‘Yüzyılın Talanı’na bilimsel destek verilmiş

BAKAN GÜNAY 2 BİN 400 YILLIK MEZARDA İNCELEME YAPTI

Muğla’nın Milas İlçesi’nde yaklaşık 10 gün önce define avcıları tarafından bulunan ve yağmalandığı saptanan Karia Satrabı Mousolos’un babası Hekatomnos’a ait 2400 yıllık mezarda incelemelerde bulunan Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’a Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Murat Süslü, Vali Fatih Şahin, Milas Kaymakamı Bahattin Atçı, Muğla Emniyet Müdürü Kadir Ay ve Milas Müze Müdürü Erol Özen eşlik etti. Günay, lahit alanına gelişinde kendisine bilgi vermeye çalışan Müdür Süslü’ye “Madem burada böyle eserler çıkıyor, neden burada daha önce kamulaştırma çalışmalarını gerçekleştirmediniz” diye sordu. Süslü’nün ise sessiz kaldığı görüldü.

Bakan Günay, daha sonra üzerine tulum giyerek beraberindekilerle yerin altındaki lahit mezara inip yaklaşık 35 dakika kaldı. Süslü ve Yılmaz’dan bilgiler alan Bakan Günay’ın lahit mezardan çıkışı sırasında çok terlediği görüldü.

“KEŞKE DEFİNECİLER DEĞİL, BİZ BULSAYDIK”

Milas’ta bulunan bu lahitin, Arkeoloji Müzesi’nde çok önemli ve tarihi değeri çok yüksek olan İskender lahitinden daha büyük olduğunu gördüğünü belirten Bakan Günay şunları söyledi:

“Lahitin üzerindeki mermer işçiliği çok özenli, itinalı ve ustaca yapılmış. Kabartmalarla dolu. Yine lahite giden mermer yol ve tünel üzerindeki resimler de büyük itina ve özenle yapılmış, altın varakla kaplanmış. Lahitin bulunduğu alanda bir tapınak ve akrepol bulunduğunu düşünüyoruz. Önemli olan burada birkaç yıldan beri gizli bir çalışmanın sürdürülmüş olması. 1 metre 80 santimden fazla olan mermerler teknolojik aletler, matkaplar kullanılarak delinmiş, odalar aranmış, çevrede sondaj çalışmaları yapılmış, lahit odası içerisinde bir takım eşya varsa onlar da alınmış. Buradaki tarihi önemi çok büyük olan eserin ortaya çıkarılması için gerekli çalışmaları hızla başlatacağız.

Bir yandan da önceki kanunsuz çalışmalarla ilgi ciddi bir inceleme gerçekleştireceğiz. Kazı çalışmaları sonunda sadece Milas çapında değil Türkiye ve dünya çapında bir metropol çerçevesinde arkeolojik alana ulaşacağımızı ve burada hem bir arkeolojik park, hem de yeni bir müze yapma olanağı bulabileceğimizi söyleyebilirim. Ama temenni ederdim ki bu bizim kazılarımızda ortaya çıksın. Türkiye’nin ve dünyanın birçok yerinde tarihi eserler gördüm böylesine rastlamadım gerçekten çok büyülendim.”

“SOYGUN ÇOK BİLİMSEL YAPILMIŞ”

Bu soygunun sıradan olmadığını, organize şekilde gerçekleştirildiğini savunan Bakan Günay, “Yapılan adli soruşturma safhasından soygunun bilimsel çevrelerden destek de alınarak yapıldığını anladık. Büyük bir organize hırsızlık vakası, bir yandan bunun da peşindeyiz. Bir yandan da kazı ve kamulaştırma işlemlerini hızlıca sürdüreceğiz.

Jandarma ve emniyet güçleri olayın uluslararası boyutunu da inceliyor yeni tutuklamalar olabilir. Aşağıda yaptığım incelemede lahitten, lahit odasından ve tünelden çok etkilendim. Kültür turizmi ve arkeoloji ve tarih meraklılarını bölgeye getirmek açısından büyük bir olanakla karşı karşıyayız. En azından bir süre dünyanın ve arkeoloji bilim dalının dikkatleri burada olacak. Bu nedenle bu tür soygunlarla ilgili olarak kim ne biliyorsa ne duyduysa herkesin bildiklerini bizimle, yetkili birimlerle paylaşmasında bu eserlerimizin korunması için çok büyük ihtiyacımız var” diye konuştu.

