‘Hibrit insan’a doğru

Hibrit kavramı, meslekler ve çalışanlarla ilgili olarak iş dünyasında kullanılmaya başlandı. Ancak, hibrit işlerin ne olduğu, işverene ve çalışana ne tür yararlar sağlayabileceği ve nasıl hibrit olunabileceği konusunda henüz tanımlanmış bilgiler yok. Bu noktada şu soruyu sorabiliriz: “İşiniz/mesleğiniz nedir?”

Günümüz mesleklerinde iş yapma yöntemleri ve yapısı değişiyor. Hibrit bir iş, kişinin birden fazla alanda rol aldığı bir konumdur. Uzmanlıkları birbirinden ayıran değişik özellikler tek bir pozisyonda birleşiyor. Bir bilişim yöneticisinin pazarlama konusunu da bilmesi ya da bir pazarlama uzmanının sosyal medya gibi dijital pazarlama yöntemlerini de etkin bir şekilde kullanması bekleniyor. 4.0 Endüstri Devrimi ile birlikte gelişmeye başlayan bu yeni akıma iş dünyasında hibrit yani “melez” özellikler deniliyor. Bu nedenle bugünün karma işleri yarının standart işleri olarak karşımıza çıkacaktır.

TEK ALANDA UZMANLIK YETMİYOR
Kurumların işe alım süreçlerinde ve kişiyle uzun vadeli birlikteliklerde, birden fazla niteliğe sahip olmak, çalışanların tercih edilmesi noktasında etkili olacak. Kurumlar, iki ayrı personel çalıştırmak yerine tek çalışana iki görev vererek ekonomik kâr elde ederken, hibrit olma özelliğine sahip olanlar daha kolay iş bulabilecek ve mevcut işlerine daha sıkı tutunabilme açısından avantaj sağlayacaklar.

Önceleri üniversitelerde alınan eğitim bir insana kariyeri boyunca yetebiliyordu, ancak günümüzde bunun mümkün olmadığı görülüyor. Artık, dünya ve iş dünyası çok büyük bir hızla değişiyor ve çalışanların eğitimini alıp kariyerlerine başladıkları işler, o konudaki teknolojik bir gelişmenin ardından çok daha farklı bir yöntemle yapılmasını gerektirebiliyor. Bu nedenle, kurumlar da artık projelerini kısıtlı becerileri olanlarla değil, farklı yetkinliklerdeki kişilerle yürütmeye başladılar. Çünkü, artık tek bir alanda yeterli olmak aslında yetersizlik anlamına geliyor.

KARMA İŞLER OLUŞUYOR
Kurumlar, etkin çalışmalarıyla yardımcı olacak yetenekli bireylere her zaman güçlü bir gereksinim duyarlar. Mevcut iş piyasası çok hızlı hareket ediyor ve yeni teknolojilerin ortaya çıkmasıyla giderek daha fazla karma işler oluşuyor. Çalışan olarak bir işi yürütmenin yeterince zor olduğunu düşünürken, görünüşe göre şimdi işverenler iki ya da daha fazla uzmanlık alanında iş yapmanızı isteyecekler. Profesyonel geçim kaynağınız tek bir beceriyse, bu sizin için kötü bir haber olabilir.

İş arayanların, çok yönlülük ve “öğrenme çevikliklerini” (http://www.hurriyet.com.tr/ogrenme-cevikligi-40336331) göstermenin yanı sıra uyum ve öğrenme becerisiyle de beklentileri karşılaması gerekecek. Özellikle, eski yeterliliklere yeni beceriler eklenmesi, zihinsel esneklik, empati ve küresel düşünce isteyen sosyal bilimler eğitimi gibi. İşverenler, özgeçmişlerindeki sosyal bilim derslerini teknik konularla birleştiren adaylara daha olumlu bakıyorlar.

NASIL HEDEFLENİR?
Hibrit işler üzerine yoğunlaşmak, kariyerimizi bir üst düzeye taşımak çok önemli bir hamle. Bu anlamda hobilerimiz ya da tutkularımız bizim böyle bir geçişi yapabilmemize yardımcı olacak. Kariyer koçları ve iş dünyasının liderleri de, iş hayatındaki stres ve krizleri yaratıcı bir şekilde fırsata dönüştürmek için hobi edinmenin önemine vurgu yapıyor.

