Kıdem tazminatı fonu, hem işçiyi hem de işsizi zayıflatacak
Güncelleme Tarihi:
İşsizlik Sigortası Fonu’nun hem geliri azalacak hem de gideri artacak. Patronların ve devletin fona katkısı yıllık 2.7 milyar azalacak. İşsizliği azaltmak için fondan kullanılan kaynak ise 5 milyara kadar çıkabilecek.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın hazırladığı Kıdem Tazminatı Yasa Taslağı yasalaşırsa İşsizlik Sigortası Fonu zayıflayacak. Bürokratların ‘zaten fon obez olmuştu’ dedikleri İşsizlik Sigortası Fonuna hem patron katkısı düşecek hem de giderleri artacak.
GELİRİ 2.7 MİLYAR DÜŞECEK
Taslağın 15.maddesi, İşsizlik Sigortası Fonu’na yapılacak işveren ve devlet katkısını yeniden düzenliyor. Buna göre devletin fona katkısı yüzde 1’den yüzde 0.5’e; patronun katkısı ise yüzde 2’den yüzde 0.5’e iniyor.
2011 yılı rakamlarına göre patronların İşsizlik Fonu’na yüzde 2’lik kesinti dolayısıyla katkıları 2.6 milyar liraydı. Yeni düzenlemeyle patronun katkısı da yüzde 0.5’e inecek. Böylece, sigortalı sayısının aynı kaldığı varsayılırsa, patron katkısı 2.6 milyar liradan 650 milyon liraya inecek. Yani fon geliri yıllık 2 milyar azalacak.
Devletin İşsizlik Sigortası Fonu’na yaptığı katkı ise 2011’de 1.3 milyar lira olmuştu. Yasa çıktığında, yine işçi sayısının aynı kaldığını varsayarsak, Fon’a devlet katkısı yarı yarıya azalacağından 650 milyon liralık kayıp da buradan yaşanacak.
Böylece fonun, patron ve devlet katkısının düşürülmesi nedeniyle yıllık gelirleri yaklaşık 2.7 milyar azalmış olacak.
GİDERİ ARTACAK
Gelirleri azaltılan Fon’un gider kalemleri artacak. Taslağın 14. Maddesine göre Fon Kanu’nda yapılacak değişikle işgücünün istihdam edilebilirliğini artırmak, çalışanların vasıflarını yükseltmek ve teknolojik gelişmeler nedeniyle işsiz kalanları başka alanlara yönlendirmek için yapılacak gider miktarı da yükseltiliyor. Mevcut yasada Fonun sadece prim gelirlerinin yüzde 30’u bu tür giderler için ayrılabiliyordu.
Bu da 2012 yılı için 5.3 milyarlık prim gelirinin yüzde 30’u olan 1.5 milyar liralık kaynak ayrılması anlamına geliyordu. Yeni düzenlemede ise ‘prim’ sözcüğü kaldırılarak Fon’un tüm gelirlerinin yüzde 30’unun bu tür giderler için kullanılabileceğinin önü açılıyor.
Fon’un tüm gelirleri denildiğinde, rakam 10.2 milyar liranın yüzde 30’u anlamına geliyor ki; bu iş için ayrılacak kaynak miktarını 3.6 milyara yükseltiyor. Bakanlar Kurulunun yüzde 30 oranını yüzde 50’ye kadar artırma yetkisi anımsanırsa; hükümetin bu gideri 5 milyara kadar çıkarma yetkisi bulunuyor.
“FON OBEZ OLDU”
Bir ekonomi bürokratı, “Kıdem Tazminatı Fonu düzenlemesi, İşsizlik Sigortası Fonu’nu zayıftlatmayacak mı” sorumuza ilginç bir benzetmeyle şöyle karşılık verdi: “Fon zaten obez oldu. Fon büyüklüğü 57.4 milyara ulaştı. 2011 yılında işsizlik ödeneği olarak yapılan gider sadece 794 milyon lira oldu. Faiz geliri ise 5 milyar lira. Dolayısıyla fon gelirlerinin azalması çok da önemli değil.”