Hastane yangınında önemli detay! Kalitede sorun yok dediler, ama ortaya çıktı...

ÖNCEKİ gün İstanbul Gaziosmanpaşa’daki, Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde meydana gelen yangın faciası yürekleri ağıza getirdi. Hastane olarak kullanılan bir binada bile dış cephesinin cayır cayır yanması akıllara şu soruyu getirdi: ‘Bu bina hangi malzemelerle, nasıl yapıldı?’ 300 yataklı hastanede meydana gelen yangın, kısa sürede 15 katlı binayı tamamen sardı. Hastaların tahliyesi ve itfaiye ekiplerinin müdahalesi sonrası, yangın kontrol altına alındı. Korku dolu anların yaşandığı yangının bir benzeri de, yine aynı hastanede 7 yıl önce inşaatının devam ettiği sırada meydana gelmişti. Binanın dış cephesini 7 yıl sonra kısa sürede saran yangın, kullanılan malzemenin kalitesine ilişkin tartışmaları gündeme getirdi.

İLK FİRMA BİTİREMEDİ

Yangın haberi ile iki kez gündeme gelen hastanenin inşaatına 2000 yılında başlandı. Ankaralı Yenice İnşaat Limited Şirketi’nin üstlendiği proje uzun yıllar tamamlanmadı. Hastane inşaatının tamamlanması için 2010 yılında yeniden ihaleye çıkıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yaptığı ihaleyi ‘Serelyapı A.Ş.& Uyanıklar Ltd. Adi Ortaklığı’ kazandı. Ortaklık 28 Ekim 2010’da sözleşme imzaladı. Sözleşme bedeli 40 milyon 576 bin 800 TL olarak belirlendi. Projenin kesin kabulü 2013 yılı sonuna doğru yapıldı. İşin bitiminde ise güncel sözleşme tutarı 51 milyon 479 bin 398 lira oldu. Ortaklık, üstlendiği projenin tamamlanması için bir dizi alt yüklenici firma ile çalıştı.

PLASTİK KÖPÜK

Yangından bir gün sonra olay yerinde incelemelerde bulunan İZODER Isı Su Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ertuğrul Şen’in açıklamaları vahim tabloyu ortaya koydu. Binada hem dış cephe giydirmede hem yalıtım ürünlerinde yanıcı malzeme kullanıldığını belirten Şen, “2011’de aynı binada yangın çıktığında da uyarıda bulunduk ama dikkate alınmadı. Binadan bir yalıtım sonra boşluk en sonda da dış cephe giydirme var. Hem dış cephede hem yalıtımda yasaklı ürün kullanıldığını gördük. Plastik köpük kullanılmış. Bu ürünün değil kullanımı orada olması bile hata. Hem geçmiş hem bugün geçerli olan yönetmeliğe göre dış cephe giydirmede ve 28.5 metreden yüksek binada bu yanıcı ürünler kullanılamaz. Hatta bir iddiaya göre ilgili firma renk renk elinde, deposunda ne kadar plastik varsa getirip kullanmış. Örnekleri aldık gerekli incelemeleri yapacağız” dedi.

SAATLİ BOMBA

Bu tip riskli yapıların hala faaliyette olduğuna dikkat çeken ve bunları ‘saatli bomba’ olarak tanımlayan Şen, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile de görüştüğünü dile getirdi. Giydirme dış cepheli binalara dair bir envanter çıkarılması gerektiğine dikkat çeken Şen, “Bu hastane yangını büyük facia yaratabilirdi, biraz şans biraz erken müdahale ile can kaybı önlendi. Ama bundan sonrası için çalışmalar hızlanmalı. Hem denetim mekanizması güçlenmeli, hem eğitimler ve kamu spotları artmalı. Dış cephe giydirme binalar daha estetik göründüğü için yapılıyor, yapılsın da. Ama doğru ürün ve uygulama şart” dedi.

HASTANEYİ YAPAN MÜTEAHHİT ŞİRKETİN AVUKATI: MALZEMEDE KUSUR YOK, ONAY ALINDI

SERELYAPI SA.Ş.& Uyanıklar Ltd. Adi Ortaklığı Avukatı Gonca Aytaş ise Hürriyet’in sorusu üzerine yaptığı açıklamada “Kamu ihalelerinde, öncelikle teknik ve idare şartname olur. İhale öncesi belirlenir bunlar. Daha sonra yükleniciye verilir. İnşaata ilişkin proje de idare tarafından yükleniciye verilir. O kapsamda iş yürütülür. Yüklenici firmanın kendi yorumu olmaz. Öte yandan kamu ihalelerinde müşavir firma da olur. İdarenin, idari kontrolörleri de tüm aşamaları kontrol eder. Kullanılacak malzeme idarenin onayına sunulur. Onay sonrası kullanılır. Aksi taktirde, yüklenici taraf hak edişlerini alamaz. Kullanılacak malzeme belirlenir ve onaya sunulur. Onaydan geçince kullanılır. Biz orada esasında uygulayıcı durumdayız. Kullanılan malzeme de kusur yok ki onay alınmış. Proje, teknik ve idari şartnameye uygun yapıldı” dedi. Av. Aytaş, projenin kesin kabulünün 2013 Ekim-Kasım döneminde yapıldığını belirterek “Kesin kabul yapıldığı için Adi Ortaklığın sorumluluğundan bahsedilemez” şeklinde konuştu. Av. Aytaş, önceki gün yaşanan yangının nedenine ilişkin ise “Yangının meydana geldiği binanın 15’inci katında mutfak bulunuyor. Biz ilk etapta, mutfaktan kaynaklanmış olabileceğini tahmin ettik. Ancak idare (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) bu sabah (dün sabah), tıbbi atık kovasına atılan sigara izmaritinin yangına neden olduğu bilgisi geldi” şeklinde konuştu. Ortaklık avukatı 2011’de meydana gelen yangına ilişkin ise “İşçilik kusuru sonrası orada yangın meydana gelmişti. Kaynak makinesinden sıçrayan kıvılcım yerdeki talaşları tutuşturuyor. Yerde, izolasyon malzemeleri de olduğu için yangın hızla büyüyor. Yangın raporuna göre de, orada malzemenin kusurundan söz edilmiyor” dedi

