Erken rekor

DOLARDA yeni tarihi zirve 2.8290 lira. Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) faiz arttıracağı, Çin’in yuan atağı, Türkiye’nin kredi notuna ilişkin görüşmelerin yapılacağı oldukça sıkıntılı sonbahar sürecinde Türkiye ekonomisine bir kırılganlık daha eklenmiş oldu: Erken seçim. Gün boyu koalisyon görüşmelerini olumsuz bir havada bekleyen piyasa AK Parti ile CHP’nin toplantısının bittiğinin ilan edilmesiyle bir anda alt üst oldu. Saat 15.34’te 2.7840 lira olan dolar 15.35’te toplantı bitti açıklamasıyla hızla değer kazanmaya başladı. Türk Lirası’nın değer kaybı hızla devam etti, dolar önce 2.81’i aştı ardından bankalararası piyasada saat 17.45 itibariyle en yüksek 2.8290 liraya kadar çıktı. Serbest piyasada ise dolar günü 2.8240 liradan kapattı. Bir günde dolar 5 kuruşu aşkın değerlenirken Türk Lirası yüzde 2’ye yakın değer kaybetti. Borsa İstanbul’da kayıp yüzde 1.39 oldu ve borsa 77 bin 85 puandan günü tamamladı. Euro da dolarla beraber hareket etti ve 3.1465 lirayla zirveye çıktı. Sepet kur da 2.9764 lirayı aşarak yeni tarihi zirvesini gördü. Türkiye’nin 10 yıllık gösterge tahvili önceki gün son işlemde yüzde 9.64 seviyesindeyken dün yüzde 9.90 görüldü. Bir günlük yükseliş 25 baz puana kadar ulaştı.

MERKEZ DEVREYE GİRMELİ

Saxo Capital Markets Strateji Uzmanı Cüneyt Paksoy piyasanın şimdi erken seçimin hangi tarihte ve ne şekilde olacağına odaklandığını vurguladı. Paksoy “Meclis’teki partilerin mutabakatıyla mı erken seçim kararı alınacak yoksa Cumhurbaşkanı resen mi karar alacak. Bu çok önemli. Eğer mutabakatla alınırsa bir miktar piyasadaki ateşi öteleyebilir anketler gelene kadar denge bulunana kadar yükselişe bir mola gelebilir. Ama cumhurbaşkanının kararıyla olursa negatif fiyatlama artabilir. Dolarda 2.82 lira Merkez Bankası için de kritik eşik. Bundan sonra onun adımları da önemli olacak. Piyasanın gözü daha aktif bir Merkez Bankası arayacak” dedi. Paksoy doların altı büyük para birimine göre değerini gösteren dolar endeksinin 96 seviyelerinde yani düşük olmasının lehimize olduğunu belirtirken şöyle konuştu: “Bir de dolar endeksi yükselse yani yurtdışında da dolar yükselseydi Türk Lirası’nın değeri çok daha fazla düşerdi.”

GÜVEN AZALACAK

ALB Forex Araştırma Uzmanı Enver Erkan piyasaların en istemediği senaryonun gerçekleştiğini dile getirerek bu durumun Türkiye ekonomisine yönelik güven unsuru üzerinde olumsuz etki yaratacağı gibi yüksek seyreden ülke risk piriminde de siyasi kaynaklı yukarı yönlü hareket yaratacağını vurguladı. Erkan “Borçlanma araçları piyasasında çok önemli yabancı satışı olduğunu biliyoruz. Bu durumun hisse senedi piyasasına yansımalarını da görebiliriz. Kurda 2.80 lira eşiği üzerinde kalıcılıkla beraber yeni rekorlar görebiliriz. Dış şoklara karşı duyarlılık çerçevesinde 290-3.00 lira gibi seviyeleri değerlendirmemiz de gerekebilir.”

‘Makro görünüm daha kötüleşir’

BOĞAZİÇİ Üniversitesi Öğretim Görevlisi İsmet Demirkol erken seçimden nasıl bir sonuç çıkacağı için konuşmanın erken olduğunu belirterek “Türkiye’nin makroekonomik verileri derinden etkilenebilir. Dolarda ne yazık ki yıl sonu 2.90-3.15 lira seviyelerini görmek mümkün. Cari açığı da eklediğimizde kısa vadeli dış borcumuz 220 milyar dolar civarında bu rakamın yüzde 85’i ise sadece özel sektöre ait. Büyüme yavaşlıyor. Türkiye güçlü ve geniş tabanlı bir koalisyon hükümeti ile sermaye girişi yaratarak dolarda da yükselişi frenleyebilirdi” diye konuştu.

Dolar tarihi zirveye nasıl çıktı?

1- 5 Haziran - 2.6611
Seçim öncesi son işlem günü. Dolar beklemede.

2- 8 Haziran - 2.8085
Hİç bir parti tek başına iktidar olacak sayıda oy alamadı. Belirsizlik doları yükseltti.

3- 25 Haziran - 2.6540
AKP- CHP koalisyonunun kurulacağı beklentisiyle dolar geriledi.

4- 14 Temmuz - 2.6307
Koalisyon görüşmelerinin sürmesi doları seçim öncesinin de altına döndürdü.

5- 20 Temmuz - 2.6980
Suruç’taki canlı bomba saldırısı piyasayı tedirgin etti, dolar yükseldi.

6- 24 Temmuz - 2.7535
Suruç sonrası çatışmanın artması, erken seçimin yeniden ortada olması doları yükseltti.

7- 5 Ağustos - 2.7901
Erken seçim tartışmalarına FED’in eylülde faiz artıracağı beklentisiyle dolar arttı.

8- 13 Ağustos - 2.8220
AKP-CHP koalisyon görüşmeleri olumsuz sonuçlandı, dolar tarihi zirveye çıktı.