‘İnsani gemi’yi vuran İsrail’le 3.3 milyar dolarlık ticaret, 2 milyar dolarlık ‘savunma’ işimiz var
Güncelleme Tarihi:
İsrail’in yardım gemilerine saldırısının ardından gözler İsrail ve Türkiye arasındaki ilişkilere çevrilirken, iki ülke arasında 3.3 milyar liralık ticaretin yanı sıra 2 milyar dolarlık savunma sanayi projeleri öne çıkıyor.
GAZZE’ye yardım götüren gemilere İsrail’in saldırısı üzerine gözler İsrail ve Türkiye arasındaki ekonomik ilişkilere çevrildi. İki ülke arasında 3.3 milyar dolar civarında dış ticaret hacmi bulunuyor. İlerleyen dönemlerde bu alandaki iş hacminin 2 milyar doları bulması bekleniyor. Savunma sanayi işbirliğinde en son M60 Tank modernizasyon projesi ve Heron İnsansız askeri uçakların teslimi gerçekleşti.
Türkiye ticaretinin yüzde 1’i
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu’ndan (DEİK) elde edilen bilgilere göre, Türkiye ile İsrail arasındaki ekonomik işbirliği Mayıs 1997’de iki ülke arasında Serbest Ticaret Anlaşması’nın yürürlüğe girmesiyle artmaya başladı. Yaklaşık 200 ürüne uygulanan gümrük vergilerinin kaldırılmasının ardından, İsrail ile 1996 yılında 446 milyon dolar olan ticaret hacmi, 2008’de 3.38 milyar dolar seviyesine çıktı. Türkiye’den geçen yıl İsrail’e 1 milyar 528 milyon 370 bin dolarlık ihracat gerçekleştirirken, 1 milyar 70 milyon 128 bin dolarlık da ithalat yapıldı. Bu yılın dört ayında ise İsrail’e 415 milyon 979 bin dolarlık ihracat, 695 milyon 406 bin dolarlık da ithalat yaptı. İsrail’in Türkiye’nin ticaret hacmindeki payı yüzde 1. Savunma sanayi ise , iki ülke arasındaki işbirliğinin önemli bir parçası. Bu alandaki iş hacminin yaklaşık 2 milyar dolar olduğunu belirtiliyor. Türkiye-İsrail arasındaki savunma sanayisi işbirliği 90’lı yıllarda başladı. Bu alanda 13 proje tamamlanırken, altı proje devam ediyor. Türkiye İsrail’den yüksek teknoloji gerektiren savunma sanayisi ürünleri alırken, İsrail Türkiye’den, daha çok askeri bot, üniforma benzeri malzemeler satın alıyor. Bilimsel işbirliği, savunma alanında AR-GE anlaşmaları, üniversitelerde ortak projeler, TÜBİTAK kapsamında projeler, savunma projeleri, enerji ve altyapıda işbirliği de iki ülke bilimsel anlaşmaları oluşturuyor.
İsrail’in Türkiye yatırımı
Türkiye’nin İsrail’e ihraç ettiği başlıca ürünler arasında demir-çelik, otomotiv ve yan sanayi, petrol ve petrol ürünleri, elektrikli makina ve cihazlar, dokumacılık ürünleri, kimyasallar, hazırgiyim, metal eşya bulunuyor. Türkiye’de 250’ye yakın İsrail firması faaliyet gösterirken, İsrailli firmaların Türkiye’deki yatırımlarının tutarı 500 milyon lirayı buluyor. Türk müteahhitlik firmalarının İsrail’de bugüne kadar üstlendikleri projelerin toplam değeri de yaklaşık 583 milyon doları bulunuyor.
Milyar dolarlık projeler bitti milyonluklar sürüyor
TÜRKİYE ile İsrail arasında biten ve devam eden projeler şöyle:
İsrail ile 632 milyon dolara 54 adet F-4 savaş uçağının modernizasyonu, 1 milyar doları geçti. 170 adet M60 tankının modernizasyonu da 650 milyon dolara yapıldı.
10 İnsansız Hava Aracı Heron 188 milyon dolara İsrail’den alındı.
F-4 uçaklarının hareket eden cisimleri algılamasını sağlayan Sentetik Açıklıklı Radar (SAR) sistemleri, 160 milyon dolara İsrail’e verildi.
F-4 ve F-16 uçaklarından alınan görüntülerin yere indirilmesini sağlayan Datalink 16 projesini İsrail yine kazandı. 120 milyon dolar ödenecek.
Mayına karşı korumalı “Yürüyen Kale” kara araçları ihalesini Türk BMC firması aldı. Araç, İsrail Hatehof firmasının Navigator aracı temel alınarak geliştiriliyor.