Dolar 1.82 TL’yi aşıp rekor kırdı, Merkez ’artık yeter’ satışına geçti
Güncelleme Tarihi:
Nilgün KARATAŞ
Oluşturulma Tarihi: Mart 10, 2009 00:00
Geçen haftayı rekorla kapatan dolar, yeni haftaya da rekorla başladı. Doların gün içinde 1.8250’ye kadar yükselmesi, tedirginliği artırınca Merkez Bankası piyasaya girmeye karar verdi. Merkez’in piyasalara ’Doların 1.85’in üzerine çıkmasını istemiyorum’ freni koymasıyla sakinleşen dolar, serbest piyasada günü 1.8070 TL ile yeni bir rekor seviyesinden kapattı.
GEÇEN hafta 1.79’u aşarak tarihi zirveyi gören dolar haftanın ilk işlem gününe de hızlı başladı. Tüm dünyada yerel para birimlerine karşı değerlenmeye devam eden dolar, Türkiye’de ise rekor üzerine rekor kırdı. TL son bir haftadaki yüzde 6’yı aşan kayıp ile kulvarındaki ülkeler arasında en çok değer yitiren para birimi oldu. Ancak doların 1.8250 YTL’lik hamlesine, Merkez Bankası’ndan da bir karşı hamle geldi. Günlük döviz satım ihalesine başlayacağının duyurulması, "Merkez, doları 1.85’in üzerinde görmek istemiyor" mesajı olarak algılandı.
Hızla tırmandı
Güne 1.7820 TL seviyelerinden başlayan dolar, öğle saatlerinde 1.80 YTL’nin üzerine tırmanmaya başladı. Burada durmayan dolar, bankalararası valörlü işlemlerde 1.81, 1.82 derken, 1.8250 YTL seviyesini de gördü. Serbest piyasada da aynı seyri izledi. Dolarla birlikte değer kazanan Euro’nun değeri serbest piyasada 2.28 seviyesine ulaştı. Bu yükselişin gerekçesi iç dinamiklerin bozulması ve Londra merkezli alımlar olarak gösterilirken, Türkiye’nin bozulan iç dinamikleri, IMF ile bir türlü netleşemeyen stand-by konusundaki yakınmalar arttı. Bir de ocak ayındaki sanayi üretiminde tarihi bir düşüş yaşanması, beklentilerdeki bozulmayı körükledi. Doların hızını kesmeden yoluna devam etmesi piyasalardaki tedirginliği artırınca, piyasada "Dolar 1.85’i görür mü", "1.83 YTL seviyesinde Merkez müdahale eder mi" sorularına yanıt aranmaya başladı.
Şimdilik satış
"Merkez daha önce alım ihalesi yapmıştı, şimdi de satış yönünde ihale yapabilir" yorumlarının geldiği anda, Merkez Bankası bu beklentilere karşılık verdi. Öğleden sonra doların 1.8250 YTL’lik seviyesinde sessizliğini bozan Merkez Bankası, aldığı kararı açıkladı. Bugünden itibaren piyasaya gireceğini duyuran Merkez Bankası, şimdilik döviz satım ihaleleri yoluyla dolarda bozulan arz-talep dengesine yardımcı olmayı hedefledi. Kimilerine göre ’beklenen müdahale’ kimilerine göre ise ’geciken müdahale’ olan bu hamleyle, dolar, 1.81 TL’nin altına doğru geriledi. Akşam saatlerine doğru valörlü işlemlerde 1.80 YTL’nin altına gerileyen dolarda, bugün valörlü işlemler 1.8040 TL seviyelerinden yaptı. Dolar, serbest piyasada ise günü 1.8070 TL’den, Euro da 2.2790 TL’den kapattı. Bugünden itibaren 50 milyon dolarlık günlük satışla piyasada göreceğimiz Merkez, döviz piyasası gelişmelerine bağlı olarak tutarda değişiklik yapabilecek, gerek duyduğunda da ihaleleri durduracak.
Merkez’den ’aşırı dalgaya doğrudan müdahale’ uyarısı
Bugünden itibaren döviz satım ihaleleri yoluyla piyasaya döviz likiditesi sağlayacağım. Böylece likiditeyi destekleyerek döviz piyasasının sağlıklı çalışmasını sağlamayı amaçlıyorum.
