Emre ÖZPEYNİRCİ
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 22, 2008 00:00
Avrupa’da otomotiv devleri son yılların en zor günlerini yaşıyor. Otomotiv firmaları, satışların düşmesine bağlı olarak bir taraftan yeni model geliştirmeyi iptal ederken diğer taraftan 2008 yılı ciro ve kár hedeflerini tutturabilmek için üretim adetlerini düşürüyor. Türk otomotiv sektörü ise, Avrupa’daki daralmadan kurtulmanın yolunu gelişmekte olan pazarlara yönelmekte buldu.
AMERİKA’dan yayılan ekonomik dalgalanma ve petrol fiyatlarındaki hızlı yükseliş, Avrupa’da otomotiv pazarını çökme noktasına getirdi. Başta Renault, Opel, BMW olmak üzere bir çok uluslararası otomotiv şirketi Avrupa pazarındaki daralmaya bağlı olarak yeni model üretimlerini iptal ederken, bazıları da zorlu ekonomik koşullar nedeniyle üretimlerinde büyük azaltmalara gidiyor. Fransız Renault, Megane platformunda üretimini yapacağı yeni crossover modeliyle ilgili çalışmaları durdururken, büyük MPV modeli Escape’nin ve lüks modeli Vel Satis’in yerini alacak modelleri de iptal ettiğini açıkladı. General Motors Avrupa cephesinde ise benzer gelişmeler yaşandı. Opel, Insginia’nın (Vectra) üstünde konumlandıracağı ve 2010 yılında piyasa sunmayı planladığı yeni amiral gemisi olacak modeli askıya alırken, küçük SUV model geliştirmeyi ise iptal etti. Alman lüks otomobil markası BMW ise daha önce üreteceğini duyurduğu lüks SUV modeli X7’iyle ilgili planlarını durdurdu. Sektör uzmanları, aynı şekilde Volvo’nun küçük hatcback modeli C30’un yeni versiyonlarını geliştirmeyi durduğunu belirtirken Fiat’ın da mali hedeflere ulaşmak için yeni model sayısının azalttığını kaydediyorlar.
Satışlar düşerAnalistler, yeni modellerin otomotiv şirketlerinin büyümesinde anahtar rolü üstlendiğini belirterek, yeni model iptali veya ertelenmesinin firmaların uzun dönem satışlarını vuracağı uyarısında bulunuyor. Toyota’nın Avrupa’daki satışlarının da model azlığı nedeniyle düştüğü kaydediliyor. 2008 yılının ilk yarısında Toyota’nın Avrupa satışları yüzde 12.3’lük düşüşle 444 bin 822 adede geriledi. Renault CEO’su Carlos Ghosn otomobil satışlarındaki düşüşün ürün gamına bağlı olduğunu belirtirken, analistler, "Avrupa’da müşteriler düzenli olarak yeni modelleri bekliyorlar. Bu yüzden Avrupa, otomotiv endüstrisinin en geniş model sayısına sahip" diye konuşuyor. Automotive Research’un başkanı Ferdinand Dudenhöffer ise konuyla ilgili olarak, "Eğer otomotiv üreticileri ürün geliştirmeyi azaltırsa, müşterilerin yeni ürün talebinnden önce kısa süre karlılıklarını koruyabilirler" yorumunu yapıyor.
Türkiye’nin durumuAvrupa’da satışların daralmasıyla birlikte otomotiv firmaları yönünü, Rusya ve Türkiye başta olmak üzere Doğu Avrupa ve gelişmekte olan pazarlara çevirdi. İlk altı ayda özellikle Rusya’da otomobil satışlarının yüzde 40’ın üzerinde artması, Türkiye’deki otomotiv fabrikalarının Avrupa’daki daralmadan fazla etkilenmemesini sağladı. Türkiye’de bir tek Toyota direkt Avrupa’ya yönelik üretim yaptığı için küçük çaplı üretim azaltmasına giderken, özellikle Renault, Tofaş ve Ford Otosan, Avrupa dışı pazarlarla ihracattaki artışını sürdürdü. Özellikle Rusya, Türk otomotiv sektörünün 2008 yılı hedeflerinin gerçekleşmesinde önemli rol oynayacak. 2008’in ilk yarısında 1 milyon 645 bin adetlik oto satışıyla Almanya’yı sollayarak Avrupa’nın en büyük oto pazarı olan Rusya, Türk otomotivini de sevindirdi. Uludağ İhracatçılar Birliği (UİB) rakamlarına göre Rusya, yüzde 6.2 ihracat payı ile Türk otomotiv sektörünün 5’inci büyük ihracat pazarı olurken, İspanya ve Romanya’yı geride bıraktı. Türk otomotiv sektörünün Rusya’ya yapıtğı ihracat geçen yılın ilk 6 aylık dönemine göre yüzde 107 arttı. 2007’nin ilk 6 ayında Rusya’ya 407.7 milyon dolarlık ihracat yapan Türkiye, bu yılın aynı döneminde ihracat rakamını ikiye katlayarak 845.3 milyon dolarlık otomobil, kamyon, otobüs ve yan sanayi ürünü yolladı.
