Pirinçte cefa bize sefa ABD'ye
Güncelleme Tarihi:
Türkiye'nin ABD'den bu yıl başında haftalık pirinç ithalatı ortalama 20 bin ton iken,"Stoklar tükeniyor" spekülasyonlarıyla bu sayı haftalık 130 bin tona dayandı... ABD'nin yılbaşından bu yana tüm dünyaya sattığı pirinçten elde ettiği kazanç 2 milyar doları buldu.
Cumhuriyet Gazetesi'nden Necden Çalışkan'ın haberine göre, yıllık ortalama 600 bin tonluk pirinç tüketiminin 200 bin tonunu ithal eden Türkiye, son iki haftada ABD'den 260 bin tonluk pirinç almak için kontrat imzaladı.
Amerikalı bayram yaptı
Resmi Gazete'de 18 Nisan Cuma günü yayımlanan bir kararla ABD'li pirinç üreticileri bayram etti. TMO'ya "yüzde 0" gümrük vergisi ile pirinç ithal etme izni verildi.
Üretim ve tüketimde değişiklik olmamasına karşın fiyat spekülasyonunun da etkisiyle ABD'nin yılbaşından bu yana tüm dünyaya sattığı pirinçten elde ettiği kazanç 2 milyar doları buldu.
Pirinç fiyatlarındaki spekülasyonlar devam ederken son iki haftada Türkiye'nin, ABD'den 260 bin tonluk pirinç ithal etmek için kontrat yaptığı belirlendi. ABD Tarım Bakanlığı'nın (USDA) haftalık tarımsal ürün satışı raporlarına göre, Türkiye 3-17 Nisan tarihleri arasındaki iki haftalık dönemde ABD'de
| YTL | ÜRETİM (BİN TON) |
| 1997 | 165 |
| 1998 | 189 |
| 1999 | 204 |
| 2000 | 210 |
| 2001 | 216 |
| 2002 | 216 |
| 2003 | 223 |
| 2004 | 294 |
| 2005 | 360 |
| 2006 | 418 |
| 2007 | 389 |
USDA'nın haftalık açıkladığı ihracat rakamlarına göre, iki haftada ABD'nin Türkiye'ye teslim ettiği (accumulated exports) pirinç miktarı 98 bin tonu buldu. Ayrıca aynı dönemde ABD, Türkiye'ye 160 bin ton pirinci de gelecek dönemde teslim etmek üzere (outstanding sales) işlem yaptı. Bu ithalatının ne kadarının Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından alındığı açıklanmazken söz konusu dönemde TMO'ya ayrıca 100 bin ton gümrüksüz (yüzde 0 vergi) pirinç ithalatı yapması için Bakanlar Kurulu kararı çıkarıldı. Kararın ardından, USDA'nın gelecek hafta açıklayacağı rakamlarda Türkiye'ye ne kadarlık pirinç satmış olacağı şimdiden merak konusu oldu.
Yerli üreticiye destek ABD'yi kızdırmıştı
2004 yılına kadar 100 bin ile 200 bin ton arasında seyreden Türkiye'nin pirinç üretimi, yerli çeltik üreticilerini desteklemek için gümrük vergisinin yüzde 45'lere kadar çıkarılmasıyla 400 bin tona kadar dayandı. Fakat en önemli pazarlarından biri olan Türkiye'yi kaptırmak istemeyen ABD, 2005'te Türkiye'yi "Ticaret kurallarını gümrük vergilerini yüksek tutarak ihlal ediyor. Benden pirinç almıyor" gerekçesiyle Dünya Ticaret Örgütü'ne (DTÖ) şikâyet etmişti. DTÖ bünyesinde incelemeler devam ederken Türkiye aleyhine veya lehine şu ana kadar herhangi bir yaptırım doğuran karar çıkmadı. Türkiye'nin yılda 600 bin ton civarında pirinç tüketimi var. Bunun 400 bin tonu iç üretimden, 200 bin tonu ise ithalattan karşılanıyor.