Felaket havayolları

1937 yılında kurulan Malezya Havayolları mart ayında kaybolan uçağının ardından Ukrayna hava sahasında füze ile düşürülen uçağın şokunu piyasalarda da yaşadı. 3 yılda 1.3 milyar dolar zarar eden şirketin hisseleri, Mayıs 2013’ten bu yana borsada düşüş gösteriyordu. Şirketin hisseleri 4 ay içinde gerçekleşen ikinci olağanüstü uçak düşme vakasıyla dün Malezya borsasında da yüzde 11 kayıpla sert düştü. Şirketin yılbaşından beri borsadaki kaybı yüzde 35’i geçti.

ÖNCE RİNGGİT VURDU

Son yıllarda finansal sorunlarla boğuşan şirket bu yıl düşen 2 uçağı ile büyük bir finans krizinin eşiğine de geldi. Malezya Havayolları bir süredir füze ile düşürülen ve kaybolan iki seferinin yanı sıra yapısal sorunlarla da boğuşuyor. Yılbaşından bu yana dolar karşısında yüzde 3 değer kaybeden Ringgit şirketin en önemli problemi. Buna ek olarak yakıt fiyatlarındaki artış ve Malezya’nın turizm gelirlerinde yaşanan düşüş de Malezya Havayolları’nın ekonomik problemlerini artırdı. Şirketin zarar marjı Haziran 2013’te yüzde 5’lerdeyken Mart 2014’te yüzde 12 seviyesine kadar yükseldi. Şirket son açıklanan Mart 2014 tarihli bilançosunda ise 1.1 milyar dolar gelir açıkladı. Şirketin son 4 çeyrekteki geliri ise 1-1.2 milyar dolar civarında seyrediyor.

BOYKOTLAR GENİŞLEYEBİLİR

En geç 2015 yılında kâra geçmeyi hedefleyen Malezya Havayolları için uzun ve zorlu bir yeniden yapılanma ve markalaşma yolu bekliyor. Ancak dış faktörler de Malezya lehine değil. Mart ayında kaybolan uçağın ardından Malezya Havayolları yolcularının çoğunluğunu oluşturan Çinlilerden turizm boykotu gelmiş, acentalar Malezya Havayolları’ndan bilet almayı reddetmişti. Bu boykotun genişlemesinden korkulurken Malezya Hükümeti’nin şirketi kurtarmak zorunda kalacağını düşünenlerin sayısı hiç az değil. Hükümet şirketin zararlarını üstlenip bilançosunu rahatlatmak için 10 yıl önce bir şirket bile kurmuştu. Bundan sonra havayolunu batmaktan kurtaracağı adımın ne olacağını ise herkes merak ediyor.

Rota seçimi SORGULANIYOR

MALEZYA Havayolları’na başka bir havayolunun başına milyonda bir gelecek iki olay birden gelmesine rağmen ‘faciadan kaçınılabilir miydi’ sorusu da sorulmaya başlandı. Ukrayna krizinden sonra uzun mesafe uçuşları olan Qantas ve Singapore Havayolları’nın haftalardır Ukrayna hava sahasına rotalarına yer vermediği belirtilirken Malezya Havayolları’nın maliyetleri düşünerek riskli rotayı kullandığı belirtildi.

HİSSELERİN 1 YILLIK SEYRİ

1 Ocak 2014 (0.31 Ringgit): Malezya Havayolları üst üste 3 çeyrek zarar açıkladı. Düşüş beklentisi ile yılın ilk ayları yatay seyretti.
10 Mart 2014 (0.25 Ringgit): 8 Mart’ta MH370 uçağı kayboldu. 10 Mart’ta piyasaların açılmasından itibaren şirketin hisselerinin dalgalanması büyük düşüşün habercisi oldu.
19 Mayıs 2014 (0.14 Ringgit): MH370 uçağının kaybolup bulunamamasıyla Malezya Havayolları hisseleri tarihi dip seviyesini gördü.
18 Temmuz 2014 (0.20 Ringgit): Kayıp uçağın etkisi hafifleyip hisseler toparlandı derken MH17 sefer sayılı uçak füze ile düşürüldü. Hisselerde günlük kayıp yüzde 11’i geçti.