Simitten sonra bir kötü haber daha

Susam Tahin Helva ve Reçel İmalatçıları Derneği (SUTHER) Başkanı Necati Göksu, "Fiyatlarda bir gerileme yaşanmazsa üreticiler, hammadde olarak susamın kullanıldığı pek çok tatlı ve yiyecekte yüzde 30 ile 50 oranında zam yapmak zorunda kalacak" dedi.

Göksu, şöyle konuştu:

"Kilosu 6,50 lira olan işlenmiş tahinin fiyatı 10 liraya kadar dayandı. Fiyatlarda bir gerileme yaşanmazsa üreticiler, hammadde olarak susamın kullanıldığı pek çok tatlı ve yiyecekte yüzde 30 ile 50 oranında zam yapmak zorunda kalacak. Son günlerde yaşanan fiyat dalgalanmaları merdiven altı üretim yapan sahtecilere de fırsat oldu. Gıdalara tahinin yerine soya yağı katarak maliyeti düşüren işletmeler türemeye başladı.

Tahine yüzde 40 oranında soya yağı katılarak geleneksel lezzetimiz helvanın da tadını kaçırıyorlar. Vatandaş bu dönemde açıkta satılan tahin, helva gibi ürünlerden uzak dursun. Ucuz olduğu için tercih edilen soya yağı GDO riski taşıması ve sağlıksız ortamlarda imal edilmesi bakımından halk sağlığını tehdit ediyor."

Susam sıkıntısında Çin'in etkisi

Göksu, Türkiye'de üretim alanı çok sınırlı olan susamın, Etiyopya, Hindistan, Pakistan ve Nijerya'dan ithal edildiğini söyledi. Türkiye'de üretilen susamın sektörün talebine yetişememesi nedeniyle imalatçı firmaların ithalata yöneldiğini belirten Göksu, şöyle devam etti:

"Türkiye'de yılda 100 bin ton ham susam tüketildiğini tahmin ediyoruz. İç pazar yüzde 5'i ancak karşılıyor. Aşırı yağışlar ve olumsuz iklim şartları nedeniyle dünya genelindeki susam rekoltesi düşük seyretti. Son yıllarda Çin'in yemeklik yağda susam yağına yönelmesi susam kıtlığını körükledi. Çin'in yemeklik yağda tercihini susamdan yana kullanması nedeniyle aşırı bir talep oluştu. Dünyaya helvayı, tahini, simidi biz tanıtıyoruz. Buna rağmen fiyatında söz sahibi ülke Etiyopya. Fiyatlarda bir gerileme yaşanmazsa susam ve türevlerinin kullanıldığı gıdalarda yüzde 50 civarında zamlar yapılacak. Sektör şu anda maliyetleri göğüsleyerek fiyat artışlarını en asgari düzeyde vatandaşa yansıtmaya çalışıyor."

Göksu, devletin milli değerleri korumak için susam ekim alanlarını genişletmesi ve çiftçilere bir takım teşvikler uygulaması gerektiğini aksi taktirde sektörün çok zor günler geçireceğini vurguladı.

Sahtecilerin soya yağı karışımlarıyla tahinli ürünler üretmeye başladığını dile getiren Göksu, Sağlık Bakanlığının merdiven altı üretim yapan tesisleri daha sıkı denetlemesi gerektiğini ifade etti.

Kriz yoğun sezonda patlak verdi

Göksu, kış aylarının özellikle susam ve türevi hammaddelerden üretilen gıdaların tüketiminin yoğun olduğu bir sezon olduğunun söyledi.

Çocukların bedensel ve zihinsel gelişimi bakımından helva ve tahin gibi susamlı gıdaların büyük önem taşıdığını belirten Göksu, şunları kaydetti:

"Susam yaklaşık 50'ye yakın gıda ve tatlıda kullanıldığı için gıda sektörü için kritik bir ürün. Simit Türk halkının vazgeçemediği hem lezzeti hem de fiyatıyla toplumun her kesiminin yoğun rağbet gösterdiği bir besin kaynağı. Bu ürünlerde fiyat dengesini sağlamak için devletin bir an evvel kalıcı çözümler getirmesi gerek. Üretim alanlarının artırılması ve ithalatta ise alternatif pazarlar bulunması gerek."

Susam ithal eden bir firmanın yönetim kurulu başkanı Fuat Narin de susam pazarındaki olumsuzluğun hammaddesi susam olan mamullere zam olarak döneceğini söyledi.

Helva üreten Ufuk Ertuğrul da, doğal beslenmenin ön plana çıktığı son günlerde tahin ve helva gibi doğal ürünlere rağbet olduğunu ancak üretim noktasında da susam temininin sıkıntı yaratmaya başladığını belirtti.

Ertuğrul, susam krizinin çözülmemesi halinde tahin ve helvaya zammın kapıda olduğunu ifade etti.