Ek vergiyle işimiz zor

DEMİRDE ABD’nin uygulayaca-ğı ek vergi için geri sayım başladı. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) araştırmasına göre, bu durumdan en çok etkilenecek ülkelerden olan Türkiye’nin yapabilecekleri çok fazla değil.

TEPAV analisti Ayşegül Taşöz Düşündere’nin imzasını taşıyan çalışmaya göre, demir-çelik ve alüminyuma ilişkin ek gümrük vergisi 23 Mart’ta uygulamaya girecek. Bu kapsamda demir-çelik ithalatında yüzde 25, alüminyum ithalatında ise yüzde 10 ek gümrük vergisi uygulanacak. Söz konusu uygulamadan en büyük etkinin sırasıyla Çin, Güney Kore, Rusya, Japonya, Brezilya, Almanya, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Türkiye’nin ihracatında gerçekleşmesi bekleniyor. Çin’in seçili ürünlerdeki ihracatında Amerika’nın yüzde 4.5 ile oldukça düşük bir pay aldığı görülürken, pazar çeşitliliği de göz önünde bulundurulduğunda, bu düzenlemeden en çok Brezilya, BAE ve Türkiye’nin negatif bir biçimde etkilenmesi bekleniyor. Türkiye’nin Amerika’ya en çok mal ihraç ettiği kalem ise, köşeli çubuk demir olarak öne çıkıyor.

KOZLAR SINIRLI

Rapora göre, ABD’nin kararı sonrası Türkiye de Amerikan pamuğu ithalatını zorlaştıracak tedbir alabilir. Türkiye’nin Amerika’ya ihracatında en çok etkilenecek olan 509 milyon dolarlık köşeli çubuk demir ihracatına karşılık, Türkiye’nin 497 milyon dolarlık pamuk ithalatını öne sürmesi dengeli bir cevap olarak görülebilir. Ancak Amerika, Türkiye’den en çok ithal ettiği ürüne ek vergi getirirken, Türkiye’nin misillemesi Amerika’dan en çok miktarda ithal ettiği uçak üzerinden değil, ancak üçüncü sıradaki pamuk üzerinden gelebiliyor. Ayrıca her iki malın sofistikasyon derecesi ya da ton başına fiyatı da birbirinden oldukça farklı bulunuyor.

Ayrıca, Amerika tek değil, birden çok ürüne ithalat vergisi getiriyor. Hacim olarak köşeli çubuk demirden daha düşük olsa da demir/çelik boru, demir/çelik yassı mamuller gibi yeni düzenlemeye tabii olacak ürünler, Türkiye’nin ihracatının yüzde 65’inden fazlasını Amerika’ya gerçekleştirdiği ürünler olarak dikkat çekiyor. Amerika’nın ihracatında ise, Türkiye’ye bu kadar bağımlı olduğu bir ihracat kalemi yok. Bunun da risk unsuru olduğu belirtilen rapora göre, Türkiye’nin yaşaşabileceği diğer sıkıntılar da şöyle sıralanıyor:

AB RİSKİ DE VAR

“Özetle, Türkiye’nin ihracattaki nitelik düzeyi ve pazar çeşitliliği, Amerika’ya misilleme tasarlarken elindeki kozlarını sınırlandırmaktadır. Olası bir misilleme gerçekleştirmeden önce, detaylı çalışmalarla pamuk ithalatı için alternatif kaynaklar bulurken pamuk haricindeki ürünleri de tanımlamak önem arz etmektedir. Diğer yandan ikili ticaret ilişkileri haricinde ABD’nin bu hamlesinin Türkiye’yi, AB-ABD ilişkilerinde yaşanacak değişiklikler kanalıyla da etkilemesi beklenmektedir. Geçmişte benzer bir vergi değişikliği sonrasında AB’nin Amerika’ya misilleme olarak Türkiye dâhil tüm ülkeleri kapsayan bir vergi artışı ile cevap verdiğini göz önünde bulundurmak gerekmektedir. Gümrük Birliğine rağmen Türkiye’nin negatif etkilendiği bu geçmiş tecrübenin bir benzerinin yaşanma ihtimali, Türkiye için önemli bir risk teşkil etmektedir.”