Bireysel başvuru 150 TL

Mahkemeye başvuru için 150 lira harç ödenecek. Bireysel başvuru hakkını kötüye kullanan yargılama giderini de ödeyecek. Yılda ortalama 40-50 bin arasında bireysel başvuru bekleniyor.

ANAYASA Mahkemesi’ne bireysel başvuru paralı olacak ve başvuran 150 lira harç ödeyecek. Mahkeme, bireysel başvuru hakkını kötüye kullanana yargılama giderini ödetecek.Anayasa Mahkemesi Raportörü Yardımcı Doç. Dr. Ali Rıza Çoban, bireysel başvurunun tartışıldığı sempozyumda, yılda 40-50 bin bireysel başvuru yapılabileceği tespiti yapmıştı. Mahkemedeki iş yükü artışı dikkate alınarak raportörlerin yanında raportör yardımcılığı kadrosu ve dışarıdan sözleşmeli personel çalıştırma yolu açıldı. Uyum yasası tasarısıyla mahkemeye 302 raportör ve raportör yardımcısı kadrosu verildi. Bireysel başvuruyla ilgili maddelerin yürürlüğe girmesi, altyapı hazırlıkları da dikkate alınarak 1 yıl ertelendi. 23 Ağustos 2012’de başlayacak bireysel başvuru kapsamındaki haklar şöyle: “Yaşama hakkı, işkence yasağı, kölelik ve zorla çalıştırma yasağı, özgürlük ve güvenlik hakkı (uzun tutuklama), adil yargılanma hakkı, cezaların yasallığı, özel hayatın ve aile hayatının korunması, düşünce, vicdan ve din özgürlüğü, ifade özgürlüğü, dernek kurma ve toplantı özgürlüğü, evlenme hakkı.”

AİHM modeli inceleme

Anayasa Mahkemesi, bireysel başvuruları Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) modelindeki gibi 2 aşamalı inceleyecek. Öncelikle başvurunun “kabul edilebilirliğine” karar verilecek. “Kabul edilemezlik” kararı kesin nitelik taşıyacak. Türk vatandaşlara, anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlükleri, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS), Türkiye’nin taraf olduğu protokoller kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulunabilecek. Herkes bulunduğu yerde mahkemelere veya yurt dışında temsilcilikler aracılığıyla bireysel başvuru yapabilecek.

İhlale neden olduğu ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal için kanunda öngörülmüş idari ya da yargısal başvuru yollarının tamamının bireysel başvurudan önce tüketilmiş olması gerekecek. Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuruyu ret kararı AİHM’ye gidilmesini engellemeyecek. Yasama işlemleri ile düzenleyici idari işlemler aleyhine doğrudan bireysel başvuru konusu edilemeyecek. Anayasanın yargı denetimi dışında bıraktığı işlemlere karşı da bireysel başvuru yolu kapalı.

Yargıtay-Danıştay’a iptal

Başvuruları 1 başkanvekilinin başkanlığında 7 üyeden oluşan bölümler karara bağlayacak. CMK’ye aykırı haksız ya da uzun tutuklama nedeniyle yapılan bir başvuruda tahliye kararı da verilebilecek. Mahkemenin, Yargıtay ve Danıştay kararları dahil tüm mahkeme kararlarını iptal yetkisi var. Anayasa Mahkemesi Başkanı tarafından üyenin soruşturulması için oluşturulan soruşturma kurulu, CMK’deki yetkilerle birlikte telefon dinleme yetkisini kullanabilecek. Yüce Divan’da görevleriyle ilgili suçlardan yargılanacak olanlara TBMM Başkanı ile Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava kuvvetleri komutanları ile Jandarma Genel Komutanı eklendi.

İyi işlerse hukuka güven artar

? TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu AİHM’in ağır dava yükü altında ezilmesi nedeniyle Avrupa Konseyi de sürekli olarak üye ülkelere, ‘Bu konuları bize getirmeden kendi içinizde bitirin, iş yükü bizi de eziyor’ diyor. Rusya’dan sonra en çok dava açılan ikinci, en çok mahkûmiyet alan ilk ülkeyiz. Bu iyi bir sicil değil. Bu sistem iyi çalışırsa Türkiye’de hukuka güven de çok artar, çünkü iş içeride bitmiş olur. Yani oralara gitmeden kendi işimizi kendimiz görmüş oluruz.

AKP’nin arka bahçesi oluyor

CHP İzmir Milletvekili Ahmet Ersin Dosyalar yığılacak. Yargı kararından mutlu olmayan herkes şansını bir de burada deneyecek. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bile yargı kararlarını iptal etme yetkisine sahip değildir. Kamuoyunda AYM’yi AKP’nin arka bahçesi izlenimi doğuracak şekilde yeniden yapılandırıyorlar. AYM’yi yüksek yargının üzerinde bir kılıç gibi sallamak istiyorlar. Yasama, yürütme, yargı olan sistemden yasama, yürütme, Anayasa Mahkemesi sistemine geçiliyor.

İmralı canisi de isteyebilir

MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural İdari işlem ve kararlarla ilgili biz Anayasa değişikliği yapılırken ifade ettik. Dedik ki ‘Bireysel başvurunun sınırı ne olacak?’ Hiçbir kayıt yok. Bunlar ucu açık bir süreci getirir. Hatta bu durumda İmralı canisi de Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkını kullanmak suretiyle, hak ihlali iddiasında bulunarak, yeniden yargılanmasını isteyebilir. Sınırlandırılmamış bir bireysel başvuru. Bütün bunlar Anayasa Mah-kemesi’nin yükünü çok artıracaktır.

Her başvuru kabul edilmeyecek

ADALET Bakanı Sadullah Ergin, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) Danıştay ve Yargıtay kararlarını iptal etmesini sağlayacak düzenlemelerin Avrupa’da da örnekleri olduğunu söyledi. TBMM Başkanlığı’na önceki gün sunulan Anayasa Mahkemesi’nin Uyum Tasarısı’nda AYM’ye, Yargıtay ve Danıştay kararlarını inceleme yetkisi veren bir madde bulunduğunu hatırlatan Ergin, mahkemenin her kişisel başvuruyu kabul etmeyeceğini söyledi. Ergin, “Anayasa Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi çerçevesinde olan kararları inceleyecek. Avrupa’da da örnekleri var. Örneğin İspanya ve Almanya örneklerinde olduğu gibi” dedi.

Hukuk dramı

BDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Anayasa Mahkemesi’nin yapısını düzenleyen kanun tasarısıyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, “Bir yüksek yargı kararının, bir başka yüksek yargı organınca iptal edilmesi veya durdurulması hukukun temel ilkelerine aykırı olur. Ortada bir hukuk sistemi dramı var” dedi. Demirtaş şöyle konuştu: “Yargı sistemi, adalet anlayışı çökmüş durumda. Yoksa şu anda Anayasa Mahkemesi, AKP’ye yakın isimlerden oluşuyor ve Danıştay da AKP’ye karşı kararlar veriyor, diye kalkıp onun kararlarını oraya onaylattırmak siyasi krizler üretir.”