Vahap MUNYAR-Nilgün KARATAŞ - Uğur ERGAN
Oluşturulma Tarihi: Nisan 17, 2008 00:00
Pirinç yüzünden Haiti, Filipinler ve Mısır’da halk sokaklara dökülürken, dünyada "Mısır, pirinç, buğday 4x4 araçlara yakıt mı olsun, insanların karnının doyması mı öncelik olsun" tartışması büyüdü.
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, "Petrole alternatif yakıt geliştirelim derken insanların gıdasını elinden almayalım" dedi. Eker, bu çağrısını BM’de de yaptığını söyledi.
HAİTİ, Filipinler, Mısır gibi ülkelerde pirinç krizi halkı sokaklara dökerken, dünyada "Mısırı, pirinci, buğdayı 4x4 araçlara yakıt yapıp aç mı kalalım" tartışması alevlendi. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, "Petrole alternatif yakıt geliştirelim derken insanların gıdasını elinden almayalım. İnsan gıdası olmayan yağlı bitkilere odaklanalım" çağrısıyla tartışmanın, "Önce insan gıdası" tarafında yer aldı. Eker, dünyada buğday, mısır, pirinç üretiminin kuraklığa rağmen arttığını, sıkıntının biyoetanol, biyodizele yönelişten kaynaklandığını vurguladı.
TEMEL BESİNDEN OLMAZ: Mehdi Eker, Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Komitesi Tarım Bakanları toplantısında Kasım 2007’de bir çağrı yaptığını ifade ederek, şunları söyledi: "Avrupa Birliği (AB) ile ABD, insan için temel gıda olan ürünlerden petrole alternatif yakıt geliştirmeye dönük kararlarını gözden geçirmeli. AB ve ABD, 2010’a kadar benzine karşıtıralacak biyoetanol oranı ile motorine karıştırılacak biyodizel oranını yüzde 10’a çıkarmayı programına aldı. Bu, insanın temel gıdası olan buğday, pirinç, mısır, kanola, ayçiçeği gibi ürünlerin o tarafa doğru kayması anlamına gelir."
SIKINTININ KAYNAĞI BU: Küresel ısınma ve kuraklığın dünyadaki tarım ürünleri üzerinde olumsuz etkisinin herkes tarafından bilindiğini hatırlatan Eker, şöyle konuştu: "Buna rağmen dünyada buğday, pirinç, mısır üretimi artıyor. Sadece ABD’de bile mısır üretimi 60 milyon ton arttı. Dolayısıyla bugün dünyanın çeşitli noktalarında çekilen sıkıntının kaynağında, yükselen petrol fiyatlarına karşı temel gıda ürünlerinden biyoetanol elde edip, benzine karıştırma çabası yatıyor."
4X4 ÖRNEĞİ DOĞRU MU: Eker, "İnsanlar aç kalırken, 4x4 araçlara petrola alternatif yakıtı temel gıdalardan sağlamak doğru değil" tezlerinin ortaya atıldığının hatırlatılması üzerine şunları dile getirdi: "Doğrudur. Yağlı tohumdan yağ elde etmek için 3-3.5 kilo kullanmak gerekiyor. Ama 100 litre yağ elde etmek için 300 kilo tohum kullanılması gerekiyor. Bu durum, buğday, mısır, pirinç, şeker kamışı gibi temel gıdaların asıl amaca dönük kullanımını azaltıyor."
ASPİR DENİYORUZ: Dünyanın varili 110 doları aşan petrole karşı alternatif yakıt arayışlarına dikkat çeken Mehdi Eker, şu değerlendirmeyi yaptı: "Elbette bu arayışlar olacak. Ancak, bu arayışlar insanın temel gıdasını tehdit etmemeli. Pirinç, buğday, mısır, ayçiçeği, şeker kamışı, kanola insan için temel gıdalar arasında. Öyleyse yağı yakıta dönüştürülibelecek başka bitkiler bulmalıyız. Örneğin biz şu anda Anadolu’da ’aspir’ adlı bir bitkiyi deniyoruz. Kiloda yüzde 35 yağ elde edilebilecek, tohumu biraz ayçiçeğini de andıran bir bitki. İlk aldığımız sonuçlar olumlu. O yüzden aspir üretimini teşvik kapsamına aldık, üretiminin artırılmasını istiyoruz."
Türkiye’de buğday pirinç krizi yok
TARIM ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Türkiye’de başta buğday ve pirinç olmak üzere bazı tarım ürünlerinde "kriz" yaşandığı izlenimi verenleri eleştirdi. Eker, "Türkiye’nin buğdayı da pirinci de yetecek kadar var. İki üründe de eldeki ürün, bizi yeni hasat dönemine taşır. Bazı spekülatif hareketler yüzünden fiyatlar artıyor. Ama örneğin buğdayın bizdeki fiyat artışı yüzde 60 iken dünyadaki artış bunun iki katı. Geçen yıl, 20-30 yılda bir yaşanan cinsten kuraklık yaşadık. Buğday üretimine etkisi çok sınırlı oldu. Üretimde 400-500 bin tonluk bir eksiklik söz konusuydu" dedi.
