Komşunun da ipini offshore çekmiş

TARİHİN en büyük küresel gazetecilik araştırmasından çıkan belgeler arasında Yunanistan’la ilgili de önemli iddialar yer alıyor. Çok sayıda Yunan vatandaşının ‘vergi cenneti’ olarak bilinen bu ülkelerde şirket sahibi olduğu ortaya çıkarken, tahvil alım-satım işlemleri yapıldığı ve savunma ihalesi alan bazı şirketlerin sahiplerinin buralarda kurulu olduğu belirlendi. Yunan hükümeti, bu hesap ve şirketleri mercek altına almaya hazırlanırken, ülkenin bu yüzden iflas ettiği kaydediliyor.

KÖYLÜLER BİLE KAÇIRMIŞ

Başta Virgin Adaları olmak üzere, bu vergi cennetlerinde şirket sahibi olan Yunanlar arasında armatör ve önde gelen işadamları gibi çok zenginlerin yanı sıra orta sınıf aileler ve hatta köylüler de bulunuyor. Yunan vatandaşları, ülke dışında kurdukları şirketleri Maliye Bakanlığı’na bildirmek ve kendi ülkelerinde vergi ödemek zorundalar. Ancak ICIJ, Yunanistan vatandaşlarına ait olan 107 offshore şirketinin yalnızca dördünün vergi bildiriminin yapıldığını tespit etti.

DERİN BİR ENDİŞE

Bununla birlikte, vergi mevzuatındaki açıklar nedeniyle çok sayıda kişi, vergi bildirimi yapmamanın hukuki bir dayanağını bulabiliyor. Toplanamayan vergiler, Yunanistan’ın en ciddi sıkıntıları arasında yer alırken, son iki yıl içerisinde offshore şirketlerin ödediği toplam vergi miktarı yüzde 90 azalarak 345 bin Euro’ya geriledi. ICIJ’in ortaya çıkardığı belgeleri değerlendiren Yunanistan Gelir İdaresi Genel Sekreteri Charis Theocharis, bu bulguların hükümet içinde “derin bir endişe” yarattığını ve herhangi bir usulsüzlük yapılıp yapılmadığının anlaşılması amacıyla derhal inceleme başlatılacağını açıkladı.

70 MİLYAR DOLAR VERGİ

Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, derin bir ekonomik kriz içinde bulunan Yunanistan’da toplanamayan vergilerin miktarı 70 milyar dolar ile gayrisafi yurtiçi hasılasının da yüzde 25’ine denk. Yunanistan hükümetine bağlı mali suçlar inceleme biriminin Baş Denetçisi Yorgo Kanellopulos da, “Offshore şirketler, Yunan konut sahipleri tarafından vergi kaçırmak; işadamları tarafından kârlarını gizlemek ve siyasetçiler tarafından da rüşvet almak için kullanılıyor” dedi.

Paravan ablanın 1200 şirketi var

* VİRGİN Adaları, Cook Adaları ve Singapur gibi yerlerde bulunan offshore bölgelerinde hesap açmak, şirket, vakıf veya yatırım fonu kurmak çok kolay. Bu küçük yerlerin en önemli geçim kaynağı finansal hizmetler sektörü olduğundan dolayı, bu tarz hesap ve şirketlerden vergi alınmıyor. Bu nedenle bu tarz yerlere “vergi cenneti” de deniyor. Dahası, istenildiği takdirde burada kurulu şirketlerin sahiplik yapıları gizli tutulabiliyor. Buralardaki şirketler, ağırlıklı olarak “temsilci atama” olarak isimlendirilen yöntemle kuruluyor. Şirket kurmak isteyen bir kişi, burada bulunan bir temsilciye vekalet göndererek, anında şirketi kurdurabiliyor. Temsilcilerin temsil ettikleri kişiyi açıklama yükümlülüğü ise yok. ICIJ’in ortaya çıkardığı belgelere göre, Karayipler’de küçük bir ada Nevis’te yaşayan 38 yaşındaki İngiliz vatandaşı Sarah Petre-Mears, 1,200 şirketin temsilcisi ve yöneticisi konumunda bulunuyor.

Çin’e akan paralar

* ICIJ araştırmasının ortaya koyduğu en çarpıcı sonuçlardan biri de, offshore şirket sahiplerinin en çok Çin, Hong Kong ve Tayvan’da yaşıyor oluşu. Bu durum, örneğin British Virgin Adaları gibi küçük bir yerden neden Çin’e büyük para transferleri yapıldığını açıklıyor. Diğer bir grup da Rusya ve eski Sovyet cumhuriyetlerin-dekiler.Güney Kıbrıs’tan Rusya’ya akan ve en son yaşanan ekonomik krizde daha net ortaya çıkan vergi kaçkını Rus parası da araştırmanın yine önde gelen başka bir boyutu.

İlginç vakalar

* Ünlü armatör Aristotle Onassis’in efsanevi yatı Christina O’nun restorasyonu, Cook Adaları’nda bulunan The Christina Limited Partnership üzerinden yapıldı.Şirketin ortakları, Onassis’in arkadaşı John Paul Papanicolaou, İrlandalı avukat Ivor Fitzpatrick ve İrlandalı müteahhid Robert Harris.

* Belgelerde Yunanistan Hava Kuvvetleri’nde 242 milyon dolarlık ihale kazanan ISI Hellas S.A. da yer alıyor. ISI Hellas’ın ortaklık yapısı incelendiğinde, birbirinde hisse sahibi olan ve British Virgin Adaları’nda kurulu çok sayıda şirkete ulaşılıyor.

* Yunanistan’ın en büyük perakende gruplarından Jumbo SA’nın Başkanı Apostolos Vakakis de belgeler de adı geçen isimler arasında yer alıyor. Vakakis’in British Virgin Adaları’nda kurduğu Karpathia adlı bir şirket üzerinden, Jumbo’nun çıkardığı tahvillerden 36.7 milyon euroluk alım yaptığı ve daha sonra bunları satarak, 28.4 milyon euro kâr ettiği ortaya çıktı.