İhalelerde 50 milyon dolarlık döviz satacağım. Ancak gerekli gördüğüm günlerde, bu satım tutarını artırırım.
İhaleler ihtiyacı tam olarak karşılamazsa, ihaleye rağmen spekülatif davranışlarla kurlarda aşırı dalgalanma görürsem, her zaman olduğu gibi döviz satım müdahalesinde bulunurum.
Munzam karşılıklarda yeni bir indirim bekleniyor
MERKEZ bankası ihale yoluyla ya da doğrudan dövize satım yoluyla müdahale edeceğini açıklaması, şimdilik doları sakinleştirdi ancak, bu önümüzdeki günlere endişeleri gidermeye yetmedi. Merkez Bankası’nın aralık ayında yaptığı gibi munzam karşılıkları indirerek bankalara likidite sağlayabileceği belirtilirken, bu kadar belirsizliğin olduğu bir ortamda Merkez’in kredibilitesinin sarsılmasından da korkuluyor. Bu aşamadan sonra doların 1.85 YTL seviyelerini zorlamasının, ’Merkez’in yaptırım gücünü sorgulanır hale getireceği’ yorumlarına neden oluyor. Bu müdahaleyi destekleyecek diğer tedbirlerin de devreye alınması bekleniyor.
İMKB, 23 binin üzerinde kaldı
İSTANBUL Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) dün yüzde 0.71 oranında gerileyerek, 23 bin 54 puandan kapandı. İşlem hacmi geçen hafta cuma gününe göre yüzde 13 artarak 1.1 milyar liradan günü tamamladı. Sabah saatlerinde döviz piyasalarındaki dalgalanmanın da etkisiyle İMKB endeksi, özellikle bankaların başı çektiği satışların etkisiyle 22 binli puanlara geriledi. Ancak öğleden sonra Merkez Bankası’nın döviz alım ihalelerine başlayacağını açıklaması, döviz cephesini biraz sakinleştirirken İMKB’deki kayıpların da azaldığı gözlendi. Fortis Bank’ın yüzde 75’inin BNP Paribas’ya satıldığının açıklanmasının ardından dün Fortis Türkiye hisselerinin yüzde 12.5 yükselmesi dikkat çekti. Açılışta düşen Avrupa borsaları da öğleden sonra toparlandı.
Tokyo borsası 26 yılın dibinde
TOKYO Menkul Kıymetler Borsası rekor düşüşle kapandı. Nikkei Endeksi, 87 puan, bir başka ifadeyle yüzde 1.2 oranında, değer kaybederek son 26 yılın en düşük değeri olan 7.086 puandan kapandı. Ekim 1982 yılından bu yana dün en düşük seviyesine gerileyen Nikkei Endeksi’nin rekor düşüşle kapanmasında, ABD’li otomotiv devi GM’in ilişkin artan iflas kaygıları ile Çin’in yeni teşvik paketi çıkaracağına ilişkin ümitlerin azalması etkili oldu.
Hızla tırmandı
Güne 1.7820 TL seviyelerinden başlayan dolar, öğle saatlerinde 1.80 YTL’nin üzerine tırmanmaya başladı. Burada durmayan dolar, bankalararası valörlü işlemlerde 1.81, 1.82 derken, 1.8250 YTL seviyesini de gördü. Serbest piyasada da aynı seyri izledi. Dolarla birlikte değer kazanan Euro’nun değeri serbest piyasada 2.28 seviyesine ulaştı. Bu yükselişin gerekçesi iç dinamiklerin bozulması ve Londra merkezli alımlar olarak gösterilirken, Türkiye’nin bozulan iç dinamikleri, IMF ile bir türlü netleşemeyen stand-by konusundaki yakınmalar arttı. Bir de ocak ayındaki sanayi üretiminde tarihi bir düşüş yaşanması, beklentilerdeki bozulmayı körükledi. Doların hızını kesmeden yoluna devam etmesi piyasalardaki tedirginliği artırınca, piyasada "Dolar 1.85’i görür mü", "1.83 YTL seviyesinde Merkez müdahale eder mi" sorularına yanıt aranmaya başladı.
