Türkiye'nin en büyüğü Tüpraş

İşte rapordan çarpıcı satırbaşları...

Kamunun payı azalıyor
Karlılıkta iyileşme yok
Banka kredisi kullanımı azalıyor
İhracat artıyor
Otomotiv sektörü ihracatın şampiyonu
Listede yabancıların payı artıyor

Türkiye'nin en büyük şirketlerinin foto-analizi için tıklayın

KAMU ŞİRKETLERİ AZALIYOR

İSO 500 kapsamındaki sanayi kuruluşları içindeki kamu kuruluşlarının sayısı giderek azalıyor. İSO raporuna göre, kamu kurulusu sayısı 2001’de 32, 2005’te 15 iken, 2006’da 13’e düştü. 2006’da İSO 500 içindeki 13 kamu kuruluşlarının üretimden satışlardaki payı yüzde 7.4 iken, ihracattaki payı ise yüzde 2 oranında oldu. Kamu kuruluşlarının aktiflerdeki payı da yüzde 17.1’e gerilerken, İSO 500’ün yarattığı net katma değerin yüzde 10’unu, brüt katma değerin ise yüzde 13.2’sini yarattı. İSO 500’ün istihdamının yüzde 14.6’sı kamu kuruluşları tarafından sağlandı.

KARLILIKTA İYİLEŞME YOK

Özel büyük kuruluşlarda 2001 sonrası, 2002, 2003 ve 2004 yıllarında mali yapıda dış kaynak kullanımında iyileşme sağlanırken, 2005 yılında toplam borçların varlık finansmanı içindeki payı az da olsa tekrar arttı. Raporda, 2005 yılında varlık finansmanındaki iyileşmenin durduğuna işaret edilerek, bu gelişmenin karlılığın gerilemesinde önemli rol oynadığı vurgulandı. 2006’da da karlılığın olumlu bir gelişme göstermesine rağmen, dış kaynak/varlık toplamı oranında bir iyileşmeden söz etmenin mümkün olmadığı kaydedildi.�

Özel büyük kuruluşların toplam borçlarının, varlık finansmanındaki payının 2001’de yüzde 66.5 iken, 2004’te enflasyon muhasebesi uygulamasıyla birlikte yüzde 45.7’e geriledi. Bu oran 2005’te yüzde 47.1’e, 2006’da ise yüzde 47.7’e yükseldi. Raporda, geçtiğimiz yıl özel kuruluşların vergi öncesi dönem karının 2005’te yüzde 7.3’ten yüzde 9.5 yükseldiği, özkaynak payının yüzde 45.6’dan yüzde 42.8’e gerilediği ifade edildi.

BANKA KREDİSİ KULLANIMI AZALDI

Banka kredisi kullanımının azaldığına dikkat çekilen raporda, özel büyük kuruluşlarda uzun vadeli borçların toplam borç içindeki payının ise yüzde 30.6 olduğu belirlendi. Rapor, kamu kuruluşlarının kısa vadeli borçlarının arttığını ortaya koyarken, kamunun kısa vadeli borçlarının toplam borçlar içindeki payının yüzde 67.6,  finansal borçların payı yüzde 12.1, uzun vadeli borç payı ise yüzde 32.4 oldu.�

TOPLAM İHRACAT YÜZDE 19 ARTTI

Rapora göre, geçen yıl 500 büyük sanayi kuruluşunun 453'ü ihracat yaparken, bir önceki yıla göre toplam ihracat yüzde 19 arttı. 2005 yılında yüzde 14.8 artan özel büyük kuruluşların ihracatı 2006 yılındaki yüzde 18.5 yükseldi. 2005 yılında yüzde 61.4 oranında gerileyen kamu kuruluşlarının ihracatı ise 2006 yılında yüzde 48.4 arttı.

Geçen yıl, 500 büyük sanayi kuruluşunun yaptığı ihracatın alt sektörler itibarıyla dağılımında ise yüzde 28.1'lik payı ile otomotiv endüstrisi ilk sırayı aldı. Otomotiv endüstrisini yüzde 19.6 ile metal ana sanayi, yüzde 17.5 ile metal eşya ve makine teçhizat ve mesleki aletler sektörü izledi.

İHRACATA TÜPRAŞ DAMGASI

Bu arada, Tüpraş, üretimden satış, katma değer ve karlılık ile beraber ihracatta da 2006 yılına damgasını vurdu. İSO'nun “Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2006 Yılı Raporu”na göre Tüpraş, 3 milyar 44 bin 360 dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Tüpraş'ı 2 milyar 545 milyon 866 bin dolar ile Toyota, 2 milyar 461 milyon 605 bin dolar ile Ford Otomotiv izledi. Oyak-Renault 2 milyar 176 milyon 508 bin dolar ile dördüncü, Vestel Elektronik 1 milyar 816 milyon 954 bin dolar ile beşinci oldu. İhracatta ilk 10'a giren diğer kuruluşlar ise Tofaş, Arçelik, Beko Elektronik, Habaş Sınai ve Bosch Sanayi olarak sıralandı.

YABANCI ŞİRKET SAYISI ARTTI

500 büyük kuruluş içinde 2005 yılında 136 yabancı sermaye paylı kuruluş varken, bu sayı 2006’da 145’e yükseldi. 500 büyük sanayi kuruluşu içindeki ilk 50 kuruluştan 19’unu yabancılar sermaye paylı kuruluşlar oluştururken, üretimden satışların yüzde 18.2’sini de bu kuruluşlar gerçekleştirdi.

Brüt katma değerde ilk 50 içindeki yabancı sermaye paylı büyük sanayi kuruluşlarının toplam katma değerin yüzde 15.7’sini yarattı. Dönem net kar ve zarar toplamında ise bu şirketlerin payı ilk 50’de yüzde 19.7 oldu.

Yabancı sermaye paylı kuruluşların ilk 50 içindeki ihracat payı yüzde 30.8 iken, bu oranın 2005’e göre sabit kaldığı görüldü. Rapor, yabancı sermaye paylı kuruluşların ekonomik büyüklüklerden daha fazla pay aldığını, daha verimli çalıştığını ortaya koydu.