ABD’de, Mesleki ve Kurumsal Psikoloji Dergisi’nde yayınlanan ve 400 çalışan üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, hobileri olan kişilerle olmayanlar arasında büyük farklar var. Hobileri olan çalışanlar işlerini daha fazla tutkuyla yaptıkları için problemlere karşı yaratıcı çözümler üretebiliyorlar. Eğer gerçekten yeteneğiniz olan ve keyif aldığınız bir hobinizi keşfederseniz kendi sınırlarınızı, neyi ne kadar iyi yapabildiğinizi de görebilirsiniz.

Hobiler ayrıca, sosyal iletişimi güçlendiriyor, önyargısız ve eleştirel düşünmeye yardım ediyor, yeni işler yapabilmenize olanak sağlıyor, size ek gelir kapısı açıyor ve yeni insanlarla tanışmaya imkan veriyor.

HEDEF İÇİN YEDİ ADIM
Bu işleri hedefleyebilmek için gerekli bazı ölçütler şöyle:

1 - Beceri setinizi genişletmek ve bu hibrit rollere uymak için kendinizi değiştirmeye istekli olmanız gerekiyor.
2 - Zorlukları, fırsatları ve sorunları birden fazla bakış açısıyla görebilme beceriniz olmalı.
3 - Eğitim alanınızı kariyer alanınızın dışına taşımalısınız.
4 - Bireylerin uzmanlıklarını, teknoloji ve muhasebe becerilerini kullanmasını gerektiren uygulama, dönüşüm ve entegrasyon gibi yeteneklerini geliştirmesine yardımcı olabileceğinden, proje ve danışmanlık gibi görevler üstlenmelisiniz.
5 - Web geliştirme, mobil uygulama geliştirme, veri analizi vb. alanlarda sertifikalar sunan çevrimiçi öğrenme platformlarından faydalanmalısınız.
6 - Kendi kariyerinizdeki en son eğilimlere ve yeni teknolojilere de açık olmalısınız.
7 - Hobilerinizi tutkuyla yapmalısınız, bir gün hobiniz sizin yeni iş alanınız olabilir.

Güçlü yanlarınızı, yeni teknik yönlerle birleştirmeniz gerekebileceğinden hibrit işler, daha fazla yaratıcılık ve birleştirme yeteneği gerektiriyor. Aranılan becerilere sahip olmak, sizi kariyerinizde her zaman ön plana çıkarır ve büyük bir sıçrama yapmanıza yardım eder.

BUGÜNÜN MEZUNLARI GEREKEN BECERİLERE SAHİP Mİ?
Değişen iş piyasası için en iyi hazırlık yükseköğrenimde başlıyor ve mesleki eğitimler sosyal ve fen bilimlerinin birleşimini gerektiriyor. Bugün işverenler sosyal bilimler eğitiminde yer alan pratik ve analitik becerilere sahip adaylar istiyor. Böyle bir hazırlık da mezunlara avantaj sağlıyor.

Bentley Üniversitesi, işgücü piyasasının nasıl değiştiğini, yükseköğretimin buna nasıl yanıt verdiğini ve günümüz mezunlarının işyerinde başarılı olabilmesi için neyin gerekli olduğunu ayrıntılı bir şekilde incelemek ve “Çalışma ortamları değiştikçe, üniversitelerin öğrencilerini yalnızca hayatta kalmak için değil, mezuniyet sonrası gelişimlerini devam ettirebilmeleri için de hazırlıyorlar mı?” sorunun cevabını bulmak için 2016 yılında bir anket uyguladı. Bugünün iş yerleri, 10 yıl hatta beş yıl öncesinden anlamlı biçimde farklı görünüyor.

Bunda, sosyal medya kullanımının artması, hemen hemen tüm işlerin işlevlerine veri ve analitiklerin dahil edilmesi, iş gücünde genç nesil sayısının artması da dahil olmak üzere teknolojik ve sosyal değişikliklerin hepsinin bir etkisi var. Bu anlamda eğitimcilerin katkısı fazladır. İş piyasasındaki değişimlerin ve öğrencilerin artan ihtiyaçlarının yalnızca teknik ve mesleki becerilerini değil, aynı zamanda güçlü yazılı ve sözlü iletişim ile işbirliği gibi becerilerinin de geliştirilmesi gerektiğini gördüler.

