Piyasa 'kepenk kapatmadı'

Küresel piyasalarda ağırlıklı olarak son dakikada da olsa çözüleceği tahmin edilen ABD bütçe sorunu mali yılın ilk günü öncesinde çözülemedi ve ABD Hükümeti "kepenk kapattı". Analistler sorunun kısa vadede çözüleceği yönündeki beklentilerini korurken, ekonomi üzerinde çok büyük etkilerin görülmesini beklemiyor. Dün Dow Jones yüzde 0.84 değer yitirirken, vadeli endeks kontratlarında bir toparlanma görüldü.

Yurtiçi piyasalara bakıldığında da ABD'deki durumun herhangi olumsuz bir etkisinin olmadığı görülüyor. Dolar yurtdışında gelen satışlara paralel olarak içeride de tekrar 2 lira sınırına gerilerken, borsada da yükseliş var. Borsa gelen alımlarla seansın ilk dakikalarını yüzde 1.36 artışla 75 bin 498 puandan geçti. İlk seansın sonunda yükselişini daha da artıran borsa yüzde 2,10 kazançla 76 bin 48 puana yükseldi. Dolar ise 2 TL seviyesini zorlamasına rağmen altına inemedi ve şu dakikalarda 2.0130 TL'den işlem görüyor.

Uzmanlar, hükümetin kapalı kalma durumunun sürmesi halinde tarım dışı istihdam verisi açıklanamayacağı için FED'in politika kararı alamayabileceğini belirtiyor. Bu durumda da FED'in Ekim’de de tahvil azaltım programının başlamayabileceği beklentileri piyasada ağırlık kazanmaya başladı. Uzmanlar kısa vadeli olumlu etkinin FED beklentilerinden kaynaklandığını belirtiyor.

"FAZLA UZAMASINI BEKLEMİYORUM"

Marmara Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, kepenk kapatma olayının daha önce de çok kez yaşanmış bir durum olduğuna dikkat çekti. Bu durumun uzamasının kimseye fayda sağlamayacağını belirten Aslanoğlu, "Yaşananlar siyasi bir gelişmenin yansıması ve bu durumun fazla uzamasını beklemiyorum" dedi.

17 Ekim'deki borçlanma sınırı konusunun çok daha önemli olduğunu kaydeden Aslanoğlu, "Eğer o sorun aşılamzsa ABD'nin temerrüde düşme durumu var ve bu da ABD'de faizlerin yükselmesine neden olur. O zaman tüm dünyadaki faizlerin de etkilendiğini görürüz" diye konuştu.

RESMEN KAPANDI

ABD Kongresi gece yarısına kadar uzlaşmaya varamadığı için ABD hükümeti resmi olarak kapandı. Kongre'deki Cumhuriyetçilerin, hükümetin ödemelere devam etmesi yönünde 6 haftalık kısa vadeli bütçe çıkarmayı sağlık reformunun durdurulması veya ertelenmesi şartına bağlamak istemesi, ABD'nin 17 yıl aradan sonra ilk kez resmi olarak kapanmasına yol açtı.

Kongrede uzlaşmaya varılana kadar 800 bin hükümet çalışanı iş yerlerine gidemeyecek, federal kurumların birçoğu, parklar, müzeler kapanacak. Bunun yanında, 10 binlerce havalimanı çalışanı, gardiyan ve sınır kontrol görevlileri de ücret alamadan çalışmaya devam edecek.

Bu durumu daha önce defalarca yaşamış olan ABD hükümetleri, en son 1996 yılında "kepenek kapatmış" ve bütçesiz hükümet 3 hafta devam etmişti.

Bütçe ile ilgili görüşmelerin mali yılın başlamasının ardından da devam edeceğine değinen analistler, hükümetin zorunlu işler dışında hizmet ve maaş ödemelerini yapamayacağını, bunun da ekonomiyi olumsuz etkilemekle birlikte kısa vadede çözüleceğine yönelik beklentilerle etkilerin sınırlı kalacağını tahmin ediyor.

"Kepenk kapatma"nın gerçekleşmesinin ardından Çalışma Bakanlığının daha önce yaptığı açıklamaya göre cuma günü açıklanaması gereken tarım dışı istihdam verisinin açıklanmayabileceğini ifade eden analistler, Fed'e ilişkin beklentilerin de öteleneceğini kaydediyor.

BORÇ TAVANI SORUNU ÖNEMLİ

Bugünden itibaren yeni bütçe Senato'da kabul edilene kadar zorunlu harcamalar dışında harcama yapamayacak olan ABD Hükümetini bekleyen bir diğer tehlike de borç tavanı sorunu. Daha önce ABD Hazinesi tarafından yapılan açıklamaya göre ABD'nin borçlanma sınırına 17 Ekim'de ulaşması bekleniyor. Başkan Obama da dün bütçe ile ilgili olarak yaptığı açıklamada borçlanma tavanı sorununa değinerek, bu konuda da müzakere etmeyeceğini yineledi ve Kongre'nin faturaların ödenmesini sağlaması ve ekonomiye yıkıcı darbeyi önlemesi gerektiğinin altını çizdi.

Analistler, Cumhuriyetçilerin Obama'nın açıklamalarına karşın bütçeyi onaylamadıklarını vurgulayarak bugünden itibaren borç tavanı sorununa ilişkin tedirginliklerin artabileceğini belirtiyor.

ABD'de hisse senedi piyasalarına hükümetin "kepenk kapatma"sının, sorun ciddi boyutlara ulaşmadan çözülebileceğine yönelik beklentilerle olumsuz etkisinin sınırlı kaldığı görülüyor. Dow Jones endeksi günü yüzde 0,84 oranında düşüşle tamamlarken, vadeli endeks kontratlarının ise ilk düşüşün ardından bu dakikalarda kayıpların bir kısmının telafi etmesi dikkati çekiyor.