KILIÇ: KÖPÜK NEDEN OLDU

Özgür ALTUNCU / İSTANBUL

İTÜ Makina Fakültesi İmalat Mühendisliği Bölümünden Eski İstanbul İtfaiye Daire Başkanı Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç Gaziosmanpaşa’daki Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çıkan yangının tamamen dış kaplamada kullanılan malzemeden kaynaklandığını söyledi. Kılıç, kolay yapılabilirliği ve ucuz maliyeti sebebiyle binaların çoğunda mantolama malzemesi olarak köpük kullanıldığını bunun da yangınlara davetiye çıkardığı uyarısında bulundu. Kılıç, “Dış cephede kullanılan malzemenin kolay yanıcı olmasından kaynaklanan bir yangın. Kullanılan malzeme yanıcı olunca birden bire parlar, anında yayılır. Çatıda başladı burada yangın. Yanan malzeme çatıdan düştüğü için aşağıdan yukarı tutuştu ve yayıldı. Panellerin içerisine normalde yanmaz malzeme olan taşyünü ve camyünü konulması lazım. Ancak daha kolay imal edildiği için bu levhaların içerisine köpük konuluyor ve yapıştırılıyor. Isındığı zaman bu malzeme ayrılıyor. Ayrılınca bu ortaya çıkan malzeme çok kısa sürede yanmaya başlar. Panellerin içine ‘Taşyünü’ konulsa istesen de yakamazsınız” diye konuştu.

KURAL ÇOK AMA DENETLEYEN YOK’

TÜRKİYEDE’de inşa edilen her binada uyulması gereken kurallar yangın yönetmeliğinde mevcut. Ancak uzmanlara göre sorun denetimsizlik. İnşaatlarda temel malzeme olan demir beton gibi ürünler dışında detaylı bir denetim yapılmadığını belirten uzmanlar, bu denetimsizliğin facialara davetiye çıkardığının altını çizdi. Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (İMSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Ferdi Erdoğan, malzeme seçiminden çok uygulama ve denetim konusuna dikkat çekti. Türkiye’de 2007’den bu yana yangın riskine karşı bir yönetmelik olduğunu belirten Erdoğan, “Yönetmelik tüm kuralları açık ve net belirtiyor. Ama bunu yapan müteahhit ya da taşeron belgeli mi, uygulama yapan usta belgeli mi ve finalde hakkıyla bir denetim oldu mu? bu soruların cevapları önemli. Bakanlık, denetim firmaları ya da sivil toplum kuruluşları denetimde daha aktif olmalı. Ülkemizde denetim firmaları maaşını müteahhitten alıyor. Bu firmalar iş kaygısı ile hareket etmemeli. Bu sistem değişmeli” dedi. İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım “yönetmelik zafiyeti yok, sorun riayet etmekte” dedi. İşin ehli olmayan çok sayıda kişinin inşaat sektöründe faaliyet gösterdiğini belirten Durbakayım, “Hastane yangını ikaz olsun, sektör ders çıkarsın. Firmalar iş yaparken bilmiyorsa bilene danışacak, destek alacak. Doğru yerde doğru ürün doğru uygulama ile yapılmak zorunda” dedi. Durbakayım, şantiyelerin proje tastik aşamasında ve iskan aşamasında denetlendiğini, bir ara denetim olmadığını da ekledi.

NEDEN YÖNETMELİĞE UYULMADI?

TAKSİM İlkyardım Hastanesi yangınıyla ilgili TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Nusret Suna tarafından basın açıklaması yapıldı. Aynı hastanede 2011’de bir yangın daha çıktığını hatırlatılırken şu ifadelere yer verildi: “Eğer bir binada birkaç yıl arayla iki büyük yangın çıkıyorsa, ortada apaçık bir sorun var demektir. Görünen o ki, 2011`de çıkan yangının nedenleri yeterince irdelenmemiş veya yangının çıkış nedenleri tespit edilmesine rağmen, sorunu gidermek yerine üstünün kapatılması, yok sayılması tercih edilmiştir. Dikkat edilmesi gereken bir nokta, yangının çatıda başlaması ve dış cephe boyunca hızla ilerlemesidir. Demek oluyor ki dış cephe malzemeleri sorunludur. Yangın yönetmeliklerine uygun malzeme kullanılmamıştır. İşin en ilginç noktası ise 2011`deki yangın yine dış cephe kaplaması üzerinde başlamış ve büyümüştür. Yangın yönetmeliklerinde “İnşaatlara kolay alevlenen yapı malzemelerinin kullanılmasına müsaade edilmeyeceği” açıkça ifade edilmektedir. İfade bu denli açıkken, Taksim İlkyardım Hastanesi inşaatında kolay alevlenen malzeme kullanılmasına kim ve neden göz yummuştur? Denetim sürecinde bu durum neden tespit edilmemiş ve neden dış cephede yangın yönetmeliğine uygun malzeme kullanılması sağlanmamıştır? Konuyla ilgili pek çok soru sorulabilir. Soruların işaret ettiği noktada, yapı üretim süreci ve denetim sisteminin sorunlu olduğudur. Kamu binalarının inşa süreci, sorunları daha da görünür kılmakta, denetim sistemindeki zafiyeti belirleyici olmaktadır.”