Kenan Evren'in ölümü dış basında: Darbe lideri hayatını kaybetti
Güncelleme Tarihi:
Türkiye’nin yedinci Cumhurbaşkanı ve 12 Eylül askeri darbesinin lideri Kenan Evren'in ölümü, dış basında da yer buldu.
İşte Evren'in ölümünün ardından uluslararası basında çıkan haberlerden alıntılar:
REUTERS: Türkiye'deki 1980 darbesine öncülük eden eski genelkurmay başkanı ve cumhurbaşkanı Kenan Evren 97 yaşında öldü. Türk ordusunun siyaset üzerinde on yıllarca süren nüfuzunun sembolü olan Evren, geçen Haziran'da müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı.
Yaygın işkence, tutuklama ve ölümlerle sonuçlanan 1980 darbesini gerçekleştirdiği için hüküm giyen Evren, sağlık sorunları nedeniyle duruşmalara katılmamıştı. Evren hem bu yüzden hem de ilerlemiş yaşı sebebiyle cezaevine girmemişti.
AFP: Türkiye'de bazılarınca bir ulusun kurtarıcısı, bazıları tarafından ise eli kanlı bir adam olarak görülen eski cunta lideri Kenan Evren 97 yaşında öldü.
Yaptığı askeri darbeden sonra 50 kişi asıldı, onlarca insan işkenceden öldü, tüm siyasi görüşlerden 600 bini aşkın insan da tutuklandı.
AP: Kenan Evren 5 bin kişinin ölümüne neden olan çatışmaları sonlandırdığı için o dönem kahraman olarak görülüyordu. Ancak kısa süre sonra ülkenin en tartışmalı liderlerinden biri haline geldi. Ve daha çok eski militanlara ve destekçilerine yapılan işkencelerle, özgürlükleri kısıtlayan anayasayı yürürlüğe sokmasıyla ve ordunun siyasetteki rolüne resmiyet kazandırmasıyla hatırlanır oldu.
NEW YORK TIMES: Türkiye tarihindeki en sert baskıyı uygulayarak bir askeri darbeye öncülük eden ve 30 yıl sonra bu yüzden hüküm giyen General Kenan Evren, 97 yaşında öldü.
12 Eylül 1980'deki darbe gerçekleştiğinde, Türkiye'de neredeyse anarşi hakimdi. Siyasi çeteler birbiriyle savaşıyordu. Silah ve bomba sesi rutinleşmişti. Komutanlar, 1979'da İran'da gerçekleşen devrime benzer bir gelişmenin Türkiye'de de yaşanmasından ve mevcut düzenin yıkılmasından korkuyordu. Şiddet olayları öyle bir noktaya ulaşmıştı ki; birçok Türk, askeri müdahaleyi destekliyordu. Ancak çok az kişi, ardından yaşanacaklara hazırlıklıydı.
Beş kişilik bir cunta yönetimine başkanlık eden General Evren, kendisini cumhurbaşkanı ilan etti. Sıkıyönetim döneminde, aralarında çok sayıda sanatçı ve entelektüelin de bulunduğu 500 bin kişi siyasi suçlamalarla hapse atıldı. İşkence yaygındı. Yaklaşık 300 mahkum hapiste öldü. Bazıları işkencedendi. Diğerlerininse intihar ettiği, "çatışmalarda" ya da kaçmaya çalışırken öldüğü bildirildi. 50 kişi asıldı.
General Evren, meydanlardaki halka, "Asmayalım da besleyelim mi?" diye sordu.
BBC: Türkiye'nin eski Cumhurbaşkanı Kenan Evren, 97 yaşında hayatını kaybetti. General Evren 12 Eylül 1980'de yaptığı askeri darbeyle hükümeti devirdi. 1989 yılına kadar cumhurbaşkanlığı yaptı. Doksanlı yaşlarında yargılandı ve geçen sene müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Darbe sırasında yaklaşık 600 bin kişi gözaltına alındı ve 50 kişi asıldı. Tüm siyasi partiler yasaklandı. Özellikle solcu aktivistler hedef alındı.
Eski cumhurbaşkanı Ankara'daki bir hastanede öldü. Sağlık durumu 2012'den beri kötüydü. Hüküm giydiği duruşmaya çıkamamıştı.