YERİN 13 METRE ALTINDA 2 METRELİK DEV MATKAPLARLA ÇALIŞMIŞLAR

Bakan Günay’ın Milas’a gelişinden önce özel izinle lahit mezara giren DHA muhabirleri, yaklaşık iki yıl süren soygunun izlerini ve eşsiz tarihi eserleri görüntüledi. Yerin altında 5 metre derine indikten sonra 2 metre kalınlığındaki mermeri matkapla delerek 80 santim çapında delikten içeri girdikten sonra 12 metre uzunluğundaki koridordan geçerek lahit odasına ve Kral Hekotomnos’un mezarına ulaşıldığı görüldü.

Lahit mezarın içinin tamamen talan edildiği, kemiklerin ve cenaze töreni sırasında içerisinde bulunan değerli eşyan yok olduğu belirtildi. Soyulan lahitin içerisinde 2 metrelik dev elektrikli matkaplarla çalışıldığı, yerin 13 metre altına elektrik çekildiği ve çalışmaların günlerce, haftalarca sürdüğü ifade edildi. Lahitin duvarında, altın varaklarla çizilen, yerel yöneticilerin ve komutanların Kral Hekotomnos’a bağlılığını ifade eserler dikkati çekti. 2400 yıllık tablo gibi eserlerin lahitin mermeri üzerindeki görüntülerinin günümüze kadar sağlam kaldığı görüldü.

Bu arada, Ankara, Akdeniz ve Muğla üniversitesi arkeoloji bölümlerinden gelen bilimadamları mezarda incelemelerde bulundu. Bilimadamları lahit üzerindeki resimler ve kabartma heykellere hayran kaldı.

KAZI EKİBİNE DESTEK SÖZÜ 

Bakan Günay, sürdürülen çalışmalardan memnun olduğunu ve çalışan kazı ekiplerine sahip çıkacaklarını aktardı. Günay, “Stratonikeia’daki kazı çalışmalarını çok önemsiyorum. Çok özgün bir yapısı olan bir antik kentimiz. Sivil mimarlık, arkeolojik ve akademik açıdan önemli bir kazı alanı. Biz elimizden gelen desteği sağlıyoruz, geçtiğimiz yıldan bu yana önemli bir gelişme kaydedilmiş. Çalışan kazı ekiplerimize tıpkı buradaki arkadaşlar gibi desteklerimiz sürecek ve onları ödüllendireceğiz. Burada kazı yapan ekiplerimizin çalışma şartlarını iyileştirmek için kazı evi yapılması, gerekli araç ve gereçlerin temini konusunda her türlü desteği vereceğiz. Stratonikeia antik kentinini kazı çalışmalarının sürdürülmesi için vinç temini ve diğer konularda ödeneklerin çıkartılması için Valimize ve il kültür müdürümüze gerekli talimatları verdim. Çalışmayan ekipleri ise değerlendirip, kazı çalışmalarına son vereceğiz. Türkiye’de son yıllarda kazı çalışmalarıyla adından söz ettirmeye başladı. Stratonikeia’da bu önemli ören yerlerimizden bir tanesi. Artık yerel kazılarda olduğu gibi yabancı kazılarda da yerli arkeolog arkadaşlarımız da görev alacak bu yönde çalışmalarımızı sürdürüyoruz” diye konuştu.Bakan Günay daha sonra Ankara’ya dönmek üzere, Bodrum-Milas Havalimanı'na hareket etti.

MEZARIN ÖZELLİKLERİ

2 metre 75 santim uzunluğunda, 2 metre 15 santim genişliğinde 1 metre 85 santim yüksekliğinde devasa ve birinci sınıf mermer işçiliğiyle dört yüzü birden kabartmalarla işlenmiş olan oda mezar günümüzden 2400 yıl önceye ait. Bu oda mezarında üzerinde bir tapınak söz konusu. Eserin en ilgi çekici kısmı ise adına Bodrum'da dünyanın yedi harikasından birisi olan mozolenin yapıldığı Karia Satrabı Mausolos’un babasının mezarı olarak yapılmış bir kral mezarı. Son derece itinalı olan işçilik duvarlardan da görünmekte. Buralarda zaman zaman altın bezemelerde var.