Patron da çalışan da Suriyeli... Suriyelilerin kurduğu veya ortak olduğu 15 bin şirkette 44 bin Suriyeli çalışıyor
Güncelleme Tarihi:
Türkiye’de yaşayan Suriyeliler, 15 bin 159 şirketi ya kurdular ya da ortağı olarak yer aldılar. İşte bu Suriyeli patronlar kendi vatandaşlarını da unutmadı ve şirketlerinde 44 bin Suriyeliyi istihdam etti. TEPAV’a göre, ortalama bir Suriyeli ailenin 6 kişiden oluştuğu göz önüne alındığında, yaklaşık 250 bin Suriyeli bu şirketler sayesinde geçimlerini sağlıyor.
3 milyon 649 bin 750 Suriyeliyi barındıran Türkiye’de Ticaret Bakanlığı’nın son verilerine göre Suriyelilerin ortak veya sahip olduğu 15 bin 159 şirket var. Türkiye Ekonomi Araştırmaları Vakfı’nın raporuna göre bu Suriyeli şirketler 44 bin Suriyeliyi de istihdam ediyor. TEPAV’a göre bu şirketlerde ortalama çalışan sayısı 7.3 kişi olurken, ortalama bir Suriyeli ailenin 6 kişiden oluştuğu göz önüne alındığında, yaklaşık 250 bin Suriyeli bu şirketler sayesinde geçimlerini sağlıyor. Bu da Türkiye’deki Suriyelilerin yaklaşık yüzde 7’sinin sahibi ya da ortağı Suriyeli şirketlerden istihdam anlamında faydalandığını ortaya koyuyor.
GAZİANTEP VE MERSİN
Araştırmanın sonuçlarına göre TEPAV’ın görüştüğü Suriyeli girişimcilerin yüzde 72’si Suriye’deki savaş sona erse bile Türkiye’den ayrılmayı düşünmüyor. Araştırmanın gerçekleştirildiği Suriye sınırında ya da sınıra yakın Gaziantep, Mersin, Hatay, Şanlıurfa, Kilis, Adana, Kahramanmaraş ve Mardin’deki Suriyeli girişimciler ‘geçici’ olmadıklarını vurguluyor. Suriyelilerin geçici olmadıklarını söylemelerinin altındaki en büyük neden ise iş hayatında yaşanan görece başarı. Rapora göre, söz konusu 8 kentte aktif toplamda 106 bin 545 şirket bulunurken, bunların 2 bin 122’si (yüzde 2) Suriyelilerin. 8 kent içinde Suriyelilerin en fazla şirket kurduğu ilk iki kent ise 802 şirketle Gaziantep ve 647 şirketle Mersin. Suriyelilerin istihdamı ile ilgili mevcut yasa ve düzenlemelerin, mülteciler tarafından kurulan şirketleri olumsuz yönde etkilediğini ve Suriyelilerin resmi iş piyasasına entegrasyonunu sınırladığı da ifade edildi.
Hürriyet’e konuşan TEPAV raporunun yazarı Omar Kadkoy, hem Suriyeliler hem de Türkiye vatandaşları için istihdam imkânı yaratan şirketlere ilişkin verileri, Türkiye’deki Suriyelilere yönelik yanlış ekonomik ve sosyal ön yargıların ‘panzehiri’ olarak değerlendirdi. Kadkoy, buna karşın Suriyeli girişimcilere yönelik yeni yasal düzenlemelerle, söz konusu şirketlerin dış ticaret konusunda pozitif bir rol oynamasına izin verilmesinin mümkün olduğunu belirtti.
GÜVENLİK ÖNCELİĞİ
Türk-Alman Üniversitesi Göç ve Uyum Araştırmaları Merkezi Direktörü Prof. Dr. Murat Erdoğan, Suriyelilerin ülkede kalmayı tercih etmesinin ve ‘kalıcı’ olma düşüncesine kapılmasının birinci nedeninin güvenlik ve gönüllü dönüş yapma isteklerinin ‘sıfıra yakın’ olduğunu öne sürdü. Erdoğan, son araştırmalara göre, gündelik ücretle çalışan Suriyelilerin sayısının azaldığını, maaşlı çalışan Suriyelilerin ilk kez diğer kesimin üzerine çıktığını işaret etti.
3.649.750... Türkiye’deki Suriyeli nüfus
%28.43...10 yaşın altındaki Suriyeli sayısı
3.585.417... Şehirlerde yaşayan Suriyeli
548 .134... En fazla Suriyeliyi barındıran İstanbul
31.185... Çalışma izni verilen Suriyeli
15 .159... Suriyelilerin ortak veya sahip olduğu şirket
İHRACATI DA SIRTLADILAR
TEPAV’ın raporuna göre, Suriyeli şirketler 2010’dan itibaren Suriye’ye ihracatın eski seviyelerine ulaşmasında önemli rol oynadı. Türkiye’nin Suriye’ye ihracatı 2010’da 1.84 milyar dolarken 2012’de 500 milyon dolara düştü. Bölgede Suriyeli şirketlerin etkisiyle 2014’ten itibaren ihracat eski seviyeye dönmeye başladı. Rapora göre, 2016’da Suriye’ye ihracat 1.8 milyar dolara yükseldi.