyoruz. Türkiye'nin şu ana kadar harcadığı para 600 milyon doları aştı. Suudi Arabistan'ın lojistik destek için 50 milyon dolar gibi bir yardımı ve bazı ülkelerden gelen toplamda 30 milyon dolar gibi İnsani yardım insanı yardım söz konusu. Maalesef ağırlıklı olarak yük bizim ve Katar üzerinden gidiyor.

SORU: Libya'da çok farlı bir müdahale vardı.
Orada BM Güvenlik Konseyi ani bir karar aldı. Kararın belki içeriği farklıydı ama onu Fransa kendi arzu ettiği gibi kullandı, adımı attı. Adımı attıktan sonra diğerlerinin de geriye dönmesi söz konusu olmadı. Diğerleri de peşine takıldı. Zaten orada Kaddafi adeta ciddi bir vurgun yedi. Kendisini toparlaması zaten mümkün değildi, nitekim de toparlayamadı.
Suriye konusu böyle gitmeyecektir. Ben, bunun çok daha fazla uzayacağı kanaatinde değilim. Artık son dönemece giriliyor gibi geliyor bana. Son dönemece girerken de buranın en önemli tavrı muhalif güçlerin ortaya koyduğu tavırdır. Çok şehit verdiler, 60 bini aştı, ama yılmadan, usanmadan bütün imkansızlıklara rağmen Şam'a girmiş vaziyetteler. Demek ki olayın bir de Güney durumu olduğu anda bu iş farklı bir şekilde gelişir.

SORU: Birçok senaryo var, Suriye'nin bölünmesi, iç savaşın daha da uzun sürmesi gibi bunları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Başta Türkiye olmak üzere Suudi Arabistan, Ürdün, Mısır bu ülkelerin hiçbirisi bölünmesinden yana değil. Böyle bir şeye de inşallah fırsat vermeyiz. Suriye'nin bütünlüğü bizim için çok çok önemli. Irak'ta yaşanan sıkıntının da biz yaşanmasını istemiyoruz. Biz, Kuzey Suriye gibi bir oluşuma Türkiye olarak müsaade edemeyiz. O bize farklı yetkiler, farklı haklar verir. Kimsenin de böyle bir şeye müsaade etmemesi lazım.
Irak'takini bölünme olarak kabul etmiyorlar, 'eyalet sistemine geçiştir' diyorlar. Eyalet sistemine geçişse Süleymaniye için Kerkük veya Musul için aynı sistemi niçin düşünmüyorsun? Biz, Kerkük için diyoruz ki 'oraya özel statü tanıyalım, aynı şeyi Musul'da, Süleymaniye'de yapalım'. Ama bunların hiçbirine yanaşmıyorlar. Er ya da geç o da olacak, oradaki yapı oraya gidecek. Kuzey Irak'ta olduktan sonra orada da olmasına mani bir hal yok.

BÜTÜNLÜĞÜ BOZAN OLUŞUMA MÜSAADE ETMEYİZ

SORU: Suriye'nin kuzeyde, Kuzey Irak'taki gibi bir otonom bölge kabul edilebilir mi?
Ne otonom, ne legal, ne illegal... Bütünlüğü bu bozar, biz bütünlüğü bozan herhangi bir oluşuma müsaade edemeyiz, o olduğu zaman farklı bir sıkıntı meydana gelir. Bizim, Kuzey Irak'taki sınırımızla burayı birbirine karıştırdığımız zaman burası 1'e 3. Tamamı PYD'nin sınırı değil, ama bunların içinde Arapların egemen olduğu bölge var, Türkmenlerin egemen olduğu bölge var. Kürtlerin içerisinde PYD yapısında olan da var, olmayan da var. Böyle bir yapı var, yeknesaklık yok. Orada çok ciddi sıkıntılar meydana geliyor.

İRAN'IN TAVRI İKİRCİKLİ

SORU: İran'ın Suriye konusundaki tavrı sizi hayal kırıklığına uğrattı mı?
İran'ın başından beri takındığı bir net tavır yok, ikircikli bir tavır var. Bizim dünyada İran'a yönelik bu kadar olumlu yaklaşımlarımız, herkesi karşımıza alarak takındığımız tavırlara karşı İran'ın bu kadar Müslüman'ın öldürülmesine seyirci kalması, müsaade etmesi bir defa asla yenilip yutulacak iş değil. Bu çok üzüntü vericidir. Şimdi Golan ile ilgili farklı şeyler konuşuluyor, orada İsrail'in sondaj çalışmalarından bahsediliyor, 'su arama olabilir, petrol arama olabilir' deniliyor. İsrail burada savaşın bitmesini ister mi? İstemez. Niye? Şu anda kendi içinde meşgul olsun ki o da orada kuzu kuzu işini bitirsin. Temenni ederiz ki inşallah çok kısa bir süre içerisinde Suriye'deki bu süreç sona ersin.