Suriye’ye yaptırım 5 milyar dolara koşan ticareti frenleyecek

ARAP Birliği’nin Suriye’de Beşar Esad yönetimine karşı aldığı 9 maddelik yaptırım kararları, aramızdaki ticareti frenleyecek. Merkez Bankası ile ilişkilerin kesilmesinden, yatırımların durdurulmasına, halkı etkileyen stratejik malların dışında ticaretin durdurulmasına kadar ekonomik ilişkilere son veren maddeleri kapsayan yaptırımlara göre, şu anda yaklaşık 2.5 milyar doları bulan ticaret hacmi daralacak. Ticareti 2012 yılına kadar 5 milyar dolara çıkarma hedefi de ertelenecek.
İhracat 1.4 milyar dolar
Yaptırımlara göre, Suriye halkını etkileyen stratejik malların dışında hükümetle devlet düzeyinde ilişkiler kesilecek. 2010 yılında 1.8 milyar dolara ulaşan Türkiye’den Suriye’ye ihracat, bu yılın ilk 10 ayı itibariyle toplam 1.4 milyar dolara ulaştı. Suriye, bu rakamıyla şu anda en çok ihracat yapılan ülkeler arasında 26’ncı sırada bulunuyor. 2011 yılı için 2.2 milyar dolar hedefi konulan Suriye’ye ihracat bu yıl sonunda geçen yılın da gerisinde kalacağı bekleniyor. Türkiye’nin Suriye’ye ihraç ettiği ürünlerin arasında çimento, elektrik enerjisi, kablo, elektrik iletkenleri, petrol yağları, plastik tüpler, inşaat ve aksamı, demir/çelik çubuklar, borular ve hortumlar bulunuyor. Suriye’ye sınırdan en fazla ihracatı Gaziantep ve Şanlıurfa gerçekleştiriyor.
295 milyon dolar ithalat
Suriye’den ithalatımız ise aynı dönemde geçtiğimiz yıl 663 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu yıl eylül sonu itibariyle 295 milyon dolarlık ithalat yapıldı. Türkiye’nin Suriye’den ithal ettiği başlıca ürünler arasında ise petrol yağları, ham petrol, tabii kalsiyum, tabii alüminyum kalsiyum fosfat, fosfatlı tebeşir, pamuk ipliği, buğday ve mahlut yer alıyor.
Ticari ilişkiler kötüleşecek
Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mehmet Büyükekşi, “Kuzey Afrika’da başlayan ve daha sonra diğer ülkelere yayılan dalgada şunu gördük ki, siyasi olayların başladığı anda o ülkeye yönelik ihracatımızda sorun çıkıyor. Ama sonra normalleşme olunca ticaret kaldığı yerden devam ediyor. Geçiş dönemi çok uzun olmaz ise, Suriye’de kısa dönemde kriz ama orta ve uzun dönemde normalleşme ve ticaret ve yatırımda yükseliş bekliyoruz” dedi. Büyükekşi, yaptırımların iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin daha da kötüleşmesini beklediklerine dikkat çekti.

Türkiye nispeten daha az etkilenir

TÜRKİYE’nin ihracatında Suriye’nin aldığı payın 2010 rakamlarına göre yüzde 1.6 seviyesinde gerçekleştiğini kaydeden Mehmet Büyükekşi, şunları söyledi: “Her ne kadar son yıllarda dış ticaretimiz hızla artış gösterse de Suriye’nin ihracatımızdaki payının az olması Türkiye’nin nispeten daha az etkileneceği gösteriyor. Ancak hiçbir ülke ile sorun yaşamak istemiyoruz. Diğer taraftan yılın ilk 9 ayında Türkiye’nin Suriye’ye ihracatı yüzde 4 artarken, Suriye’nin Türkiye’ye ihracatı yüzde 47 geriledi. Rakamların gösterdiği gibi yaşanan siyasi kargaşa ortamı ve iç çekişmeler sonucunda hayata geçirilen yaptırımların Türkiye’yi değil Suriye’yi çok daha fazla etkileyeceğini tahmin ediyoruz.”

Sınır illerimiz sıkıntı yaşayacak

DIŞ Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk-Suriye İş Konseyi Başkanı Ruhsar Pekcan, Türkiye’nin Suriye açısından Suriye’nin en fazla ticaret yaptığı ülkelerin arasında yer aldığını belirterek, şu değerlendirmeyi yaptı: “Suriye’yi
yatırım üssü olarak seçen yatırımcı firmalarımız, yatırım kararlarını yeniden gözden geçirme ve bekleme sürecine girdi. 2011 yılından önce Suriye’de yatırım yapmış firmalarımız ise genel olarak şu an itibariyle, üretimlerini durdurdu. Yaptırım kararlarının açıklanmasından sonra, en fazla etkilenen Suriye’nin ticareti, ekonomisi ve Suriye esnafi ve işadamı olacaktır. Ancak biz de özellikle sınır ve ilçelerimizde etkileneceğiz. En çok Hatay’ın etkileneceği ön görülüyor. Ortadoğu’ya ihracatlarımızda Irak’tan sonra kara yolu geçiş güzergahımız olan Suriye’deki son gelişmeler bölge ülkelerine yapılan ihracatımızı da etkileyecektir. Bu doğrultuda alternatif güzergahlar üzerinde calişmalar yapılıyor.”

Suriye orta halli pazardı, inşaatı çok etkilemez

TÜRKİYE Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Emin Sazak, Suriye için uygulanan yaptırımların yurtdışı müteahhitlik hizmetleri üzerinde çok büyük bir etkisinin olmayacağını belirterek, “Suriye çok büyük bir pazarımız değildi, yurtdışı projeleri arasında aldığı pay çok düşük. Son yıllarda bir miktar yükselişi oldu, iyimserdik. Ancak, çalışma şartları, projelerin yapısı gereği Türk müteahhitleri tarafından çok fazla tatminkar görülen bir pazar olmadı. Bu nedenle, bu yaptırımlar ve olaylar Libya’daki kadar etkilemez. Ancak Güriş, çimento fabrikası nedeniyle negatif etkilendi” değerlendirmesini yaptı. Suriye pazarında 1972 yılından bu yana 24 proje üstlenen Türk müteahhitleri 258 milyon dolarlık proje gerçekleştirdi. İş yapan müteahhitler arasında Arsan, Attila Doğan, Gama, Güriş, İlci, Mehmet Güneş bulunuyor.

Suriye: Bunun adı ekonomik savaş ilanı

SURİYE Dışişleri Bakanı Velid Muallim, “Arap Birliği’nin kararları ekonomik savaş ilanıdır. Ama yaptırım çift yönlü bir yoldur. Tehdit etmiyorum fakat halkımızın çıkarlarını biz de koruyacağız. Arap ülkelerindeki fonlarımızın yüzde 95’ini pazar günü itibariyle zaten çekmiştik” dedi.