Kár hedefini tutturabilmek için üretim adedini düşürüyorlar
OTOMOTİV firmaları, maliyetleri düşürmek için bir taraftan yeni ürün geliştirmeyi iptal ederken diğer taraftan 2008 yılı ciro ve kár hedeflerini tutturabilmek için üretim adetlerini düşürüyor. BMW CEO’su Norbert Reithofer, 2008 yılında üretimi 20-25 bin adet arasında düşüreceklerini açıklarken, Mercedes ise Almanya ve Amerika’daki fabrikasında bu yıl sonuna kadar 45 bin adetlik üretim azatlmaya gideceğini duyurdu. Yeni model iptallerine başlayan Renault ise bu yıl 5 bin kişiyi işten çıkaracağını açıklarken, yeni Laguna’ya olan düşük talep nedeniyle Fransa’daki Sandouville fabrikasında iki vardiyadan bir vardiyaya geçmeye hazırlanıyor. Renault ayrıca, Twingo ve Clio’nun üretildiği Fransa Flins fabrikasında üretim adetlerinin yeniden gözden geçirileceğini açıkladı.Toyota da Avrupa’daki daralmaya bağlı olarak 8 Ağustos’ta İngiltere ve Türkiye’deki fabrikalarında üretimi düşereceğini ve geçici işçileri çıkartacağını açıkladı. Avrupa satış hedeflerini de düşüren Toyota, bu yıl için öngördüğü 1.27 milyon adetlik hedefi 1.19 milyon adede düşürdüğünü deklare etti.
Renault, en büyük pazarda Bursa desteğiyle büyüyecek
AVRUPA’da sıkıntı yaşayan Renault, Bursa’da üretilen yeni Symbol ile Rusya ve Doğu Avrupa’da büyümek istiyor. Önümüzdeki hafta Moskova’da düzenlenecek Uluslararası Otomobil fuarında dünya tanıtımı yapılacak yeni
Symbol’den çok şey bekleyen Renault, Avrupa’nın en büyük pazarı olan Rusya’da Symbol’un desteğiyle satışlarını bu yıl katlamak istiyor. Geçtiğimiz yıl Dacia markası da dahil olmak üzere 101 bin 166 adet araç satışı yaparak yüzde 3.9’luk pazar payı elde eden Renault, bu yıl Avrupa’nın en hızlı büyüyen pazarında payını Symbol’ün de desteğiyle yüzde 10’a çıkarmak istiyor. Moskova’da dünya tanıtımı yapılacak yeni Symbol’ün uluslararası test sürüşü ise Eylül ayı ortasında Bodrum’da gerçekleşecek. Tüm dünyadan gazetecilerin katılacağı test sürüşü Türkiye’nin tanıtımına da katkı sağlayacak. Bundan önce Dacia Logan, Opel Astra Sedan, Fiat Linea ve Mitsubishi L200’ün uluslararası test sürüşü ve dünya tanıtımı da Türkiye’de yapılmıştı.
Ford, Amerika’dan sonra Avrupa’da da kan kaybediyor
AMERİKA’da hem satışları düşen hem de mali krizin içinde bulunan Ford, güçlü olduğu Avrupa’da da Temmuz itibariyle sıkıntı yaşamaya başladı. 2007 yılını Avrupa’da rekorlarla kapatan Ford’un Temmuz ayı satışları bir önceki yılın ayın dönemine göre yüzde 4.7’lik düşüşle 149 bin 800 adede geriledi. Ford, Temmuz ayındaki bu kayba rağmen Avrupa’da ilk 7 ayda satışlarını yüzde 2 artırarak 1 milyon 196 bin 200 adede çıkardı. Ford Avrupa’nın Pazarlama ve Satış Direktörü Ingvar Sviggum, "Avrupa’daki ekonomik sıkıntılara rağmen biz 2008 yılını geçtiğimiz yılla aynı seviyede kapatmayı hedefliyoruz" dedi. Geçtiğimiz yıl Ford Avrupa’da 1 milyon 898 bin 700 araç satışı gerçekleştirmişti. Ford’un Avrupa’da en çok satan modeli olan Focus, Temmuz ayında geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 1200 adetlik kayıpla 31 bin 200 adet satıldı. Sviggum, yıl sonuna doğru piyasaya sunacakları yeni Fiesta’yla birlikte Avrupa’daki daralmadan etkilenmeden yılı tamamlayacaklarını belirterek, "Yeni Fiesta’yla ilgili olumlu yorumlar açıkçası bizi Avrupa pazarında umutlandırdı" dedi.
Rusya güldürdü
Diğer taraftan Ford, Temmuz ayında Avrupa’da düşüş yaşarken, Rusya başta olmak üzere çoğu Doğu Avrupa’da yer alan 30 ülkedeki güçlü satış Amerikan markanın yüzünü güldürdü. Ford, Rusya’da yüzde 26 büyürken, Türkiye’nin de içinde bulunduğu Doğu Avrupa ülkelerindeki toplam büyüme oranı ise yüzde 85 arttı. Böylece, Ford’un satışları bu ülkelerle birlikte Avrupa’da dengelenmiş oldu.
Tofaş’ın ilk altı aylıknet kárı 152.8 milyon YTL
KOÇ Grubu’nun lokomotif şirketlerinden Tofaş’ın, ilk yarı net kárı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 108 oranında artışla, 152 milyon 800 bin YTL ile beklentilerin hafif altında geldi. Reuters’ın yaptığı araştırmaya göre analistlerin, şirketle ilgili ilk yarı kár beklentisi 159 milyon 700 bin YTL düzeyindeydi. Tofaş’ın İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na (İMKB) bildirdiği finansal sonuçlarına göre, yılın ikinci üç aylık dönemindeki net kárı geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 55.8 artışla 68 milyon 700 bin YTL düzeyinde gerçekleşti.