Göçükten beter genelge
Güncelleme Tarihi:
Maden işçilerinin iş kazaları ve can kayıplarının konuşulduğu bugünlerde Türkiye Taşkömürü Kurumu yayınladığı genelgeyle şoke etti. “Ücretinde haciz olan işçi, 1 yıl içinde borcunu kapatmazsa işten çıkarılır” maddesi hakkında işçi sendikaları “Dava açarız” açıklamasını yaptı.
ZONGULDAK’ın Kozlu ilçesindeki bir madende yaşanan çökme sonucunda, geçtiğimiz günlerde hayatını kaybeden 8 maden işçisi gündemdeyken, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) tepki toplayan bir genelge yayınladı. Genelgeye göre bundan sonra, ücreti üzerinde haciz bulunan işçiler 1 yıl içinde borcunu ödeyip haczi kaldırmazsa işten çıkarılacak. Maden işçilerinin ağır, tehlikeli ve çoğunun yeraltında faaliyet gösterdikleri hatırlatılarak, şu açıklama yapıldı:
DİKKATLERİ DAĞILIR
“İşçilere ait icralık dosyaların bulunduğu tespit edilmiştir. Özellikle yeraltındaki işlerin tehlike oranı yüksek olduğundan, küçük bir dikkatsizliğin onarılamaz hasara, can ve mal kayıplarına neden olabileceği dikkate alındığında; icralık işçilerin akıllarının sürekli iş harici konularla meşgul olması ve konsantrasyon problemi yaşamalarının muhtemel bulunması nedenlerinden dolayı işlerini dikkatli yapamama olasılığı bulunmakta, kendileri ve yanında çalışanların sağlığı ve iş güvenliği
 |
| Madeni denetleyenler ücreti fondan almalı |
Zonguldak’ın Kozlu ilçesinde 8 maden işçisinin öldüğü grizu faciası ihmalleri yeniden gündeme getirirken, Maden Mühendisleri Odası’ndan (MMO) yeni bir denetim önerisi geldi. MMO, madenlerde çalışan teknik nezaretçi ve mühendisin, işveren baskısından kurtulması gerektiğini açıkladı. . - Teknik nezaretçi ve iş güvenliğinden sorumlu olan mühendis, ücretini denetlemek durumunda olduğu işyeri sahibinden aldığı için, bu durum mühendisin işletmeyle ilgili kararlarında özgür davranmasını engelliyor. Ücretlerin oluşturulacak bir fondan alması için gerekli yasal düzenlemeler acilen yapılmalıdır. - Kazaların önlenebilmesi için bilimsel ve teknik yatırımların yanı sıra, çalışanların sosyal ve ekonomik yaşamlarının da iyileştirilmesi zorunludur. İşçi sağlığı ve iş güvenliği yatırımları teşvik edilerek desteklenmelidir. Mevcut iş güvenliği mevzuatı, madencilik sektöründe sorunların çözümü için yetersiz ve ciddi sakıncalar içermektedir. Yürürlüğe yeni giren 6331 Sayılı Yasa ile ilgili olarak belirtilen sorunlar derhal giderilmeli ve bu yasaya göre yeniden düzenlenecek olan yönetmelikler, sektörün öncelikli sorunları göz önüne alınarak iş güvenliği kültürünü geliştirecek şekilde düzenlenmelidir. - Tüm maden işletmelerinde maden üretimi, mutlaka yeterli sayıda maden mühendisi nezaretinde yapılmalıdır. İşyerinde her vardiyada daimi olarak maden mühendisi bulundurmayan işletmelere üretim izni verilmemelidir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, denetim elemanı olarak yararlanacağı mühendis kadrolarını çoğaltarak denetimlerini artırmalıdır. 4 BİN RUHSAT İPTAL Bu arada Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, son 10 yılda 15 bin 592 taş ocağı ve maden ocağı açma izni verdi. Bu dönemde 3 bin 990 ocağın gerekli şartlara uymadıkları ve risk taşıdıkları için ruhsatları iptal geldi. İşletme ruhsatının en çok verildiği yıllar 2 bin 54 ruhsatla 2010 yılı ve 2 bin 49 ruhsatla 2011 yılı oldu. Bakanlık 2012 yılında ise toplam bin 408 işletme için maden ve taş ocağı işletme ruhsatına onay verdi.
|
KANUNİ ALTYAPISI YOK
Türkiye Maden İşçileri Sendikası (MADEN-İŞ) Genel Başkanı Nurettin Akçul, çıkarılan genelgenin herhangi bir kanuni altyapıya sahip olmadığını söyledi. Yargıtay’ın bu konuyla ilgili içtihatı olduğunu belirten Akçul, şöyle konuştu: “Bu genelde bir kanuna değil, Yargıtay’ın içtihatlarına dayandırılmış. Maden işverenleri, bu tür haciz durumunda olan işçileri, şirketlerine halel gelmesin diye istemiyor. TTK kendisine güzel bir sığınak bulmuş. Bu genelgeyi çıkaranlar, madenlerde yürümenin bile ne kadar zor olduğunu biliyor mu.”
