Enerjide kasırga

İşadamlarını kapsayan Kasırga Operasyonları şimdi de bürokrasiye kaydı. Aralarında, eski Devlet Bakanı, eski Yönetim Kurulu üyesi Birsel Sönmez'in de bulunduğu Türkiye Elektrik Üretim ve İletim A.Ş'nin (TEAŞ) üst düzey yöneticilerinden bazıları dün gözaltına alındı. ‘‘Beyaz Enerji’’ adı verilen ve Jandarma'nın gerçekleştirdiği operasyonun boyutunun genişleyerek devam edeceği bildirildi. Operasyonla ilk aşamada elde edilen yolsuzluk ve usulsüzlüğün boyutunun milyonlarca dolar tutarında olduğu bildirildi. Geçen hafta başlayan görevden almaların ardından dün de Jandarma Genel Komutanlığı Organize Suçlarla Mücadele Dairesi, aralarında 1991'de kurulan Mesut Yılmaz Hükümeti'nin ‘‘Orta Direkten Sorumlu’’ Devlet Bakanı Birsel Sönmez ile TEAŞ Genel Müdürü Muzaffer Selvi ve Genel Müdür Yardımcısının da arasında bulunduğu çok sayıda kişiyi gözaltına aldı. Gözaltıların önümüzdeki günlerde de artacağı ve yeni olayların ortaya çıkarılacağı ileri sürüldü. Enerji nakil hakları müteahhitliği de yapan Sönmez, iki dönem milletvekili yaptığı Niğde'den 1991'de seçilemeyince 1996'daki Yılmaz başkanlığında kurulan Anayol Hükümeti döneminde TEAŞ Yönetim Kurulu üyeliğine atandı. Haziran ayına kadar da bu görevde kaldı. Ersümer, Haziran ayında görev süresi bitince partiden gelen bütün baskılara rağmen Sönmez'in yönetim kurulu üyeliğini yenilemedi.

TELEFONLARI DİNLENDİ

Yolsuzluklarla ilgili ilk ihbarın jandarmaya geldiği öğrenildi. Yapılan ilk soruşturmada eski Bakan Sönmez ile birlikte TEAŞ Genel Müdürü, Genel Müdür Yardımcısı ile bazı bürokratların ihalelere fesat karıştırdıkları ve çıkar sağladıkları belirlendi. Bu kişiler Jandarma tarafından uzun süre teknik takibe de alındı. Ses kasetleri ile birlikte herşey ortaya çıkarıldı. Soruşturma çerçevesinde Ankara DGM'nin izniyle yaklaşık bir aydır telefonların dinlendiği öğrenildi. Jandarma Genel Komutanlığı ve Ankara İl Jandarma Komutanlığı'nca sürdürülen soruşturmada Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlar'ın da telefonların dinlenmesi konusunda teknik yardım verdiği öğrenildi.

İŞTE İDDİALAR

Bürokratların gözaltına alınmalarına neden olan soruşturmada ortaya atılan iddialardan bazıları şöyle:

Rüşvet karşılığında enerji ihalesi vermek.

Enerji ihalelerine yolsuzluk ve fesat karıştırmak.

1997 yılında ihale edilen Yeşilhisar Konya Elektrik İletim Hattı Projesi'nde usulsüzlük ve yolsuzluk.

1997 yılı sonunda hizmete alınan Yeşilhisar Konya-4 380 Kilowoltluk İletim Hattı İhalesi'ni kazanan firmalar arasında fiyat farklılığı olması.

Yeşilhisar Konya İletişim Hattı İhalesi'ne ilişkin soruşturmanın tamamlanmasına rağmen TEAŞ Genel Müdürü'nün de aralarında bulunduğu bürokratların dava açmayarak, dosyanın zamanaşımına bırakılması.

