Mirkelam’a Maliye’den kötü haber
Güncelleme Tarihi:
1958 yılında Suriye, Türkiye vatandaşlarına ait 468 bin dönüm arazi, çok sayıda çiftlik ve tarım araçlarına el koydu. Maliye Bakanlığı, mirasçılara ‘Arazilerin durumu net değil. Bilgi almak da güç, ödeme yapamam’ dedi. Konu AİHM’e taşınıyor.Suriye’de kalan arazilerin bir bölümü şimdilerde El Kaide çizgisindeki grupların denetiminde.
ŞARKICI Mirkelam’ın, Osmanlı hanedanı mensubu Neslişah Barbaros Manaş’ın ve yazar Cahit Sıtkı Tarancı’nın da aralarında olduğu binlerce ailenin Suriye’de el konulan mallarına ilişkin sevinci kısa sürdü. Kamu Denetçiliği Kurumu (Ombudsman) yapılan şikâyetler sonrası kapsamlı bir rapor hazırladı.
Raporda, Maliye’nin, mağdur ailelere ödeme yapması tavsiye edilmişti. Ancak Maliye, tavsiye kararına uyulamayacağını bildirdi. Gerekçe ise araziler ile ilgili net bir bilgi olmaması, Suriye’deki siyasi karışıklık nedeniyle bilgi alınmasının da imkansız hale gelmesi. Şimdi bazı aileler Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne gidiyor bazıları da konuyu Meclis gündemine taşımak için siyasi partilerle görüşüyor.
Kapalıçarşı’daki 585 dükkân, Beyoğlu’ndaki Şam İşhanı ile birlikte çok sayıda iş hanı, Hatay, Adana, Gaziantep ve Şanlıurfa’da yoğunlaşan 239 bin dönüm tarım arazisi ile çeşitli yerlerdeki 114 parça değerli arsa gerçekte Suriyeliler’e ait. Değeri 20 milyar dolar olarak hesaplanan gayrimenkullere Ekim 1966’da Türkiye tarafında el konuldu. Türkiye’nin el koyma kararının gerisinde ise Suriye’nin 1958’de aldığı karar yatıyor. Anılan kararda, Suriye, Türkiye vatandaşlarına ait 468 bin dönüm arazi, çok sayıda çiftlik ve tarım araçlarına el koydu.
SAVAŞ GÖRÜŞMELERİ KESTİ
Çok sayıda hükümet döneminde ele alınan ancak bir türlü çözülmeyen sorunun karşılıklı çözümü için Suriye ve Türkiye tarafı 2010’da bir dizi toplantı yaptı. Yapılması planlanan son toplantı ise Suriye’deki savaş nedeni ile yapılamadı. Suriye’de arazilerine el konulan aileler de, ellerindeki Danıştay kararlarına rağmen kendilerine ödeme yapılmaması nedeni ile son olarak Ombudsman’a başvuruda bulundu.
HANEDAN ÜYESİ BAŞVURDU
Ombudsman, Osmanlı hanedanı mensubu Neslişah Barbaros Manaş’ın başvurusunu kabul ederek konuya ilişkin tavsiye kararını geçtiğimiz 9 Ekim’de rapor olarak taraflara sundu. Kamu Başdetçisi Nihat Ömeroğlu imzasını taşıyan raporda, hak sahibi ailelere, Suriyelilerin Türkiye’de el konulan mallarından elde edilen gelirden ödeme yapılması tavsiye edildi.
‘ARAZİLER KİMDE BELLİ DEĞİL ’
Obdusman’ın hazırladığı rapor Maliye Bakanlığı’na gönderildi. Yanıt, Maliye Bakanlığı Müsteşarı Naci Ağbal’ın imzasını taşıyan 22 Kasım tarihli yazı ile geldi. Yazıda, Suriye’de taşınmazı bulunan çok sayıda vatandaşın olduğu bilgisi paylaşılarak “Söz konusu taşınmazların değerlerine ve bir kısmının mülkiyet kayıtlarına ilişkin kesin bilgi ve belge bulunmamasın dolayı, hangi vatandaşımıza, hangi taşınmaz için ne kadar ödeme yapılmasının mevcut durumda tespitinin mümkün olmadığı gibi, bu dönemde bu tür bilgilerin temininin de mümkün olmayacağı değerlendirilmektedir” denildi. Yazıda, Suriyelilerin el konulan mallarından elde edilen gelirden üçüncü kişilere ödeme yapılması durumunda, mal sahibi Suriyeliler’in Türkiye’yi AİHM’ye şikâyet edilebileceği notu paylaşılarak, tavsiye kararının uygulanabilir nitelikte olmadığı kaydedildi.
‘HESAPTA 200 MİLYON LİRA BİRİKTİ’
Sorunun çözümü için kurulan Suriye’de Emlaki Kalanlar Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Av. Serhat Menzilcioğlu, Danıştay kararları yanı sıra Ombudsman’ın tavsiye kararına da uyulmadığına işaret ederek “İş sürünceme bırakılıyor. Kanun’un uygulanmadığını görüyoruz. Türkiye’nin el koyduğu Suriyeliler’e ait gayrimenkullerden elde edilen gelirlerden bu ailelere ödeme yapılması gerekir. Türkiye, AİHM’de çıkacak kararlar nedeni ile yüklü cezalarla karşı karşıya kalabilir” dedi.
Özden Celal Erbayır, Suriye’de el konulan 4 bin dönüm arazileri olduğunu ifade ederek “47 yıldır bu sorun ile uğraşıyorum. Suriyelilerin Türkiye’de el konulan gayrimenkullerinden elde edilen gelirin 200 milyon lira olduğu hesaplanıyor. Ancak bizlere ödeme yapılmıyor. Buradaki malların bazılar mafyanın eline geçmiş durumda. Türkiye’de çözüm bulamayınca konuyu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşıdım. Konu ile ilgili hazırlanan kapsamlı bir rapor da önümüzdeki günlerde Meclis gündemine taşınacak” dedi.
DANIŞTAY KARARLARI VAR
Yargıya taşınan konu ile ilgili çok sayıda yüksek yargı kararı da bulunuyor. Kararların önemli bir bölümü davacı aileler lehine. Anılan kararlardan biri de Danıştay 10. Daire’de çıktı. Maliye Bakanlığı’nın yaptığı karar düzeltme başvurusu ilgili dairede 11 Kasım 1999’da karara bağlandı. Kararda, Maliye’nin talebi reddedildi. Hatay eski Milletvekili M. Sait Reşa’nın açtığı dava sonrası çıkan karara Maliye Bakanlığı haksız bulunmuş, Reşa’nın zararının karşılanması istenmişti.
3 BİN 800 AİLE LİSTEDE
Suriye’de mallarına el konulan Türkiye vatandaşı kişi sayısı kayıtlara 3 bin 800 olarak yansıdı. Şarkıcı Mirkelam, Hama Humus Valisi İhsan Paşa'nın torunu Neslişah Barbaros Manaş, Eski Bakan Vahit Halefoğlu’nun eşi Zehra Halefoğu, Sağlık Bakanlığı eski müsteşarı Osman Yaşar, eski milletvekilleri Necati Aksoy ve M. Sait Reşa ile şair-yazar Cahit S. Tarancı’nın mirasçıları Suriye’de arazilerine el konulan aileler arasında yer alıyor. Suriye tarafında kalan arazilerin hakimiyeti şimdilerde, El Nusra, Irak İslam Şam Devleti, Özgür Suriye Ordusu gibi çeşitli gruplarda.