Oluşturulma Tarihi: Aralık 11, 2007 00:00
Gayri safi milli hasılada yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2 büyüme yaşandı.
Büyümenin düşük çıkmasında kuraklık yüzünden tarımdaki yüzde 7.8’lik küçülme etkili oldu. Büyümenin düşük kalmasında
seçim ortamıyla yavaşlayan inşaat sektörü de rol oynadı. Kesintisiz büyüme rekoru 23 çeyreğe ulaşmakla birlikte son 22 çeyreğin en düşük oranlı büyümesi yaşandı.
SON beş yılda hızlı bir büyüme kaydeden Türkiye ekonomisi, bu yılın üçüncü çeyreğinde sert bir fren yaptı. Gayri safi milli hasılada (GSMH) yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2 büyüme yaşandı. Büyümenin düşük çıkmasında küresel ısınmayla gelen kuraklığın sonucu tarımdaki yüzde 7.8’lik küçülme etkili oldu. Kesintisiz büyüme rekoru 23 çeyreğe ulaşmakla birlikte son 22 çeyreğin en düşük oranlı büyümesi kaydedildi. Tümünde yüzde 5 büyüme hedeflenen bu yılın ilk dokuz aylık döneminde GSMH büyüme oranı yüzde 4 olarak gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), üretim yöntemiyle hesaplanan gayri safi milli hasıla (GSMH) ve harcama yöntemiyle gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) gerçekleşmelerini açıkladı.
GSYH YÜZDE 1.5 ARTTI: Üretim yoluyla hesaplanan gayri safi yurt içi hasılaya (GSYİH) göre ise üçüncü çeyrekte büyüme sadece yüzde 1.5 düzeyinde gerçekleşti. Üretim yöntemiyle hesaplanan GSYİH, geçen yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla yüzde 7.2 artışla 190 milyar 634 milyon YTL, dolar cinsinden yüzde 22.8’lik artışla 146 milyar 541 milyon dolar, sabit fiyatlarla yüzde 1.5 artışla 48.3 milyon YTL düzeyinde gerçekleşti. Üretim yöntemiyle GSYİH, dokuz aylık dönemde cari fiyatlarla yüzde 11.6 artarak 468 milyar 212 milyon YTL, dolar cinsinden yüzde 19.2 artışla 348 milyar 472 milyon dolar, sabit fiyatlarla ise yüzde 3.8’lik artışla 121.7 milyon YTL oldu.
22 ÇEYREĞİN EN DÜŞÜĞÜ: GSMH’da kesintisiz büyüme rekoru 23 çeyreğe çıkarken, son 22 çeyreğin en düşük oranlı büyümesi kaydedildi. Ağır ekonomik kriz yılı olan 2001’de yaşanan hızlı küçülmenin ardından 2002’nin ilk çeyreğinde yüzde 0.6 büyüme kaydedilmiş, izleyen çeyreklerde ise yüzde 10’ları aşan rekor büyüme oranları yaşanmıştı. Anılan dönemde 2002’nin ilk çeyreğindeki yüzde 0.6’lık büyümeden sonra, en düşük büyüme oranı, bu yılın üçüncü çeyreğinde kaydedildi. Bu arada TÜİK, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 3.9 olarak açıkladığı büyüme oranını da yüzde 4.1’e revize etti.
KAMU HARCAMALARI ARTTI: Devlet nihai tüketim harcamaları ise ilk çeyrekteki yüzde 8.8’lik artışın ardından ikinci çeyrekte de yüzde 7.4, üçüncü çeyrekte yüzde 6.4 arttı. Söz konusu harcamalarda dokuz aylık aylık dönemlere göre artış yüzde 7.4 düzeyinde oluştu. Devlet harcamalarındaki artış mal ve hizmet alımlarından kaynaklandı. Maaş ve ücret ödemeleri ocak-eylül döneminde sabit fiyatlarla sadece yüzde 1.2 artarken, büyük bölümünü mal ve hizmet alımlarının oluşturduğu diğer cari harcamalarda yüzde 14.9 artış yaşandı. Kamu sektörünün ilk çeyrekte sabit fiyatlarla yüzde 9.1, ikincide yüzde 33.7 artan gayri safi sabit sermaye oluşumu üçüncü çeyrekte yüzde 11.5 arttı ve dokuz aylık artış yüzde 18.5 oldu.
İnşaatın büyümesi yüzde 5.4’te kaldı, tarım yüzde 7.8 küçüldüYılın üçüncü çeyreğinde büyümede yaşanan sert frende, tarım sektöründeki yüzde 7.8’lik küçülme etkili oldu. Tarım sektöründe ocak-eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5.6’lık bir küçülme yaşandı.
Milli gelirde yüzde en büyük paya sahip olan sanayinin ilk çeyrekteki yüzde 7.5 ve revize verilere göre ikinci çeyrekte yüzde 4 olan büyüme hızı, üçüncü çeyrekte yüzde 3.7’ye düştü. Sektörde ocak-eylül dönemi itibariyle büyüme oranı yüzde 5 düzeyinde oluştu.Son yıllarda hızla büyüyen inşaat sektörü de fren yaptı. İnşaatta ilk çeyrekte yüzde 16.5, ikincide yüzde 15.7 olan büyüme oranı üçüncü çeyrekte yüzde 5.4’te kaldı. İnşaat sektörü yılın ilk dokuz ayında yüzde 11.5 büyüdü.
TZOB: Önümüzdeki dönem için küçülmeyi iyi görünTÜRKİYE Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, "Kuraklığın etkisiyle tarımda belirli bir gerileme olması kaçınılmazdır. Nitekim bu üçüncü milli gelir tahmininin ilk 9 aylık sonucuna baktığımızda tarımda yüzde 7,8 küçülme yaşanmıştır. Kesin sonuçlar için 2008 yılı Mart ayını beklememiz gerekmektedir. Ancak, mevcut rakamlar da gösteriyor ki, tarım 2007 yılında önemli oranda küçülmüştür. Önümüzdeki dönem için belirlenecek politikalarda bu durum dikkate alınmalıdır" dedi.
9 aylık milli gelir 348.6 milyar dolarYILIN temmuz-ağustos-eylül dönemini kapsayan üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre GSMH cari fiyatlarla yüzde 7.5 artışla 190 milyar 990 milyon YTL, sabit fiyatlarla ise yüzde 2 artışla 48.1 milyon YTL oldu. GSMH, dolar cinsinden ise yüzde 23.1 artarak 146 milyar 804 milyon dolar düzeyinde oluştu. Dokuz aylık dönemde 348 milyar 661 milyon dolar düzeyinde gerçekleşen GSMH’da geçen yıla göre dolar cinsinden artış da yüzde 19.3 düzeyinde gerçekleşti.
Seçim öncesi duran tüketim artıyorYılın ilk çeyreğinde sabit yüzde 2 oranındaki bir büyümenin ardından, ikinci çeyrekte yüzde 0.7 gerileyen özel nihai tüketim harcamaları, üçüncü çeyrekte yüzde 3.6 artış gösterdi.
Özel nihai tüketim harcamalarında dokuz aylık büyüme yüzde 1.8 düzeyinde gerçekleşti.Dayanıklı tüketim harcamaları ise ilk çeyrekteki yüzde 1.1, ikinci çeyrekteki yüzde 9.7’lik rekor küçülmenin ardından üçüncü çeyrekte yüzde 5.1 artış gösterdi.
Konut sahipliği harcamaları ise her üç çeyrekte ve dokuz ay itibariyle yüzde 2.4 büyüdü.