Spekülatörü terbiye ederim siz bulgur yiyin
TARIM ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, dün TBMM’de gazetecilerin sorularını yanıtlarken, Türkiye’de gıda fiyatlarında artışa neden olan spekalütörleri tespit ettiklerini belirterek, "Vatandaş üç gün pirinç yemezse bir şey olmaz. Ben pirinç yerine bulgur yiyorum. Hem daha sağlıklı. Basın da bu olayı köpürtmesin" dedi. Eker, şunları söyledi: "Serbest piyasa ekonomisinde her fiyata satabilir. Siz almayacaksınız. O zaman spekülatörler haksız kazanç elde edemez. Bu yıl 77 firmaya 130 bin ton pirinç sattık. Bunların arasında fahiş fiyatla piyasaya sürenleri tespit ettik. Ben onları terbiye ederim, etmeye de başladık."
Yoksul ülkeleri daha zora düşürmeyelim
MEHDİ Eker, 2007 yılı kasım ayında BM Gıda ve Tarım Komitesi Bakanlar Toplantısı’nda ABD ve AB ülkelerine yaptığı çağrıyı şöyle yineledi: "Petrole alternatif yatık arayışlarında buğday, mısır, pirinç, şeker kamışı gibi ürünlerin kullanılması, en çok bunları ithal etmek durumunda bulunan yoksul ülkeleri sıkıntıya sokuyor. Yükselen fiyatlar yoksul ülkelerde açlık tehlikesini daha da artırıyor. Gelin yoksul ülkeleri daha da zora, dara düşürecek adımlardan vazgeçelim."
Üretimi azaltmak bir yana rekabet gücümüzü artırır
TÜRKİYE Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, "çevreci" bir oda olarak biyoyakıtlara "bilimsel ve planlı" olması koşuluyla destek verirken, "Özellikle tarımsal girdilerde en önemli kalemi mazotun oluşturduğu ve dünyanın da en pahalı mazotununun kullanıldığı ülkelerden biri olan Türkiye’de biyoyakıtların tarım sektörü açısından umud vaad ediyor" dedi. Günaydın, şu değerlendirmeleri yaptı: "Türkiye sağlıklı bir planlama yaparsa, gıda üretimi için ayrılan alanlara dokunmadan, biyoyakıt için bir yer bulabilecek ülke. Bu açıdan bazı ülkeler için tehdit oluşturan bu unsur, Türkiye için şimdilik tehdit değil. Türkiye’nin gıda üretimi azaltmak bir yana tarımdaki rekabet gücünü yükseltir."
MGK gıda krizini görüşecek
MİLLİ Güvenlik Kurulu’nun (MGK) 24 Nisan’da yapılacak olağan toplantısında, tüm dünyayı etkisi altına alan ve az gelişmiş ülkelerde şiddet olaylarına neden olan gıda krizi ele alınacak. Türkiye’nin tarımda karşılaşabileceği sorunlar ve bunlara karşı alınacak önlemlerin MGK’da ayrıntılı şekilde konuşulması bekleniyor. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker ve konuyla ilgili bürokratların MGK’da bir sunum yapmaları da öngörülüyor. Gıdadaki krizin yanısıra ekonomideki durgunluk da MGK’da görüşülecek.
Keşke daha çok kullanılmayan arazileri değerlendirebilsek
TÜRK Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) eski başkanlarından Erkut Yücaoğlu, biyoyakıtlar konusunda faaliyet gösteren bir işadamı. MAP-Turkuaz Grubu’nun Yönetim Kurulu Başkanı Erkut Yücaoğlu, gıda fiyatları açısından biyoyakıtların ancak ikinci dereceren bir unsur olduğunu söylerken, gıda üretimi açısından biyoyakıtlar bir tehdit mi" sorusuna şu yanıtı verdi: "Bu sorunun yanıtı ülkeden ülkeye göre değişiyor. Ekilebilir tarım araziniz varsa ve bunu yakıt hammaddesiyle değiştiriyorsanız sorun olmaz. Türkiye’de keşke daha çok biyohammadde üretebilsek, o zaman daha çok kullanılmayan araziler değerlenecek. Tarım potansiyelini tam kullanamayan ülkeler için biyo hammadde bitkileri stratejik bir önem taşıyor. Ama tarım alanları zaten sınırlı olan ülkelerde gıda eksikliğine ve ithalat zorunluluğuna yol açar. Türkiye’de esas itibariyle yapması gereken gereken tarımın teşvik edilmesi ve ekilemeyen alanların ekilmesi."