Ayrıca eğitimciler, gerçek dünyadaki deneyime olan ihtiyacı ve değerini de fark ettiler. Bu nedenle, müfredatları düzenleyerek, “genişletilmiş sınıf” üzerine daha fazla ağırlık verdiler.  Bununla birlikte K-12 bütünlüğünde, öğrencilerin daha erken yaşlardan itibaren “ilgi alanları” diye adlandırılan ve asıl müfredatın dışında öğrencinin kendisini ifade edebildiği en önemli alan olan “seçmeli dersler” ve “sanat-spor” alanlarını daha etkin hale getirerek daha küçük yaşlarda “hibrit insan” olabilme yolunun açılması gerekiyor.

GELECEK İÇİN BUGÜNÜ İYİ YÖNETMEK GEREKİYOR
Aslında yaşamda sürdürülebilirliği, uyumu ve ilerleyebilmeyi sağlayan temel konu “hibrit” olabilmek. Başarılı ve sürdürülebilir kariyer yaşamı kuranlarda bu şekilde nitelendirilmese de hibrit yapılanma çok sıklıkla görülüyor. Örneğin, çevremizde beden eğitimi öğretmeni ya da başka meslek sahibi olup aynı zamanda profesyonelce sporculuk/antrenörlük yapanları bulmak mümkün. Ya da asıl bitirdiği okul mühendislik, doktorluk olan ve aynı zamanda sanatçılık yapan birçok ünlü insan görebiliriz. Bunlar gibi, yurtdışında da asıl mesleği biyokimya mühendisliği olan ünlü bir modele ya da eğer aktör olmasaydı büyük olasılıkla gazeteci veya bir felsefeci olabililecek kişileri bulabiliriz. Örneklerde de görülebileceği gibi tüm insanlar, daha iyi bir gelecek için bugününü, içinde bulunduğu anını çok iyi yönetmeli.

DAİMA HAZIRLANMALI
Özetle, hem geçmişten gelen zorunluluklar ve yükümlülükler için yapılması gerekenler elden geldiğince en iyi şekilde yapılmalı, hem de geleceğe ve yarınlara hazırlanmak için gelecekte yaşanmalı. Bugünden nasıl olacağını bilmesek de, gerekli olup olmadığı bir soru işareti olsa da gelecek geldiğinde hazır olmak için şimdiden çalışılmalı. Ancak kendisini, geleceğin isteklerine göre geliştirip dönüştürmezse işini kaybedeceğini bilerek, yeni yetkinlikler, beceriler kazanmak üzere kendi kendine ya da profesyonel yardım alarak ve eğitim görerek geliştirmeli. Böylece, gelecekte de talep görecek “yeni” kendisini yani “Hibrit İnsanı” yaratmak üzere daima hazırlanılmalı.

SEVİNÇ ATABAY KİMDİR?
1980 yılında Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu’nda (TTK) göreve başlayan Sevinç Atabay, 1991-1993 yılları arasında Eğitim Ataşesi olarak Chicago/ABD’de bulundu. TTK’da Program Geliştirme Dairesi’nde, yabancı dil programlarının geliştirilmesi ve uygulanması, erken yaş dil öğrenim metotlarının geliştirilmesi gibi alanlarda görev yaptı ve Kitap Yazım Komisyonlarına Başkanlık etti. 2000 yılından bu yana Avrupa Birliği Genel Sekreterliği’nde Topluluk Programları Genel Koordinatörü olarak ve Avrupa Birliği’nin (AB) eğitim politikalarının tanıtılması alanlarında çalışmış olan Atabay, TTK üyeliğinden ve Avrupa Birliği (AB) Genel Sekreterliği’nden 27 yıllık kamu hizmetinin ardından 2006 Ocak ayında emekli oldu. Halen Türk Eğitim Derneği (TED) Genel Müdürü olan, AB’nin anlaşılması için oluşturulan AB Takımı’nın üyesi Atabay’ın, İngilizce öğretimi ve AB eğitim politikaları konularında yayınları var (e-Ülke-e-Avrupa 2005, Avrupa Birliği Eğitim Programları, Comenius-Okul Eğitimi, 6. Çerçeve Programı Türkiye’ye Ne Getirir?, Avrupa Birliğine Giriş Sürecinde Eğitim, Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları, Avrupa Birliği Eğitim Politikaları).