Şimdilik satış
"Merkez daha önce alım ihalesi yapmıştı, şimdi de satış yönünde ihale yapabilir" yorumlarının geldiği anda, Merkez Bankası bu beklentilere karşılık verdi. Öğleden sonra doların 1.8250 YTL’lik seviyesinde sessizliğini bozan Merkez Bankası, aldığı kararı açıkladı. Bugünden itibaren piyasaya gireceğini duyuran Merkez Bankası, şimdilik döviz satım ihaleleri yoluyla dolarda bozulan arz-talep dengesine yardımcı olmayı hedefledi. Kimilerine göre ’beklenen müdahale’ kimilerine göre ise ’geciken müdahale’ olan bu hamleyle, dolar, 1.81 TL’nin altına doğru geriledi. Akşam saatlerine doğru valörlü işlemlerde 1.80 YTL’nin altına gerileyen dolarda, bugün valörlü işlemler 1.8040 TL seviyelerinden yaptı. Dolar, serbest piyasada ise günü 1.8070 TL’den, Euro da 2.2790 TL’den kapattı. Bugünden itibaren 50 milyon dolarlık günlük satışla piyasada göreceğimiz Merkez, döviz piyasası gelişmelerine bağlı olarak tutarda değişiklik yapabilecek, gerek duyduğunda da ihaleleri durduracak.
Merkez’den ’aşırı dalgaya doğrudan müdahale’ uyarısı
Bugünden itibaren döviz satım ihaleleri yoluyla piyasaya döviz likiditesi sağlayacağım. Böylece likiditeyi destekleyerek döviz piyasasının sağlıklı çalışmasını sağlamayı amaçlıyorum.
İhalelerde 50 milyon dolarlık döviz satacağım. Ancak gerekli gördüğüm günlerde, bu satım tutarını artırırım.
İhaleler ihtiyacı tam olarak karşılamazsa, ihaleye rağmen spekülatif davranışlarla kurlarda aşırı dalgalanma görürsem, her zaman olduğu gibi döviz satım müdahalesinde bulunurum.
Munzam karşılıklarda yeni bir indirim bekleniyor
MERKEZ bankası ihale yoluyla ya da doğrudan dövize satım yoluyla müdahale edeceğini açıklaması, şimdilik doları sakinleştirdi ancak, bu önümüzdeki günlere endişeleri gidermeye yetmedi. Merkez Bankası’nın aralık ayında yaptığı gibi munzam karşılıkları indirerek bankalara likidite sağlayabileceği belirtilirken, bu kadar belirsizliğin olduğu bir ortamda Merkez’in kredibilitesinin sarsılmasından da korkuluyor. Bu aşamadan sonra doların 1.85 YTL seviyelerini zorlamasının, ’Merkez’in yaptırım gücünü sorgulanır hale getireceği’ yorumlarına neden oluyor. Bu müdahaleyi destekleyecek diğer tedbirlerin de devreye alınması bekleniyor.
İMKB, 23 binin üzerinde kaldı
İSTANBUL Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) dün yüzde 0.71 oranında gerileyerek, 23 bin 54 puandan kapandı. İşlem hacmi geçen hafta cuma gününe göre yüzde 13 artarak 1.1 milyar liradan günü tamamladı. Sabah saatlerinde döviz piyasalarındaki dalgalanmanın da etkisiyle İMKB endeksi, özellikle bankaların başı çektiği satışların etkisiyle 22 binli puanlara geriledi. Ancak öğleden sonra Merkez Bankası’nın döviz alım ihalelerine başlayacağını açıklaması, döviz cephesini biraz sakinleştirirken İMKB’deki kayıpların da azaldığı gözlendi. Fortis Bank’ın yüzde 75’inin BNP Paribas’ya satıldığının açıklanmasının ardından dün Fortis Türkiye hisselerinin yüzde 12.5 yükselmesi dikkat çekti. Açılışta düşen Avrupa borsaları da öğleden sonra toparlandı.
Tokyo borsası 26 yılın dibinde
TOKYO Menkul Kıymetler Borsası rekor düşüşle kapandı. Nikkei Endeksi, 87 puan, bir başka ifadeyle yüzde 1.2 oranında, değer kaybederek son 26 yılın en düşük değeri olan 7.086 puandan kapandı. Ekim 1982 yılından bu yana dün en düşük seviyesine gerileyen Nikkei Endeksi’nin rekor düşüşle kapanmasında, ABD’li otomotiv devi GM’in ilişkin artan iflas kaygıları ile Çin’in yeni teşvik paketi çıkaracağına ilişkin ümitlerin azalması etkili oldu.