10 YILDA 923 İŞÇİ
Genelgeye neden olarak gösterdikleri ‘akılları hacizde kalıyor’ sebebinin bahane olduğunu dile getiren Akçul, “Zaten işçilere asgari ücret veriyorlar. İşçilerin akılları hacizlere değil, ‘evimize nasıl ekmek götüreceğiz’ diye meşgul oluyor. Kredi kartı borcu olmayan, icralık olmayan maden işçisi çok az. Tepkimiz sadece bu genelgeye değil, bütünüyle sisteme. Taşeron sistemini kökten sorgulamak gerekiyor. Madenciler her gün işlerinde sihirbazlık yapıyor. Çok zor şartlar altında çalışıyorlar. Son 10 yıl içinde 923 maden işçisi iş yerlerindeki sorunlar nedeniyle hayatını kaybetti. Bu alanda dünya birincisi, şampiyonuyuz.”
Genelgeden utanıyoruz
9 Ocak tarihinde yayınlanan genelge, tüm işçi sendikalarından büyük tepki topluyor. Türkiye Devrimci Maden Arama ve İşletme İşçileri Sendikası (DEV MADEN-SEN) Tayfun Görgün, TTK yöneticilerinin işçilere bu bakış açılarının hiç doğru olmadığını belirterek, “Maden işçileriyle ilgili düzeltilmesi gereken onca şey varken, icra dairelerinin alacaklarını düşünmek ve bu olaya insani bir kılıf uydurmak berbat bir durum. 8 arkadaşımız yeni hayatını kaybetti. Genelgeden dolayı
çok üzgünüz, utanıyoruz” dedi. Genelgenin geri çekilmesi konusunda Bakanlıkla hemen temasa geçeceklerini belirten Görgün, “İlgili hatayı yapanların hakkında soruşturma başlatılmalı. Böyle bir hatayı kabul etmemiz mümkün değil. Genelge hemen geri çekilmesse, iptali için mahkemeye başvurup, işçilerin haklarını koruyacağız” diye konuştu.
Zaman kaybına neden oluyorlar
GENELGEDE, sık sık haciz ve icralık duruma düşen işçilerin bu işlemlerini takip etmek için yoğun mesai harcamalarından kaynaklanan zaman kaybına neden oldukları vurgulanarak, şu sözlere yer veriliyor; ”Bu işçiler, borçlarını kapatmaları ve ücretleri üzerindeki hacizleri kaldırmaları için yazılı olarak uyarılacak, kendilerine 1 yıl süre verilecek. Bu sürenin sonunda halen icra ve hacizleri kaldırmaya yönelik işlem yapmayan veya yeni hacizlere maruz kalan işçilere, İş Kanunu’nun 18 ve 19’uncu maddeleri gereği savunmaları alınmak suretiyle iş akitlerinin feshedileceği yazılı tebliğ edilecek. Tebligata rağmen durumlarında değişiklik olmayan işçilerin iş akitleri fesih edilecek.”
TTK Genel Müdürü: Biz bu kararı verimliliği arttırmak için aldık
TTK Genel Müdürü Mahmut Özçelik, kurumda iş verimini artırmak adına önceden beri düşündükleri bu kararı uygulamaya geçirdiklerini söyledi. Özçelik, kurumdaki toplam 10 bin 500 işçinini 8 bininin yer altında çalıştığını belirtti. Özçelik, “İşyerine gelmeden doktora giden ve birkaç günlük rapor alanlar var. İcra takibinde olan madenciler var. Bunlar işyerinde motivasyonu, verimi etkiliyor. Yasal olarak yapılacak bir şey de görünmüyor. Uzun vadede böyle bir tedbir alındı. Bununun uygulanması lazım. Çünkü zaten işçi açığımız var. Üretimi artırmak için bu tür önlemler almamız lazım” dedi. Özçelik, kurumudaki icralık işçi sayısının henüz net olarak belirlenmediğini, bunun çalmışmasının sürdüğünü söyledi.