Tarihte fotoşop

Bulgar Kralı Ferdinand, Edirne’yi 5 ay 5 gün savunduktan sonra teslim olmak zorunda kalan Türk kumandan Şükrü Paşa'ya kılıcını teslim ediyor. Fotoğraf, Edirne’nin işgalinin simgesi haline gelmiş, Genelkurmay yayınları başta, bütün tarih kitaplarında “kılıç teslim etme” sahnesinin görsel belgesi diye yıllardır yayınlanıyor. Bulgarlar bu kareyi böbürlenmek için kartpostal olarak bastırmış. Sahteciliği 100 yıl sonra fotoğrafın aslına ulaşan tarih araştırmacısı-yayıncı Atilla Oral ortaya çıkardı. Şükrü Paşa, Bulgar generalin fotoğrafına monte edilmiş, yer de Edirne değil Kavala Kalesi.

KILICINI KIRIP TESLİM OLDU

Balkan savaşlarıyla ilgili araştırmalarını bir dizi kitap halinde yayımlamaya başlayan Oral, uzun süredir kuşkulandığı Şükrü Paşa-Kral Ferdinand kılıç teslim karesinin asıl karesine birkaç ay önce ulaştığını ve fotomontajı belgelediğini söyledi. Oral anlatıyor:

“Bulgarların 100 yıl önce yaptığı bu fotomontaj hilekârlığını kimse bilmiyor. Şükrü Paşa ve arkadaşları böyle görüntülere malzeme olmamak için kılıçlarını kırdı ve öyle teslim oldu. Gerçekte asla böyle bir görüntü yok. Oysa Bulgaristan’da ve Türkiye’de basılan birçok kitapta bu fotoğraf gerçekmiş gibi yayınlanıyor.

FOTOMONTAJ NASIL YAPILDI?

Kral Ferdinand, Kavala Kalesi’ni ziyareti sırasında, kalede bulunan kapılardan biri önünde fotoğraf çektirdi. Ferdinand’ın yanındaki Bulgar Generali Stiliyan Georgiev fotomontajla Şükrü Paşa’ya dönüştürüldü. Ferdinand’ın fotoğrafına da çeşitli rötuşlar yapıldı. Kılıç teslim etme sahnesi böylece yaratılmış oldu. Fotoğrafın sağına Bulgar, soluna da Türk subaylar yine fotomontaj yöntemiyle yerleştirildi. Fotomontajı yapan kişi bazı ayrıntıları yok etmeyi unuttu. Örneğin Ferdinand ile Şükrü Paşa arasından gözüken Bulgar subayı (üniforması rötuşla pardösüye çevrilmesine rağmen) her iki fotoğrafta da aynı yerde ve aynı yüz ifadesiyle duruyor. Belli olmasın diye fotoğrafa çok sayıda fırça rötuşları yapılmış. Ancak yine de birçok tıpatıp benzerlik var. Örneğin kale kapısındaki, taş duvardaki detaylar bugün bile aynı halde, değişmeden duruyor. Fotoğrafın sağında, yerde duran yuvarlak taş ve arkasındaki kapı kanadı birebir aynı. Fotoğraftaki kişilerin yere düşen gölgeleri, yapılan fotomontaj hilekârlığını çok açık bir şekilde ele veriyor.

EDİRNE DEĞİL KAVALA KALESİ

Fotomontaj yapılan fotoğraf aslında Edirne Kalesi düşmeden ve Şükrü Paşa teslim olmadan tam 4 ay önce, 30 Kasım 1912 tarihinde çekildi. Edirne 27 Mart 1913’te düştü. Ayrıca fotoğraf Edirne Kalesi’nde değil, Yunanistan’daki Kavala Kalesi’nde çekildi. Böbürlenmek için yapılan bu sahte görüntünün Bulgarca alt yazılı kartpostalları bastırıldı.”

Fotomontaj yapılan fotoğraf aslında Edirne Kalesi düşmeden ve Şükrü Paşa teslim olmadan tam 4 ay önce, 30 Kasım 1912 tarihinde çekildi. Edirne 27 Mart 1913’te düştü.