Kadınsan işin zor
Güncelleme Tarihi:
Kadınlar Türkiye’de işgücü piyasasında akademik olarak tanımlanan tüm ayrımcılıklara maruz kalıyor. Mesleki ayrımcılağa uğrayan, düşük ücretle çalıştırılan kadınlar çok zor terfi ediyor. Kadınların sadece 7.7 milyonu istihdamda iken 20 milyonu işgücü dışında bulunuyor.
CUMHURBAŞKANI Tayyip Erdoğan, “Kadın ile erkeği eşit konuma getiremezsiniz, o fıtrata terstir. Kadınlara erkeklerin yaptığı her işi yaptıramazsınız” sözleri kadın örgütleri tarafından ‘ayrımcılık’ olarak nitelendirirken bir kez daha gözlerin kadın istihdamına çevrilmesine neden oldu. Türkiye’de kadın her yaşta işgücünün dışına itilmiş. İşgücüne katılabilenlerse ya tarımda ücretsiz aile işçisi ya da erkeklerin OECD verilerine göre beşte biri daha az maaşla ücretli çalışan konumunda. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 26 milyon 313 bin kişilik istihdamın sadece 7.7 milyonu kadın. 7.7 milyon kadından 2.4 milyonu tarımda çalışıyor. Tarımda çalışan kadınların ise yüzde 80’i ücretsiz aile işçisi. Tarım dışı sektörlerde çalışan 5 milyon kadının ise yüzde 85 ücretli, yevmiyeli çalışıyor. Patron kadın oranı mı? 7.7 milyon kadından sadece yüzde 2. İşgücü dışında kalan kadın sayısı ise tam tamına 20 milyon.
MESLEKİ AYRIMCILIK
Kadın istihdamının dağılımı da erkeklerden farklı. İstihdam edilen kadınların yüzde 35’i tarımda, yüzde 15’i sanayide, yüzde 11’i ticaret sektöründe, yüzde 9’u ise sağlık ve sosyal hizmetlerde görevli. Erkeklerde ise sanayi yüzde 20 ile başı çekiyor. Ticarette erkeklerin çalışma oranı yüzde 16. Türkiye’de yaygın olarak kadın işi ve erkek işi olarak değerlendirmelerin fazla olması kadınların mesleki yelpazesini genişletmesini engelliyor. Mesleki ayrımcılık olarak tanımlanabilecek bu durum TÜİK verilerine de yansıyor. Kadınların sadece yüzde 2’si yönetici olarak tanımlanıyor. Sosyal güvenlik, sağlık, eğitim, halkla ilişkiler, hukuk gibi meslek gruplarında kadın çalışan oranı ki daha çok kadın işi olarak tanımlanan gruplarda yüzde 13. Erkeklerde bu oran neredeyse yarısı. Niteliksiz eleman da yüzde 21 ile kadınların ‘meslek’leri arasında. Hizmet ve satış elemanı olan kadınların oranı da yüzde 18. Erkek işi olarak değerlendirilen sanatkarlık, makine operatörlüğü, teknik işlerde ise kadınların istihdam oranı yüzde 1’in bile altında. Erkeklerde ise bu mesleklerde yüzde 12-20 arasında istihdam gözleniyor.
Gelişmiş ülkelerde bu ayrım daha belirsiz. Örneğin ABD’de yapılan bir araştırmada 1960 yılında yüksekokuldan mezun olan kadınların yarısından çoğu öğretmen olurken, 1990’ların ardından oran yüzde 10’un altına indi. Bizim ülkemizde hala kadınların neredeyse yarısı tarım işçisi kalanları ise sağlık veya eğitim hizmeti yapıyor.