Yılmaz’ın ortadirekten sorumlu bakanıydı

ANAP'tan 1983 yılında politikaya atılan Birsel Sönmez, iki dönem Niğde'den milletvekili seçildi. 1991 haziranında ANAP Genel Başkanlığı'na gelen Mesut Yılmaz'ın kurduğu hükümette, ‘‘Ortadireği Güçlendirmeden Sorumlu Devlet Bakanlığı’’ görevini üstlendi. Devlet Bakanlığı yaptığı dönemde Sönmez'in Mali Müşavir olan kardeşi İsmail Sönmez, piyasaya yaklaşık 2 milyarlık sahte dolar sürmekten 12 yıl hapis istemiyle 1991 Ağustos'unda İstanbul Dördüncü Ağır Ceza'da yargılandı. Sönmez, kardeşinin olayı üzerine, ‘‘Kardeşimle ilgili faturanın bana çıkarılması yanlış’’ diyerek kendini savundu. 1995 seçiminde milletvekili seçilemedi. 1996 yılında Yılmaz başkanlığında kurulan ve üç ay süren ANAP-DYP (Anayol) hükümeti döneminde TEAŞ Yönetim Kurulu üyeliğine geldi. Geçen Haziran ayına kadar da bu görevi yürüttü. Haziran ayında görev süresi dolunca Enerji Bakanı Mustafa Cumhur Ersümer, kendisini partiden gelen yoğun baskılara rağmen bir daha yönetim kurulu üyeliğine atamadı.

1 eski bakan ve TEAŞ Genel Müdürü'ne gözaltı

Gittiği yere kadar

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersümer, operasyonla ilgili olarak Hürriyet'in sorularını yanıtlarken, ‘‘Gideceği yere kadar gidecek. Olay yargıya intikal etti. Bundan sonra yargı kararını verecek’’ dedi. Ersümer, olayın, Konya İletim Hattı İhalesi'nin gerçekleşme yöntemini araştırırken ortaya çıkarıldığını bildirdi. İhale yönteminin geçmişte de kullanıldığı iddiası üzerine geçmiş 10 yılı tarattığını ve böyle bir bulguya rastlamadığını belirten Ersümer, ‘‘Bunun üzerine ihaleyi soruşturduk. Olmaması gereken işlere rastladık. Güvenlik birimlerine bildirdik’’ dedi.

Baskı olmasın diye jandarmaya yaptırdılar

Gözaltına alınan Enerji Bakanlığı bürokratları, satınalma ihale yönetmeliklerine aykırı şartnamelerle çıkarılan ve rekabetin oluşmasını önleyici ihalelerle kurumu zarara uğrattıkları gerekçesiyle iki gün önce Enerji Bakanı Cumhur Ersümer tarafından görevden uzaklaştırılmışlardı. Operasyonun siyasi baskı olmaması için polis yerine Jandarma tarafından yürütüldüğü bildirildi. ‘‘Beyaz Enerji’’ adı verilen operasyonda rüşvet zincirinin tamamıyla ortaya çıkarılması hedefleniyor. İçişleri Bakanı Sadettin Tantan'ın önceki gün DGM Savcısı Talat Şalk ile görüştüğü de bildirildi.

RÜŞVET ZİNCİRİ

Trilyonlarca lirayı aştığı sanılan yolsuzluk ve vurgun soruşturmasında rüşvet zincirinin halkalarının en alttan en üst düzeydeki görevliye kadar tek tek çıkartılması hedefleniyor. Alınan rüşvetlerin kimler arasında paylaşıldığı araştırılıyor. Yapılan soruşturma, taşrayı da ilgilendiriyor. Jandarmanın koordinesinde polisle birlikte yürütülen soruşturma kapsamında milyonlarca dolarlık enerji santrali ihalesi yolsuzluğu da bulunduğu öğrenildi.

Gözaltılar artabilir

Adli Tıp Kurumu'na dün çıkarılan ve gözaltı süreleri başlayan Devlet eski Bakanı, TEAŞ eski Yönetim Kurulu üyesi ve enerji nakil hatları müteahhidi Birsel Sönmez, TEAŞ Genel Müdürü Muzaffer Selvi, TEAŞ Genel Müdür Yardımcısı Ünal Peker, TEAŞ Yük Tevzi Daire Başkanı Mustafa Aslan, TEAŞ Yönetim Kurulu eski üyesi Hanefi Baş, TEAŞ avukatı Duran Belge'nin sorgulamasını DGM Savcısı Talat Şalk yürütüyor. Şalk, ‘‘Gözaltına alınacakların sayısında artış olabilir’’ dedi.