Kayısının kaderi üç günde değişti

Dünya yaş kayısı üretiminin yüzde 60’ını karşılayan ve 50-60 bin ailenin geçimini kayısıdan karşıladığı Malatya’nın bu yılki kaderi sadece üç günde değişti. Geçtiğimiz yıl 160 bin ton olan rekoltenin bu yıl ılıman geçen kış ve erken çiçeklenme sayesinde 200 bine çıkması beklenirken üç gün arka arkaya etkili olan don olayı bütün senaryoyu değiştirdi. Rekoltede çok büyük bir kayıp yaşandığını ve ağaçların neredeyse tamamının gittiğini söyleyen yetkililer hükümetten de acil yardım bekliyor.

Malatya Ticaret Borsası Başkanı Gürsel Özbey “29-31 Mart arası yaşanan don olayları ağaçların çok büyük bir bölümünü yaktı. Rekolte kaybını kesin olarak söylemek için henüz erken fakat benim tahminim yüzde 80-90 kayıp olacağı yönünde. Hayatımda hiç bu kadar büyük bir kayıp görmedim” diyor.

Don olaylarının normalde de yaşandığını ancak kayısılar çiçek halindeyken olduğu için çok büyük zarar vermediğini vurgulayan Özbey, “Bu yıl ise ılıman kış nedeniyle ağaçlar meyveye erken döndü ve don tam bu sırada vurup ağaçları yaktı. Çiftçinin çok büyük zararı var. Sigorta yaptıranlar kendini kurtardı fakat yaptırmayanlar için devlet yardımı bekliyoruz” dedi.

10 LİRAYA ÇIKABİLİR

Kuru kayısı fiyatlarının 1 haftada yüzde 100 arttığını ifade eden Özbey “Ortalama perakende fiyatlar 10 liradan 20 liraya çıktı. Tüccarın elindeki mal azaldıkça fiyat daha da artabilir. Yaş kayısının da piyasaya yüksek fiyatla çıkmasını bekliyoruz. Geçen sene 4-5 liraya yediğiniz kayısı bu yıl 10 liraya çıkabilir” ifadesini kullandı.

FİYAT İKİYE KATLANDI

Malatya Ziraat Odası Başkanı Fevzi Çiçek ise piyasadaki kuru kayısı fiyatlarının rekolte düşüklüğü nedeniyle yüzde 100 arttığını söylüyor. Çiçek, “Bu işin ticaretini yapanlar piyasaya ürün çıkarmayı düşünmüyorlar. Hava sıcaklıklarının eksi 5 dereceleri görmesi kayısı fiyatlarını olumsuz bir şekilde etkiledi” dedi.

Çiçek’in verdiği bilgilere göre ortalama kalitedeki kuru kayısı fiyatı geçen hafta 3.5 lirayken rakam bu hafta 7-8 liraya çıktı. Ancak bu rakam toptancıların satış fiyatı. Uzmanlar büyük kentlerde kuru kayısının fiyatının önümüzdeki günlerde 18 liraya çıkabileceğini söylüyorlar. Fevzi Çiçek yaş kayısı fiyatlarının ise mayıs ayında tam olarak ortaya çıkabileceğini söyledi.

YÜZDE 70 CİVARINDA DÜŞÜŞ
Türkiye Ziraat Odaları Derneği Başkanı İbrahim Yetkin de kayısı rekoltesinde yüzde 70 civarında bir düşüş olmasını beklediklerini anlattı. Yetkin, “Türkiye geçen yıl kayısı ihracatında dünya birincisiydi. Bunu şimdiden kaybettik. Arkamızdan Çin ve Rusya geliyor. Onların da üretiminde belli sıkıntılar var” diye konuştu. 30 bin kişinin yaşanan don olayıyla ilgili olarak tarım sigortası kapsamında hasar başvurusunda bulunduğunu söyleyen Yetkin bu insanların hasar tespitlerinin yapıldığını söyledi.

ZARAR ÇOK BÜYÜK
Kahramanmaraş'ta ceviz, Adıyaman'da Antep fıstığı başta olmak üzere, meyve bahçelerinde don yaşandı. Isparta'da kayısı, badem, şeftali, erik, kirazda yüzde 60-70'lere varan zarar var. Son zarar haberi ise kividen geldi. Ordu Kivi Üreticileri Birliği Başkanı Yusuf Uzunlar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Zirai don birçok meyvede hasara yol açtığı gibi kiviye de yüzde 80 zarar verdi" dedi. Bazı kivi bahçelerinde yüzde 100'e varan zarar oluştuğuna işaret eden Uzunlar, "Bu sezon büyük beklentiler içerisine girdiğimiz kivinin dondan zarar görmesi herkesi üzdü ve şok etti" diye konuşmuştu.